Aναβιώνει ο εκκλησιαστικός εθνικισμός στα Βαλκάνια με τη συμμετοχή Μέσων Ενημέρωσης και ακραίων πολιτικών.
Μέχρι τώρα, με αφορμή τους σχισματικούς των Σκοπίων, τις σχέσεις Σερβίας με Μαυροβούνιο και Κόσσοβο και την κάθοδο των Ρώσων , είχαν αναπτυχθεί ακραίες τάσεις που εκφράστηκαν με βίαιο τρόπο (Μαυορβούνιο ,Κόσσοβο) με τη Βουλγαρία να επιχειρεί να παίξει και αυτή ρόλο επιστρέφοντας στον 10 αιώνα.
Με την αναγνώριση των σχισματικών από το Φανάρι η κατάσταση οξύνθηκε ακόμη περισσότερο με Σερβία,Βουλγαρία και Ρωσία να ασκούν κριτική στην απόφαση.
Τον τόνο έδωσε η Ρωσία η οποία επιτέθηκε στον Βαρθολομαίο οτι παριστάνει τον επιδιαιτητή για όλα χωρίς να έχει το δικαίωμα. Οι θέσεις της Ρωσίας βρήκαν πρόσφορα έδαφος στους ακραίους της Σερβίας και σε κάποια Μέσα Ενημέρωσης τα οποία επιτέθηκαν με τη σειρά τους στο Οικουμενικό Πατριαρχείο με τα ίδια επιχειρήματα της Μόσχας.
Η σκυτάλη πέρασε στη Βουλγαρία και στον μητροπολίτη Λοβχανίου Γαβριήλ ο οποίος δεν θέλει το όνομα Αρχιεπισκοπή Αχρίδος επικαλούμενος την εκκλησιαστική ιστορία:
«Αν δοθεί η ονομασία Αρχιεπισκοπή Αχρίδας στη MOC, θα είναι πολύ κακό για εμάς. Θα μας στερούσε ένα μεγάλο μέρος της εκκλησιαστικής μας ιστορίας και της νομικής μας προσωπικότητας», επιστρέφοντας στον δέκατο αιώνα΄οταν η Εκκλησία ονομαζόταν Βουλγαρική Αρχιεπισκοπή Οχρίδος.
Αν και το Φανάρι διευκρινίζει οτι το όνομα αφορά μόνο την Εκκλησία εντός των ορίων των Σκοπίων π Γαβριήλ τόνισε μιλώντας στο εθνικό ραδιόφωνο της Βουλγαρίας: «Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου πρέπει να μεταφραστεί με μεγάλη ακρίβεια για να ξέρουμε τι έχει ειπωθεί, αλλά είναι σαφές ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης αποκαθιστά την ευχαριστιακή κοινωνία με τον Αρχιεπίσκοπο Αχρίδας, τον κλήρο και τον λαό, δηλαδή αναγνωρίζει την κανονική ιδιότητα της σχισματικής “Μακεδονικής Εκκλησίας”. Η ίδια η απόφαση δεν προσδιορίζει το όνομά της, αλλά αναφέρεται ως Εκκλησία της Αχρίδας».
Απαντώντας στην ερώτηση τι θα σήμαινε για τη Βουλγαρία αν το όνομα της MOC ήταν Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας, ο Γαβριήλ απάντησε ότι αυτό θα σήμαινε για τη Βουλγαρική Εκκλησία, ότι στην πραγματικότητα θα υποτίθεται πως ο διάδοχος της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας δεν είναι η Βουλγαρική Εκκλησία, αλλά η «Μακεδονική Εκκλησία», που στερείται οποιουδήποτε κανονικού νόμου και ιστορικής βάσης, καθώς διάδοχος της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας ήταν η Βουλγαρική Εκκλησία μέχρι τώρα. Επισημαίνοντας οτι το όνομα θαα στερούσε από τη Βουλγαρία την εκκλησιαστική της ιστορία και κάλεσε την Σύνοδο της χώρας του να αντιδράεσει , όπως και τη βουλγαρική κοινωνία.
Μάλιστα έφτασε σε σημείο να υποστηρίξει οτι η Βουλγαρική Εκκλησία δεν μπορούσε να γίνει η μητρική εκκλησία της «Μακεδονικής», επειδή το καταστατικό της ανέφερε ότι ήταν ο διάδοχος της Αρχιεπισκοπής της Αχρίδας και αυτό θα σήμαινε ότι η «Μακεδονική Εκκλησία» είναι η μητέρα εκκλησία της Βουλγαρικής.
Την ίδια στιγμή ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου κ.Μιχάλης Τρίτος μιλώντας στο ope.gr αναφερόμενος στην απόφαση του Φαναρίου είπε:
“Η εν λόγω απόφαση είναι στη σωστή κατεύθυνση γιατί λύνει βασικά προβλήματα όπως είναι το όνομα. Φεύγει έξω το όνομα ”Μακεδονία” και μένει Αρχιεπισκοπή Αχρίδος .Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο εν λόγω θέμα είναι συγκεκριμένη, περιορίζει την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος στα γεωγραφικά όρια του Κράτους της Βορείου Μακεδονίας για να μην έχουμε προβλήματα και να ζητούν επαρχίες έξω από τα όρια τα γεωγραφικά του σημερινού Κράτους. Άρα το όνομα Αρχιεπισκοπή Αχρίδος είναι θετικό και φεύγει και το όνομα Μακεδονία που θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα εις την αναγνώριση αυτής της Εκκλησίας από τις ελληνόφωνες Εκκλησίες”.
Στο ερώτημα περί της μη επίσημης τοποθέτησης και αντίδρασης επί του θέματος από το Πατριαρχείο Σερβίας, ο κ. Τρίτος σημειώνει μεταξύ άλλων: “Πιστεύω ότι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έδωσε ένα γενικό πλάνο και άφησε την επίλυση των διοικητικών και εκκλησιολογικών θεμάτων στις συναντήσεις που γίνονται μεταξύ των δύο εμπλεκομένων μερών δηλαδή της μητρός Εκκλησίας της Σερβίας και της θυγατρός Εκκλησίας – σχισματικής έως πριν από λίγες ημέρες- των Σκοπίων”.
Για την αντίδραση της Ρωσίας που χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου σχετικά με την εν λόγω απόφαση, ο κ. Τρίτος επισημαίνει μεταξύ άλλων: “Αρμόδιο για να δίνει το αυτόνομο και το αυτοκέφαλο είναι μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σε αυτή την περίπτωση της χορηγήθηκε αυτόνομο και όχι αυτοκέφαλο σε πρώτη φάση, πιστεύω ότι αργότερα θα χορηγηθεί και αυτοκέφαλο γιατί είναι λίγο άδικο να πάρει αυτοκέφαλο η Εκκλησία της Τσεχίας με εβδομήντα χιλιάδες πιστούς, να πάρει αυτοκέφαλο η Εκκλησία της Πολωνίας με 500 χιλιάδες Ορθοδόξους πιστούς και να μην πάρει αυτοκέφαλο η Εκκλησία της Αχρίδος με 1,5 Εκατομμύριο πιστούς”.
Στο μεταξύ για πιθανή συνάντηση του Αρχιεπισκόπου Αχρίδας κ. Στεφάνου με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ Βαρθολομαίο ανήμερα της Πεντηκοστής, 12 Ιουνίου, στο Φανάρι, κάνουν λόγο σκοπιανά μέσα ενημέρωσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το religija.mk, ο διευθυντής της Επιτροπής Σχέσεων με Θρησκευτικές Κοινότητες και Θρησκευτικές Ομάδες, Darijan Sotirovski στην πρόσφατη έκτακτή εμφάνιση στην εκπομπή Top Tema στην τηλεόραση Τema, αποκάλυψε ότι ήδη υπάρχουν ανακοινώσεις για την ημερομηνία του πρώτου συλλείτουργου μεταξύ του Αρχιεπισκόπου κ. Στέφανου και του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και η επικοινωνία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη για να συμφωνηθούν οι λεπτομέρειες. Ο κ. Sotirovski είπε ότι πιθανόν αυτό να γίνει στις 12 Ιουνίου, Κυριακή της Πεντηκοστής, την Πεντηκοστή. Σύμφωνα πάντα με τα σκοπιανά μέσα, αν και δεν αποκάλυψε επιπλέον λεπτομέρειες για το στάδιο που βρίσκονται οι προεργασίες, ανακοινώνουν ότι το συλλείτουργο θα γίνει πιθανότατα στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.