Τους προκλητικούς ισχυρισμούς για το Αιγαίο, καθώς και για το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο που του διατύπωσε ο Τούρκος πρέσβης στη Νορβηγία σε ερώτηση που του απηύθυνε μετά το πέρας της ομιλίας του στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων, αποδόμησε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Απαντώντας στον Τούρκο πρέσβη, είπε ότι «λέτε ανοιχτά σε ένα κοινό και πιθανότατα, επίσης στο Διαδίκτυο, ότι "να απειλείς με πόλεμο οποιαδήποτε χώρα είναι νόμιμο"» και προσέθεσε παράλληλα πως η Τουρκία έχει υπογράψει τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, που απαγορεύει πλήρως τη χρήση βίας και την απειλή χρήσης βίας. «Δεν είναι ακριβώς αυτό το casus belli που απαγορεύεται από τον Χάρτη του ΟΗΕ» διερωτήθηκε.
Επίσης, ο Νίκος Δένδιας επισήμανε πως «ακόμη οι ΗΠΑ που δεν έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, συμβουλεύουν όλες τις χώρες του κόσμου να προσχωρήσουν στην UNCLOS. Και εδώ έρχεται η Τουρκία που λέει "επειδή δεν προσχώρησα στην UNCLOS, εσείς δεν έχετε το δικαίωμα να την εφαρμόσετε. Και αν την εφαρμόσετε, αυτό είναι απειλή πολέμου εναντίον σας, και αυτό είναι αυτό, γιατί αυτό θέλω».
Εξίσου διερωτήθηκε «είναι αυτή η λογική συμπεριφορά για ένα κράτος στον 21ο αιώνα; Είναι πραγματικά μια πρόσκληση για διάλογο; Ή μήπως είναι μια ευθεία απειλή - και θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω χειρότερες λέξεις από μια απλή απειλή».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νίκος Δένδιας διαμήνυσε εκ νέου πως η διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μπορεί να επιλυθεί με μία προϋπόθεση: η Τουρκία να έρθει στον 21ο αιώνα. Εάν η Τουρκία παραμείνει στον 19ο αιώνα, εάν η Τουρκία παραμείνει με τον τρόπο που ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής διευθετούσε τις υποθέσεις έχοντας τις αρμάδες γύρω από τη Μεσόγειο, τότε αυτό είναι μη επιτρεπτό, ανέφερε.
Παράλληλα, ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την άποψη πως υπάρχει η πιθανότητα η Τουρκία να αλλάξει τους τρόπους και την αντίληψή της, γιατί αυτό είναι προς όφελος της τουρκικής κοινωνίας. Εκτίμησε, επιπροσθέτως, πως θα υπήρχε τεράστια δυναμική αν το ζήτημα επιλυόταν.
Απαντώντας επίσης στον ισχυρισμό που διατύπωσε ο Τούρκος πρέσβης ότι το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο ήταν αντίδραση σε κάτι, ο Νίκος Δένδιας διερωτήθηκε: Τι ήταν αυτό το κάτι που δεν μας αποκαλύφθηκε και υπογράμμισε πως κανείς σε αυτόν τον κόσμο δεν μπορεί να το υπερασπιστεί σε νομική βάση.
Η αμφισβήτηση της εφαρμογής της UNCLOS στην Αν. Μεσόγειο επηρεάζει σοβαρά την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή μας
Το μήνυμα πως η Ελλάδα είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε απειλή ή χρήση βίας για τη διευθέτηση τυχόν διαφορών, και φυσικά θαλάσσιων διαφορών, έστειλε εκ νέου από τη Νορβηγία ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Μιλώντας στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων, ο Νίκος Δένδιας ανέδειξε ότι η Ελλάδα έχει αναπτύξει τις πολιτικές και τις δράσεις της με βάση το Διεθνές Δίκαιο και φυσικά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, επισημαίνοντας πως είναι κράτος Μέρος της Διεθνούς Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας από το 1995 και ότι ο οικουμενικός χαρακτήρας της UNCLOS αποδεικνύεται από το γεγονός ότι 168 μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθεαυτή, δεσμεύονται από τις διατάξεις της.
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, υπογράμμισε πως η αμφισβήτηση της εφαρμογής της UNCLOS στην Ανατολική Μεσόγειο επηρεάζει σοβαρά την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή μας. «Αυτό αποδεικνύεται από τη συμπεριφορά της γειτονικής μας Τουρκίας» τόνισε πιο συγκεκριμένα.
Στηλιτεύοντας το casus belli που έχει διακηρύξει η Τουρκία από το 1995 εάν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πέρα από τα 6 ναυτικά μίλια, σύμφωνα με την UNCLOS, ο υπουργός Εξωτερικών κατέστησε σαφές πως η στάση αυτή της Τουρκίας είναι αντίθετη με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και αποτελεί κατάφωρο παράδειγμα παραβίασης του διεθνούς δικαίου. «Παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές της αποχής από την απειλή ή τη χρήση βίας και της ειρηνικής επίλυσης διαφορών μεταξύ των εθνών. Επιπλέον, έρχεται σε αντίθεση με τις βασικές αρχές στις οποίες έχει ιδρυθεί το ΝΑΤΟ» επισήμανε.
Σε αυτό το πλαίσιο, προέταξε πως η απόσυρση της απειλής είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ουσιαστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων και σημείωσε: «Επιπλέον, η παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο περιλαμβάνει παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων και του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, καθώς και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε ορισμένα νησιά που έχουν παραχωρηθεί στην Ελλάδα από σχετικές διεθνείς συνθήκες. Αυτή η συμπεριφορά συνδυάζεται με την επεκτατική θεωρία της "Γαλάζιας Πατρίδας" της Τουρκίας. Μια θεωρία που διεκδικεί εκτεταμένες θαλάσσιες περιοχές στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο που ανήκουν στους γείτονές της».
Ως προς αυτό, ο Νίκος Δένδιας αντέταξε πως η UNCLOS, η οποία αντικατοπτρίζει επίσης το εθιμικό δίκαιο, προβλέπει σαφώς ότι τα νησιά, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, έχουν πλήρες δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, όπως κάθε άλλο χερσαίο έδαφος.
Σε ό,τι αφορά το λεγόμενο μνημόνιο μεταξύ της Τουρκίας και της προσωρινής κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης για τη θαλάσσια οριοθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο, τόνισε πως αποτελεί κατάφωρη περίπτωση παραβίασης αυτών των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας. «Η οριοθέτηση, σύμφωνα με την UNCLOS, πραγματοποιείται μόνο μεταξύ κρατών με απέναντι ή παρακείμενες ακτές» εξήγησε και σχολίασε ότι, ωστόσο, η Τουρκία και η Λιβύη δεν είναι κράτη με αντίθετες ή παρακείμενες ακτές. Δεν έχουν κοινά σύνορα, όπως είπε με σαφήνεια. «Οι διατάξεις αυτού του παράνομου Μνημονίου στερούν από τα ελληνικά νησιά, συμπεριλαμβανομένου του νησιού της Κρήτης - η Κρήτη είναι το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου με πληθυσμό 600.000 κατοίκους - τις θαλάσσιες ζώνες τους πέραν των 6 ναυτικών μιλίων. Είναι προφανές ότι μια τέτοια ενέργεια αντιβαίνει σε κάθε έννοια γεωγραφίας, λογικής ή θαλάσσιας οριοθέτησης υπογράμμισε.
Παράλληλα, επανέλαβε την προθυμία της Ελλάδος να διαπραγματευτεί με την Τουρκία για την επίλυση της διαφοράς που εκκρεμεί, δηλαδή την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, σύμφωνα πάντα με το Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα το Δίκαιο της Θάλασσας. «Ελλείψει διμερούς συμφωνίας, να υποβάλλουμε τη διαφορά μας στο Δικαστήριο» συμπλήρωσε.
Αναφερόμενος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είπε πως η Ελλάδα βλέπει την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ως περιοχή σταθερότητας και ευημερίας, όπου όλες οι χώρες, όλοι οι λαοί θα πρέπει να μπορούν να απολαμβάνουν ειρήνη και ασφάλεια. Ειδικότερα, επισήμανε πως ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα προωθεί ενεργά συνέργειες και περιφερειακές εταιρικές σχέσεις με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, εντός του μεγάλου πλαισίου του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε πως η Ελλάδα έχει αναπτύξει στενούς δεσμούς με σημαντικούς εταίρους της περιοχής, που εκτείνονται από τα Βαλκάνια στη Μέση Ανατολή και από τη Βόρεια Αφρική στον Κόλπο. «Με βάση την κοινή αντίληψη του Δικαίου της Θάλασσας, επεκτείνουμε αυτή τη συνεργασία και με χώρες της περιοχής Ινδο-Ειρηνικού» προσέθεσε.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις πολυμερείς μορφές συνεργασίας σε ευρύ πληθώρα τομέων που έχει συνάψει η Ελλάδα, υπογραμμίζοντας πως με αυτόν τον τρόπο εκφράζει τη φωνή και ενισχύει τις προσπάθειες όλων εκείνων που έχουν αφοσιωθεί να διαφυλάξουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ανάπτυξη. «Αυτή είναι η ελληνική απάντηση στις πολλές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ευρύτερη γειτονιά μας» διαμήνυσε.
Εν συνεχεία, τόνισε πως η Ελλάδα είναι ένα παραδοσιακό ναυτικό έθνος. «Η ελληνική ακτογραμμή της ηπειρωτικής χώρας, μαζί με την ακτογραμμή των νησιών μας, είναι σχεδόν 16.000 χλμ. Είναι περίπου κάτι σαν την ακτογραμμή της Αφρικής, λίγο λιγότερο. Και τα ελληνικά νησιά αποτελούν περίπου το 1/3 της εθνικής επικράτειας της Ελλάδας» σκιαγράφησε.
Προτάσσοντας ως βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο και τη συμφωνία με την Αλβανία για παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο.
Τέλος, ανέφερε πως η Ελλάδα έχει πρόσφατα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από 6 σε 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο Πέλαγος στη Δυτική Ελλάδα και «επιφυλάσσεται, φυσικά, του δικαιώματός της να την επεκτείνει και σε άλλα σημεία της επικράτειάς της». Επίσης, σημείωσε πως έχει προχωρήσει σε κλείσιμο κόλπων και στη χάραξη ευθειών γραμμών βάσης στην ίδια περιοχή, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της UNCLOS.