Την παρέμβαση της ΕΣΗΕΑ για τα Hellinika Hoaxes ζητούν με επιστολή τους ο Παντελής Αρσένης , διευθύντης σύνταξης του Euro2Day.gr και ο Δημήτρης Καραγιώργος, διευθυντής σύνταξης του Iatronet για τον χαρακτηρισσμό ως «παραπλανητικό» ενός δημοσίευμα ανάλυσης του καθηγητή Βασίλη Τσαουσίδη, διευθυντή του Εργαστηρίου Προγραμματισμού και Επεξεργασίας Πληροφοριών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σχετικά με τους θανάτους ασθενών με CoViD-19 στην Ελλάδα.
Ο χαρακτηρισμός αυτός επηρεάζει την πορεία κάθε δημοσιεύματος στο Facebook, για το οποίο εργάζεται το συγκεκριμένο site, ως “γρήγορος ελεγκτής ειδήσεων”.
Με το ζήτημα των νεκρών από τον COVID19 να επηρεάζει την ελληνική κοινωνία, αλλά και την πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση, Οι συντάκτες της ιστοσελίδας Hellinika Hoaxes αμφισβήτησαν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο καθηγητής πως “από τις 23 Νοεμβρίου 2021 η χώρα μας κατέχει τη θλιβερή πρωτιά σε θανάτους ανάμεσα σε όλες τις δυτικές χώρες του κόσμου, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τις ΗΠΑ”. Η αμφισβήτηση τους δεν έγινε επί των στοιχείων των θανάτων από COVID19 σε μία Δυτυική χώρα, αλλά με βάση τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας. Υποστήριξαν πως “μία πιο ομοιογενής ομαδοποίηση με τη συμπερίληψη της Ελλάδας, μπορεί να γίνει μεταξύ ορισμένων μεσογειακών, βαλκανικών, και ανατολικών κρατών”. Ως αποτέλεσμα ήταν η ανάλυση όπως αναφέρεται στην καταγγελία <<να «σημανθεί» στα πλαίσια του Facebook το συγκεκριμένο Post με την ένδειξη «ελλιπές περιεχόμενο» (missing context) και «πιθανώς παραπλανητικό» ( potentially misleading), με προφανείς συνέπειες για το κύρος του καθηγητού, του συναδέλφου Βασίλη Ιγνατιάδη που το υπογράφει αλλά και για τα ίδια τα Μέσα>>.
Παρά το αίτημα του Καθηγητή να προβεί σε επανόρθωση η ιστοσελίδα Hellinika Hoaxes, δεν υπήρξε ανταπόκριση.
Οι Τυπολογίες έχουν στη διάθεσή τους την καταγγελία των δύο διευθυντών σύνταξης των ιστοσελίδων για το κρίσιμο αυτό ζήτημα της άσκησης ηλεκτρονικής λογοκρισίας. Το ερώτημα είναι αν η ΕΣΗΕΑ (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ) αν θα αποφασίσει να ασχοληθεί με την πολιτική του site με το οποίο συνεργάζεται το Facebook
"Προς την Πρόεδρο Μαρία Αντωνιάδου 09/12/2021
και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου
ΕΣΗΕΑ
Αξιότιμοι κύριοι συνάδελφοι,
Στις 23 Ιουλίου 1824, δημοσιεύθηκε άρθρο, με τίτλο “Η δημοσιότης είναι ψυχή της δικαιοσύνης”, στην εφημερίδα που ίδρυσε ο Ιάκωβος Μάγερ, τα “Ελληνικά Χρονικά”. Η ρήση του Μάγερ δεσπόζει σήμερα – με μία μικρή αλλαγή – στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ. Ως γνωστόν, η ανάρτηση αυτή έχει αποτελέσει αντικείμενο σχολιασμού από τα Hellinika Hoaxes, τα οποία με δηκτικό τρόπο αμφισβήτησαν το 2017 την πατρότητα της φράσης που επικαλείται η Ένωσή μας. Λαμβάνοντας υπόψη πως “hoax” στα αγγλικά σημαίνει “απάτη”, αντιλαμβανόμαστε εύκολα την από καθέδρας αιχμή της Hellinika Hoaxes κατά της ΕΣΗΕΑ…
Από τη δημοσίευση του Μάγερ μέχρι σήμερα, έχει κυλήσει πολύ νερό στον μύλο της ενημέρωσης. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Τα ΜΜΕ έχουν αποκτήσει άλλα χαρακτηριστικά και δυνατότητες, αλλά το ζητούμενο παραμένει ίδιο: η σωστή και αντικειμενική ενημέρωση. Τηρώντας απαρέγκλιτα τη συγκεκριμένη αρχή, το Iatronet.gr (www.iatronet.gr) και το Euro2day.gr (www.euro2day.gr) παρουσιάζουν, επί δεκαετίες, απολύτως αντικειμενικά τα θέματα της Υγείας. Δεν είναι καθόλου τυχαία η αποδοχή που έχουν από το αναγνωστικό κοινό και η κορυφαία θέση τους σε επισκεψιμότητα.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν περιμέναμε να υποστούμε κεκαλυμμένη λογοκρισία από ένα «οργανισμό», μη κερδοσκοπικό, που γνωρίζετε καλά: τα Hellinika Hoaxes (www.ellinikahoaxes.gr) Κάνοντας χρήση ενός προνομίου που, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, επέλεξε να τους παρέχει το Facebook, χαρακτήρισαν ως «παραπλανητικό» ένα δημοσίευμα ανάλυσης του καθηγητή Βασίλη Τσαουσίδη, διευθυντή του Εργαστηρίου Προγραμματισμού και Επεξεργασίας Πληροφοριών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σχετικά με τους θανάτους ασθενών με CoViD-19 στην Ελλάδα. Συν τοις άλλοις το αποτέλεσμα ήταν να «σημανθεί» στα πλαίσια του Facebook το συγκεκριμένο Post με την ένδειξη «ελλιπές περιεχόμενο» (missing context) και «πιθανώς παραπλανητικό» ( potentially misleading), με προφανείς συνέπειες για το κύρος του καθηγητού, του συναδέλφου Βασίλη Ιγνατιάδη που το υπογράφει αλλά και για τα ίδια τα Μέσα.
Τα στοιχεία δείχνουν πως κάθε άλλο παρά «παραπλανητικό» ήταν το δημοσίευμα. Ήταν, απλά, δυσάρεστο.
Το ιστορικό της υπόθεσης έχει ως εξής:
Στις 26 Νοεμβρίου, δημοσιεύτηκε άρθρο του κ. Τσαουσίδη, με τίτλο “Η Ελλάδα πρώτη δυτική χώρα σε θανάτους τον τελευταίο χρόνο“. Σύμφωνα με τα έγκυρα στοιχεία που παρέθετε ο καθηγητής, από τις 23 Νοεμβρίου 2021 η χώρα μας κατέχει τη θλιβερή πρωτιά σε θανάτους ανάμεσα σε όλες τις δυτικές χώρες του κόσμου, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τιςΗΠΑ. Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, δε, ο ρυθμός αύξησης των θανάτων ήταν σχεδόν διπλάσιος από τη δεύτερη της λίστας, Αυστρία.
Στις 2 Δεκεμβρίου, δημοσιεύτηκε άρθρο στα HellenikaHoaxes, με τίτλο “Παραπλανητικά δημοσιεύματα περί πρωτιάς της Ελλάδας σε θανάτους CoViD-19” και αναφορά στο δημοσίευμα των Iatronet/Εuro2day. Αίσθηση προκάλεσαν οι αιτιάσεις κατά του δημοσιεύματός μας. Επισημαίνουν, μεταξύ άλλων, πως έπρεπε να γίνει σύγκριση με τις χώρες που εκείνοι έκριναν ως καταλληλότερες: “Μία πιο ομοιογενής ομαδοποίηση με τη συμπερίληψη της Ελλάδας, μπορεί να γίνει μεταξύ ορισμένων μεσογειακών, βαλκανικών, και ανατολικών κρατών”! Δεν αμφισβήτησαν, δηλαδή, την αξιοπιστία των στοιχείων, αλλά υπαγόρευσαν ουσιαστικά τη σύνθεση του πίνακα. Η αίσθηση είναι πως επιχειρούν (άγνωστο γιατί) να ρίξουν τον πήχη, ώστε να μη φανούν οι οδυνηρές επιπτώσεις της CoViD-19 στη χώρα μας.
Στις 3 Δεκεμβρίου, ο καθηγητής κ. Τσαουσίδης απάντησε στα HellinikaHoaxes, τονίζοντας πως, δεν αμφισβητούν τον ορθότητα των αριθμών (κάτι που θα αποτελούσε όντως fact checking). Σύμφωνα με το νέο δημοσίευμα των Ιatronet/Εuro2day, τα Hellinika Hoaxes διέπραξαν το ατόπημα όχι μόνο να εγκαλέσουν τον καθηγητή, διότι επέλεξε τη συγκεκριμένη “παραπλανητική” κατ’ αυτούς σύγκριση, αλλά και να προδιαγράψουν ποιες είναι οι…σωστές συγκρίσεις.
Στις 6 Δεκεμβρίου, ο κ. Τσαουσίδης επανήλθε με νέο κείμενο, καταρρίπτοντας αναλυτικά τους ισχυρισμούς. Κατηγόρησε τα HellinikaHoaxes για “κακοποίηση της αλήθειας” και ζήτησε αποκατάσταση. Ο καθηγητής κάνει λόγο για παραβίαση επιστημονικών κανόνων, τονίζοντας πως τα Hellinika Hoaxes καταχράστηκαν τον θεσμικό τους ρόλο και ότι παραπλάνησαν το κοινό. Κι αναφέρει χαρακτηριστικά: “Οφείλετε να επανορθώσετε για δύο λόγους: Πρώτον, διότι το άρθρο σας παραπλάνησε την κοινή γνώμη. Δεύτερον, διότι έχετε αναλάβει τον ρόλο να υπερασπίζεστε την αλήθεια, την οποία, με το άρθρο σας, κακοποιήσατε”.
Με αυτά τα δεδομένα, παρακαλούμε το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ να εξετάσει την υπόθεση και να παρέμβει, λαμβάνοντας υπόψη πως πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Διότι όταν το “fact checking” δηλαδή ο έλεγχος αντικειμενικών γεγονότων, που δεν υπόκεινται σε αμφισβήτηση, διολισθαίνει στην επιτακτική επιβολή υποκειμενικών απόψεων τού τύπου «Θα συγκρίνεις με αυτούς που εμείς θέλουμε» τότε έχουμε λογοκρισία. Φαινόμενο στο οποίο οφείλει να παρέμβει η ΕΣΗΕΑ, επισημαίνοντας με τη δέουσα αυστηρότητα τα όρια μεταξύ των δύο, πριν η καταπάτηση τους εξελιχθεί σε κανόνα!
Πολύ δε περισσότερο, όταν αυτός που κάνει τις υποκειμενικές κρίσεις, έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την μεταχείριση προσώπων αλλά και ειδησεογραφικών Μέσων, από το Facebook καθώς από τις «αξιολογήσεις» του επηρεάζεται αλγοριθμικά και η ευμενής ή δυσμενής αντιμετώπιση του προσώπου ή του Μέσου από το κοινωνικό αυτό δίκτυο που καλώς ή κακώς αποτελεί σημαντικότατο ποσοστό της «αναγνωσιμότητας» των περισσοτέρων ειδησεογραφικών Μέσων.
Σε μία εποχή που η κάθε λογής εξουσία διαθέτει συντριπτικά μέσα να επιβάλει την άποψή της, η ελεύθερη ενημέρωση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Δημοκρατίας. Η φράση του Ιάκωβου Μάγερ παραμένει διαχρονικά επίκαιρη και δίνει το στίγμα του αγώνα που πρέπει να δώσουμε από κοινού.
Ο ρόλος της Hellinika Hoaxes ως προς τον έλεγχο αντικειμενικών γεγονότων, (fact checking) είναι απολύτως κατανοητός και χρήσιμος, καθώς η ενημέρωση πρέπει να υπακούει σε δεοντολογικούς κανόνες. Ο έλεγχος, όμως, δεν μπορεί να ασκείται με αυτόν τον πρόχειρο, επικίνδυνο κι ενδεχομένως ιδιοτελή τρόπο, λειτουργώντας ως όργανο καταστολής και περιορισμού του δικαιώματος στην ελεύθερη ενημέρωση. Στην υπέρ-εκατονταετή της διαδρομή, η ΕΣΗΕΑ έχει βιώσει σκοτεινές για το επάγγελμα περιόδους. Παρά τα προβλήματα και τους περιορισμούς, η ενημέρωση έφτανε και φτάνει στους πολίτες, από όλα τα διαθέσιμα κανάλια, υποστηρίζοντας την ποιότητα ζωής και τα δικαιώματα των Ελλήνων πολιτών.
Η περίπτωση χαρακτηρισμού ως “παραπλανητικών” αντικειμενικών στοιχείων που είναι απολύτως ορθά, ( όπως η κατάταξη μεταξύ χωρών του Δυτικού Κόσμου, οι οποίες άλλωστε καταγράφονται αναλυτικά στον σχετικό πίνακα) και η υπόδειξη των… «σωστών συγκρίσεων» από τον ελεγκτή, με δικά του υποκειμενικά κριτήρια, δεν αποτελεί απλώς καταπάτηση του δικαιώματος ενός πολίτη, εν προκειμένω δε ενός επιστήμονα, του καθηγητή Τσαουσίδη, να συγκρίνει δημοσίως την Ελλάδα με την ομάδα χωρών που εκείνος επιλέγει ( κάτι που εν τέλει αξιολογεί ελεύθερα ο ίδιος ο αναγνώστης). Τουναντίον, ανοίγει δρόμους για υπονόμευση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και περιορισμού δικαιωμάτων που έχουν κερδηθεί με αγώνες και θυσίες.
Σημειώνουμε τέλος ότι εντός των ημερών, αμέσως μόλις συγκροτηθεί σε Σώμα το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης, αντίστοιχη επιστολή θα σταλεί από τον υπογράφοντα τα δημοσιεύματα μας, συνάδελφο Βασίλη Ιγνατιάδη, που τυγχάνει μέλος της".
Παντελής Αρσένης Δημήτρης Καραγιώργος
Διευθυντής Σύνταξης Διευθυντής Σύνταξης
Euro2day.gr Ιatronet.gr
Mέλος της ΕΣΗΕΑ Μέλος της ΕΣΗΕΑ
Πηγή: Typologies