'Ανεργος, ανειδίκευτος, που έχει υποφέρει όλα τα δεινά του κόσμου. Αυτά είναι τρία χαρακτηριστικά που κάνουν τους πρόσφυγες ανεπιθύμητους για τους περισσότερους Ευρωπαίους, σύμφωνα με διεθνή επιστημονική έρευνα. Σε ποιούς πρόσφυγες όμως είναι πιό πρόθυμοι οι πολίτες της Ευρώποι να προσφέρουν άσυλο;
Σε τρεις κατηγορίες: σε ανθρώπους με μόρφωση και εξειδίκευση που μπορούν να συνεισφέρουν στην ευρωπαϊκή οικονομία, σε όσους έχουν υποστεί διώξεις και βασανιστήρια στις χώρες καταγωγής τους, καθώς επίσης σε εκείνους που είναι χριστιανοί και γενικότερα στους μη μουσουλμάνους.
Αν κάποιος που ζητά άσυλο, συνδυάζει και τα τρία αυτά, τότε είναι μάλλον ευπρόσδεκτος. Αν δεν διαθέτει καμία ιδιότητα από τις τρεις -αν π.χ. είναι άνεργος ανειδίκευτος, δεν υπέστη τα πάνδεινα στην πατρίδα του και, επιπλέον, είναι μουσουλμάνος, τότε οι πόρτες της Ευρώπης- η οποία δέχθηκε 1,3 εκατομμύρια πρόσφυγες το 2015 και συνεχίζει να αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο- δεν θα ανοίξουν εύκολα γι' αυτόν.
Αυτό αποκαλύπτει η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Science". Η μελέτη δείχνει ότι η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αντιμετωπίζει το ζήτημα του ασύλου μέσα από ένα συνδυασμό οικονομικών, ανθρωπιστικών και θρησκευτικών κριτηρίων, με το μίγμα να έχει διαφορετική δοσολογία ανάλογα με τη χώρα υποδοχής, με τις πολιτικές πεποιθήσεις των ανθρώπων κ.α. Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Στάνφορντ της Καλιφόρνια και Ζυρίχης της Ελβετίας, με επικεφαλής τον Γιενς Χαϊνμίλερ, ζήτησαν από περίπου 18.000 πολίτες-ψηφοφόρους σε 15 ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) να «βαθμολογήσουν» 180.000 προφίλ αιτούντων άσυλο.
Από την ανάλυση των απαντήσεων - οι οποίες αντανακλούν τον σφυγμό της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης- προκύπτουν τα εξής:
*Αυτοί που ζητούν άσυλο, δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Όσοι στην πατρίδα τους εργάζονταν σε επαγγέλματα με πρεστίζ, έχουν προβάδισμα στις προτιμήσεις. Έτσι, είναι κατά μέσο όρο 13% πιθανότερο να γίνει δεκτή η αίτηση ασύλου ενός γιατρού, 9% ενός καθηγητή και 8% ενός οικονομολόγου-λογιστή. Αγρότες, εργάτες κ.α. έχουν 5% έως 6% μεγαλύτερη πιθανότητα, σε σχέση με ένα άνεργο, να γίνουν δεκτοί.
*Όταν ο αιτών άσυλο δεν γνωρίζει τη γλώσσα της χώρας υποδοχής, έχει 12% μικρότερη πιθανότητα να γίνει δεκτός, από ό,τι αν την μιλά. Όσοι τη μιλούν "κουτσά-στραβά", έχουν 6% μεγαλύτερη πιθανότητα, σε σχέση με όσους δεν την μιλούν καθόλου.
*Όσοι αιτούντες άσυλο βρίσκονται κοντά σε ηλικία συνταξιοδότησης (62 και μεγαλύτεροι), έχουν 6% μικρότερη πιθανότητα να γίνουν δεκτοί, σε σχέση με όσους είναι νέοι 21 ετών.
* Όσοι πρόσφυγες είναι θύματα πολιτικών, θρησκευτικών ή εθνοτικών διακρίσεων, έχουν 15% μεγαλύτερη πιθανότητα να εγκριθεί η αίτηση ασύλου τους, σε σχέση με όσους μεταναστεύουν απλώς σε αναζήτηση καλύτερης ζωής και εύρεση δουλειάς. Ειδικότερα, τα θύματα βασανιστηρίων έχουν 11% μεγαλύτερη πιθανότητα από όλους να γίνουν δεκτοί.
* Οι Μουσουλμάνοι έχουν 11% μικρότερη πιθανότητα σε σχέση με τους Χριστιανούς να εγκριθεί η αίτηση ασύλου τους. Επειδή η προτίμηση για τους Χριστιανούς ελάχιστα διαφέρει σε σχέση με εκείνη για τους άθεους-αγνωστικιστές πρόσφυγες, στην ουσία πρόκειται περισσότερο για μια μεροληψία σε βάρος των Μουσουλμάνων, παρά για μια προτίμηση υπέρ των Χριστιανών.
*Η χώρα προέλευσης του πρόσφυγα παίζει μικρό ρόλο. Λιγότερο ευπρόσδεκτοι από όλους είναι οι Αλβανοί του Κοσόβου και περισσότερο οι πρόσφυγες από τη Συρία και την Ουκρανία, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται κάπου ανάμεσα, αλλά τελικά οι διαφορές μεταξύ των χωρών προέλευσης είναι μικρές στις προτιμήσεις των Ευρωπαίων.
*Υπάρχει γενική συναίνεση στην Ευρώπη -μεταξύ δεξιών και αριστερών ψηφοφόρων, νέων και ηλικιωμένων, μορφωμένων και αμόρφωτων, πλούσιων και φτωχών- ποιοί πρόσφυγες προτιμώντα και ποιοί όχι. Όμως οι αριστεροί δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα ανθρωπιστικά κριτήρια και έχουν μικρότερη αντι-μουσουλμανική μεροληψία (περίπου τη μισή) σε σχέση με τους δεξιούς.
* Όσο πλουσιότερη είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, τόσο πιο απρόθυμη είναι να δεχτεί αιτούντες άσυλο για οικονομικούς λόγους. Αυτό ισχύει λιγότερο σε χώρες πιο φτωχές (Ελλάδα, Τσεχία, Πολωνία κ.α.).
Οι ερευνητές επισημαίνουν το σοβαρό δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες από τη μία πρέπει να τηρήσουν τις διεθνείς συμβάσεις για τη χορήγηση ασύλου χωρίς να κάνουν διακρίσεις (θρησκευτικές, επαγγελματικές κ.α.), ενώ από την άλλη, η κοινή γνώμη τους κάνει τέτοιες διακρίσεις κατά των μουσουλμάνων, των ανειδίκευτων, των ατόμων χαμηλής μόρφωσης κ.α.