Οι νέοι άνεργοι ξενιτεύονται. Οι μεσήλικες πυκνώνουν τις στρατιές των απελπισμένων του κοινωνικού περιθωρίου
Ο Κώστας Μ. σπούδασε μηχανικός. Δεν έχει ακόμη συμπληρώσει τις τρεις πρώτες δεκαετίες της ζωής του, αλλά ήδη πρόφτασε να αποκτήσει δύο μεταπτυχιακούς τίτλους, έμαθε και δύο ξένες γλώσσες. Εδώ και ένα μήνα μετακόμισε στην Ελβετία, όπου ήδη εργάζεται σε μια μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία.
Μηχανικός έχει σπουδάσει και ο πενηντάχρονος Γιώργος Δ. Πριν δύο χρόνια απολύθηκε από την τεχνική εταιρεία όπου δούλευε επί 25 χρόνια και έκτοτε προσπαθεί να επιβιώσει εκτελώντας μικρο-μερεμέτια σε φίλους και γνωστούς. Οι ελπίδες του να επιστρέψει στην αγορά εργασίας έχουν εξανεμιστεί, η ηλικία του είναι απαγορευτική για να προσληφτεί σε εταιρεία του εξωτερικού.
Βίοι αποκλίνοντες στην Ελλάδα των τριών μνημονίων, η οποία φέτος βαδίζει για ένατη χρονιά στα δύσβατα μονοπάτια της ύφεσης. Περιζήτητοι οι νέοι Έλληνες επιστήμονες στις ανεπτυγμένες χώρες της Δύσης, παρίες οι πενηντάρηδες άνεργοι, εκλιπαρούν για ένα μερεμέτι, συνωστίζονται στα γραφεία του ΟΑΕΔ μπας και εξασφαλίσουν κάποια υπο-αμειβόμενη επιδοτούμενη θέση εργασίας ολίγων μηνών, προσπαθούν να διακανονίσουν τις υποχρεώσεις τους προς την εφορία, οι οποίες οφείλονται όχι τόσο στα αποκτηθέντα εισοδήματα αλλά στις τεκμαρτές δαπάνες...
Ανεργία, μετανάστευση, δημογραφικό. Τρεις λέξεις που στοιχειώνουν την Ελλάδα του 21ου αιώνα. Ανάπτυξη, η τέταρτη λέξη που από όνειρο έχει μετατραπεί σε εφιάλτη. Skype, η πολυτιμότερη υπηρεσία του Διαδικτύου για πάνω από 250.000 ελληνικές οικογένειες, που θέλουν ''να επικοινωνούν ζωντανά'' με τα ξενιτεμένα τέκνα τους.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά, ''πατώντας'' πάνω στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την απασχόληση και την ανεργία το δ' τρίμηνο του 2015. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις τρίμηνες έρευνες εργατικού δυναμικού της ελληνικής στατιστικής Αρχής:
Στα κυβερνητικά κλιμάκια και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης πολύς λόγος γίνεται για την ανεργία στις μικρές ηλικίες κι όχι άδικα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το εργατικό δυναμικό στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών μειώθηκε από το 2008 έως το 2015 κατά 104.400 άτομα, δηλαδή κατά 28% (από 372.800 άτομα σε 268.400 άτομα). Η μείωση αυτή είναι αποτέλεσμα αφενός του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος της χώρας και αφετέρου της μετανάστευσης μεγάλου αριθμού νέων ανθρώπων.
Όμως, με μεγαλύτερη ταχύτητα αυξάνονται και οι άνεργοι σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Το δ' τρίμηνο του 2008 οι άνεργοι νεαρής ηλικίας ανέρχονταν σε 85.000 άτομα, ήτοι στο 22,8% του συνόλου. Ήδη, έχουν εκτοξευτεί σε 131.400 άτομα, που αντιστοιχούν στ 49% του συνόλου.
Κι αν ο νέος έχει τη ''διέξοδο'' της μετανάστευσης, ο δρόμος αυτός είναι κλειστός για τη συντριπτική πλειονότητα των μεσόκοπων ανέργων, ενώ και στην εγχώρια αγορά εργασίας οι ελπίδες τους για εξεύρεση μιας θέσης πλήρους απασχόλησης είναι από μηδαμινές μέχρι πενιχρές.
Κατά τη γνώμη μου το πρόβλημα της ανεργίας στις μεγάλες ηλικίες είναι πιο εκρηκτικό, μιας κι εδώ δεν υπάρχει η ''βαλβίδα ασφαλείας'' της μετανάστευσης, ενώ και οι εγχώριοι εργοδότες προτιμούν να προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους με ευέλικτες μορφές απασχόλησης και μικρότερες αμοιβές.
Τους σπρώχνουν βίαια στο περιθώριο
Στην ηλικιακή ομάδα 45-64 ετών το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό μεταξύ των ετών 2008 και 2015 αυξήθηκε από 1.703.000 σε 1.845.800 άτομα, δηλαδή περίπου κατά 143.000 άτομα. Το ίδιο διάστημα οι άνεργοι εκτοξεύτηκαν από 73.200 το 2008 (4,3% του συνόλου) σε 351.500 το 2015 (19% του συνόλου).
Αυτή την περίοδο, λοιπόν, πάνω από 350.000 άτομα μέσης ηλικίας σπρώχνονται βίαια στο κοινωνικό περιθώριο, κινδυνεύουν να χάσουν τα όποια περιουσιακά στοιχεία τους έχουν απομείνει, βλέπουν καθημερινά να μειώνονται οι ελπίδες τους για ένα ευπρεπή υπόλοιπο του βίου τους, φοβούνται ότι ποτέ δεν θα πάρουν μια σύνταξη μεγαλύτερη από ένα χαρτζιλίκι.
Τα παιδιά τους φεύγουν στις χώρες της Εσπερίας. Και οι ελληνικές κυβερνήσεις δημιουργούν κατά- προεκλογικούς- καιρούς εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις απασχόλησης ''επί χάρτου'', αλλά αυτοί οι ''άτιμοι'' κάβοι που εμποδίζουν τη χώρα να εισέλθει στα ασφαλή νερά της ανάπτυξης αποδεικνύονται τελικά ατέλειωτοι και γιομάτοι ξέρες...
Χαιρετίσματα, λοιπόν, στην εξουσία, που λέει και το γνωστό άσμα της νιότης μας...