Η κατάπαυση του πυρός, η επιβολή του εμπάργκο στην εισαγωγή όπλων και στην στρατιωτική στήριξη των αντίπαλων πλευρών και η περαιτέρω πολιτική διαδικασία αποτελούν τα βασικά σημεία της συμφωνίας η οποία σήμερα επιτεύχθηκε κατά την διάρκειας τριών ωρών Διάσκεψη του Βερολίνου για την Λιβύη. Κάτι καθόλου εύκολο στην περίπτωση της Λιβύης, καθώς στην περιοχή διακυβεύονται τεράστια συμφέροντα.
Πέρα από τις ρητορικές αναφορές σε εκεχειρία, εμπάργκο όπλων και πολιτική λύση, ελάχιστα συμφωνήθηκαν ως προς την διατήρηση τους. Αυτά είναι ζητήματα που παραπέμφθηκαν σε νέα Διάσκεψη στη Γενεύη.
«Δεν μπορούμε να επιτηρήσουμε κάτι που δεν υπάρχει ακόμη» δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες. Στο ίδιο μήκος κύματος, η γερμανίδα καγκελάριος σημείωσε ότι «δεν μπορούμε να συζητήσουμε το δεύτερο βήμα πριν από το πρώτο», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάικο Μάας, τόνισε ότι θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε ευθύνη στην ειρηνευτική διαδικασία για τη Λιβύη, φιλοξενώντας και άλλες συναντήσεις, αν χρειαστεί.
Σε αυτό το σημείο μάλιστα, η δήλωσή του ότι «θα κληθούν να συμμετάσχουν και κράτη που δεν εκπροσωπήθηκαν στη Διάσκεψη του Βερολίνου» μπορεί να έχει και άρωμα ελληνικό, δεδομένης της άμεσης εμπλοκής της Αθήνας μετά την υπογραφή της συμφωνίας Ερντογάν – Σάρατζ για τον καθορισμό θαλάσσιων συνόρων στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν η Ελλάδα αυτή τη φορά θα συμπεριληφθεί στους προσκεκλημένους.
Τόσο ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες όσο και η καγκελάριος 'Αγγελα Μέρκελ έσπευσαν πάντως να διευκρινίσουν ότι πρόκειται μόνο για την αρχή ενός πολύ δύσκολου δρόμου, ενώ ανέδειξαν ιδιαίτερα την συμφωνία των 16 συμμετεχόντων στην αρχή ότι «δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση».
«Φθάσαμε σε μια συμφωνία για ένα συνολικό σχέδιο», δήλωσε η καγκελάριος μετά το τέλος της Διάσκεψης και επισήμανε ότι μεταξύ των συμφωνηθέντων είναι και μέτρα για την αυστηρή επιτήρηση του εμπάργκο όπλων, τα οποία περιλαμβάνουν και κυρώσεις. Οι δύο αντίπαλες λιβυκές πλευρές συμφώνησαν ακόμη να ορίσουν από πέντε εκπροσώπους σε μια στρατιωτική επιτροπή, η οποία, όπως προβλέπεται από τον ΟΗΕ, θα αναλάβει την επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός. Τόσο ο πρωθυπουργός Σάρατζ όσο και ο στρατάρχης Χάφταρ έχουν ήδη κοινοποιήσει τα ονόματα των εκπροσώπων τους, πρόσθεσε η 'Αγγελα Μέρκελ, επισημαίνοντας ότι πρόκειται πλέον για πολύ συγκεκριμένη εξέλιξη προς την επιθυμητή κατεύθυνση.
Από την πλευρά του ο Γκουτέρες τόνισε ότι «χάρη στην συνάντηση του Βερολίνου κατέστη εφικτό να έχουμε σήμερα πέντε εκπροσώπους και από την πλευρά του στρατάρχη Χάφταρ» και πρόσθεσε ότι τις επόμενες ημέρες η στρατιωτική επιτροπή θα συγκληθεί στην Γενεύη. «Τα κράτη μέλη, από κοινού με τοπικούς και περιφερειακούς οργανισμούς έστειλαν ένα ισχυρό μήνυμα ότι είμαστε απολύτως προσηλωμένοι στην στήριξη μιας ειρηνικής λύσης στην λιβυκή κρίση». Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ κάλεσε ακόμη όλους τους παράγοντες που εμπλέκονται να μην παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης και στην ένοπλη αντιπαράθεση, ενώ απηύθυνε έκκληση για αποφυγή κάθε ενέργειας που προκαλεί κλιμάκωση της βίας, αλλά και για συνεπή εφαρμογή του εμπάργκο όπλων.
Ένα δεύτερο σημείο στο οποίο οι ηγέτες κατέληξαν σε κατ’ αρχήν συμφωνία είναι ο σεβασμός του εμπάργκο όπλων.Σύμφωνα με την Άνγκελα Μέρκελ, τα μέρη και οι δυνάμεις που εμπλέκονται στη Λιβύη συμφώνησαν ότι δεν θα παράσχουν περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια στις εμπόλεμες δυνάμεις όσο διαρκεί η εκεχειρία. «Όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να γίνει σεβαστό το εμπάργκο όπλων, το οποίο θα πρέπει να περιφρουρηθεί με αυστηρότητα, περισσότερο από ό,τι συνέβη στο παρελθόν» είπε χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, μίλησε για «περιεκτικό σχέδιο για να προχωρήσουμε μπροστά» και τόνισε ότι όλοι οι συμμετέχοντες «εργάστηκαν εποικοδομητικά». Ωστόσο, απέφυγε να δώσει να σαφή απάντηση για το τι θα συμβεί αν δεν τηρηθεί το εμπάργκο, λέγοντας ότι όλοι δεσμεύθηκαν να το τηρήσουν και «θα δούμε». Η απάντηση αυτή σε πρώτη ανάγνωση δείχνει ότι δεν έχει συζητηθεί μηχανισμός τιμωρίας για όσους παραβιάσουν το εμπάργκο όπλων, με τον Αντόνιο Γκουτέρες να παρεμβαίνει στη συνέντευξη Τύπου και να επισημαίνει ότι «πρέπει να τηρηθεί η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας» για τη Λιβύη «ώστε να έχει νόημα η εξουσία του».
Επιτροπή Παρακολούθησης της συμφωνίας (Follow up Committee)
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας αναφέρθηκε ακόμη στην σύσταση Επιτροπής Παρακολούθησης των συμφωνηθέντων, η οποία, όπως είπε, θα διασφαλίσει την υλοποίηση των σημερινών αποφάσεων και θα συνοδεύει τις περαιτέρω εργασίες του ειδικού απεσταλμένου του ΓΓ του ΟΗΕ Γασάν Σαλαμέ και της Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών για την Στήριξη της Λιβύης (UNSMIL).
«Η Επιτροπή θα καθοδηγείται από τα Ηνωμένα Έθνη, θα ξεκινήσει τις εργασίες της ήδη στις αρχές Φεβρουαρίου και χώρες οι οποίες δεν εκπροσωπούνταν εδώ θα προσκληθούν να συμμετάσχουν σε αυτή την διαδικασία και στις τέσσερις ομάδες εργασίας που σχεδιάζονται - για ζητήματα ασφάλειας και στρατιωτικά, για οικονομικά, για πολιτικά και για ανθρωπιστικά». Η σύσταση των Επιτροπών θα γίνει στην Γερμανία και η Γερμανία θα είναι ο οικοδεσπότης και συμπρόεδρος και στην συνέχεια όλοι οι διεθνείς εταίροι που ήταν σήμερα εδώ και εκείνοι οι οποίοι θα προστεθούν, θα πάρουν με την σειρά την ευθύνη στα χέρια τους, εξήγησε ο κ. Μάας. Πέραν αυτού, τα αποτελέσματα και τα πιθανά περαιτέρω βήματα θα τεθούν σε όλα τα κατάλληλα πολυμερή σχήματα - όχι μόνο στα Ηνωμένα Έθνη, διευκρίνισε ανέφερε ενδεικτικά ότι ήδη αύριο το θέμα θα συζητηθεί στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ «Η δουλειά μόλις τώρα ξεκίνησε και μπροστά μας έχουμε σίγουρα δύσκολο δρόμο εντατικής δουλειάς. Αλλά ήταν πολύ σημαντικό σήμερα σε αυτή την διάσκεψη να καταλήξουμε σε μια συμφωνία. Το πνεύμα συνεργασίας που ζήσαμε σήμερα πηγαίνει πολύ πέρα από ό,τι είδαμε σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών και τόνισε ότι «τώρα πρέπει να καταφέρουμε να φέρουμε μαζί τις λιβυκές αντίπαλες πλευρές ώστε μαζί τους - μια που τώρα το θέμα είναι η εκεχειρία και η κατάπαυση του πυρός - να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες ώστε ο εμφύλιος στην Λιβύη να πάει προς πολιτική λύση και να επιτύχουμε στην Λιβύη μόνιμη ειρήνη».
Η Μέρκελ και ο Γκουτέρες απέφυγαν πάντως να σχολιάσουν την μορφή που θα έχει ενδεχόμενη αποστολή επιτήρησης της κατάπαυσης του πυρός - εφόσον αυτή επιτευχθεί - διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για μεταγενέστερο στάδιο.
Έτοιμη η Ρώμη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην παρακολούθηση της ειρήνης στη Λιβύη, δηλώνει ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε
Η Ιταλία είναι έτοιμη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην παρακολούθηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη, δήλωσε σήμερα ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε μετά την ολοκλήρωση της ειρηνευτικής διάσκεψης στο Βερολίνο.
"Είμαστε απολύτως διαθέσιμοι να δώσουμε το "παρών" στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά μια δέσμευση για την ανάληψη ευθύνης προς αυτήν την κατεύθυνση, για την παρακολούθηση της ειρήνης", δήλωσε στους δημοσιογράφους σε σχόλια που μεταδόθηκαν ζωντανά από την τηλεόραση.
"Προφανώς θα πρέπει να περάσουμε από ένα Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και στη συνέχεια να μπορέσουμε να καθορίσουμε αυτή τη δέσμευση έπειτα από αυτό", πρόσθεσε.
Λαβρόφ: Οι δύο εμπόλεμες πλευρές της σύγκρουσης δεν κατάφεραν να αρχίσουν "σοβαρό διάλογο"
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε ότι οι δύο εμπόλεμες πλευρές της σύγκρουσης στη Λιβύη δεν κατάφεραν να αρχίσουν "σοβαρό διάλογο" κατά τη διάρκεια της διεθνούς διάσκεψης για τη Λιβύη που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Βερολίνο.
"Ή διάσκεψη ήταν πολύ χρήσιμη (...) αλλά είναι σαφές ότι επί του παρόντος δεν επιτεύχθηκε η έναρξη σοβαρού και σταθερού διαλόγου" μεταξύ του επικεφαλής της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNA), Φαγέζ αλ Σάρατζ, και του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ, δήλωσε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας στους δημοσιογράφους από το αεροδρόμιο του Βερολίνου.
Πομπέο: Στο πλευρό της Λιβύης, για ένα μέλλον χωρίς βία και ξένες παρεμβάσεις
Στεκόμαστε στο πλευρό του λαού της Λιβύης, καθώς εργάζεται για την οικοδόμηση ενός ασφαλούς μέλλοντος, χωρίς βία και ξένη παρέμβαση, έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης του Βερολίνου.
Αναφερόμενος στη διάσκεψη, είπε πως είχε σήμερα στο Βερολίνο παραγωγικό διάλογο με τους ομολόγους του για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Λιβύη.