Το βιβλίο του Kevin E. Simpson «Το ποδόσφαιρο των μελλοθάνατων» (μετάφραση Νίκος Παπαδογιάννης, εκδόσεις MVPublications) παρουσιάστηκε στις 12/9 στο 47ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Ζάππειο σε εκδήλωση που διοργάνωσε ο ραδιοσταθμός «105,5 Στο Κόκκινο».
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης οι ομιλητές συνδέθηκαν μέσω Skype με τον Νόα Κλίγκερ, επιζώντα του Ολοκαυτώματος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, που είναι σήμερα 93 ετών. Ο Κλίγκερ μπήκε στην ομάδα πυγμαχίας του στρατοπέδου για να επιβιώσει και μετά το πέρας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου διακρίθηκε ως αθλητικογράφος και μέλος διεθνών ποδοσφαιρικών θεσμών. «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γαλλία, αλλά όταν έγινε ο πόλεμος, ο πατέρας μου αποφάσισε να πάμε στο Βέλγιο, πιστεύοντας ότι θα ήμασταν προστατευμένοι λόγω της φιλίας του Βέλγου βασιλιά με τον Χίτλερ» είπε ο Κλίγκερ: «Η Γερμανία, όμως, επιτέθηκε στο Βέλγιο και το κατέλαβε κι εγώ μπήκα στην αντίσταση, φυγαδεύοντας Εβραίους στην Ελβετία. Κάποια στιγμή με συνέλαβαν και με έστειλαν στο Άουσβιτς, που ήταν η απόλυτη κόλαση. Δεν μπορώ να εξηγήσω το Άουσβιτς, το μόνο που μπόρεσα να κάνω σε όλη την υπόλοιπη ζωή μου ήταν να μιλάω γι' αυτό. Το μεγαλύτερο από τα θαύματα που μεσολάβησαν για την επιβίωσή μου ήταν το ότι οι Γερμανοί έψαχναν για πυγμάχους κι εγώ δήλωσα πυγμάχος χωρίς να είμαι. Με βοήθησε ένας Έλληνας πυγμάχος, που με άφησε να τον ακουμπήσω για να πάρω πόντους και να μπω στην ομάδα (κι εκείνος με ακούμπησε αλλά δεν με χτύπησε). Έτσι εξασφάλισα για έξι μήνες λίγη παραπάνω σούπα στο καθημερινό μερτικό μου και κέρδισα πολύτιμο χρόνο. Στο Άουσβιτς δεν υπήρχαν ποδόσφαιρο και άλλα αθλήματα. Υπήρχε μόνο πυγμαχία. Ποδόσφαιρο υπήρχε στο Τερεζίν της Τσεχίας κι οι Γερμανοί το χρησιμοποιούσαν για να πείσουν τον κόσμο ότι μεταχειρίζονταν καλά τους Εβραίους. Όλα τα υπόλοιπα είναι μύθοι και προϊόντα της φαντασίας».
Το βιβλίο του Simpson χαρτογραφεί την ιστορία του λαοφιλέστερου αθλήματος στον κόσμο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και είναι αποτέλεσμα της έρευνας που έκανε ο ίδιος για το ποδόσφαιρο, καθώς και για το πώς αποτελούσε πηγή ζωής ή αιτία θανάτου για τους κρατούμενους. Ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Βασιλειάδης συνέδεσε ευθέως στη συζήτηση το ποδόσφαιρο με την πολιτική: «Το βιβλίο είναι ένα βιβλίο αφύπνισης. Γράφει για το τι ακριβώς συνέβη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και το πιο σοκαριστικό στοιχείο της ανάγνωσης είναι ότι οι μέθοδοι της σημερινής προπαγάνδας των διάφορων επιχειρηματικών κέντρων δεν διαφέρουν από τις μεθόδους προπαγάνδας της ναζιστικής ή της φασιστικής εξουσίας όταν κατέφευγε γι' αυτόν τον σκοπό στον αθλητισμό. Το ποδόσφαιρο όμως είναι και τρόπος άρσης των ταξικών αποκλεισμών ή μέσον προστασίας των αδύναμων. Κι αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε εμείς σήμερα με τους μετανάστες και τους άστεγους».
Μιλώντας για το έργο του Simpson, ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ιστορικός και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, σημείωσε ότι όλα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ναζισμού δεν ήταν ίδια, αν και όλοι στη Γερμανία ήξεραν για την ύπαρξή τους: «Τα συνέδεε, ωστόσο, με κορυφαίο το Άουσβιτς, μια κοινή μοίρα: ότι ήταν γραφειοκρατικά και επιστημονικά οργανωμένα ως μηχανές θανάτου, ως εργαλεία εξανδραποδισμού. Αυτό είναι που ξεχωρίζει το Ολοκαύτωμα από οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια γενοκτονίας ή εξόντωσης στην Ιστορία».
Ο Αλέξης Σπυρόπουλος, δημοσιογράφος, που συνομίλησε με τον Νόα Κλίγκερ, παρατήρησε ότι ο Simpson αποφεύγει τον μελοδραματισμό και προσηλώνεται στη διερεύνηση των γεγονότων: γιατί τα γεγονότα παράγουν καθ' εαυτά συγκίνηση, μακριά από τον σχηματισμό ή την υιοθέτηση του οποιουδήποτε μύθου.
Ο Διονύσης Ελευθεράτος, δημοσιογράφος «Στο Κόκκινο», είπε ότι το ναζιστικό κακό αναβιώνει στις ημέρες μας με τη νομιμοποίηση της εξάπλωσης της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη (στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και το μήνυμα που έστειλε στην εκδήλωση ο διευθυντής του σταθμού, Νίκος Σβέρκος), κάνοντας εκ παραλλήλου λόγο για τον ζαλιστικό πλούτο των πληροφοριών που παρουσιάζει ο Simpson: «Η μπάλα αποτελεί εδώ σωσίβιο ζωής και ηθικό σωσίβιο, σύμβολο επιβίωσης, αλλά και φλάμπουρο των φασιστικών καθεστώτων. Η μπάλα από μόνη της δεν πάει πουθενά, αλλά μόνο όπου κάθε φορά τη σπρώχνουν».
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Θανάσης Ασπρούλιας, εκδότης των MVPublications, και συντόνισε η Αλέκα Ζουμή, δημοσιογράφος «Στο Κόκκινο».