Συγκεκριμένα σενάρια, πιθανούς τρόπους αντίδρασης και προτάσεις έχει θέσει στο μικροσκόπιο της η Κυβέρνηση, ενόψει της άτυπης διευρυμένης συνόδου για το Κυπριακό. Λίγες μέρες πριν να κλειδώσει η επίσκεψη της Ρόζμαρι Ντι Κάρλο στο νησί, η προετοιμασία της ελληνοκυπριακής πλευράς μπαίνει στα βαθιά.
Μαζί με στενούς συνεργάτες του, ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσπαθεί να εξαντλήσει κάθε περιθώριο ώστε κατά τη σύνοδο του Μαρτίου (κατά πάσα πιθανότητα) να ξεπεραστούν τα προβλήματα και να προκύψουν συγκεκριμένα αποτελέσματα σε σχέση με το στόχο της επανέναρξης των συνομιλιών.
Για να οδηγηθούμε σε εκείνο το σημείο θα πρέπει να αλλάξει στάση η τουρκική πλευρά και να πειστεί να εγκαταλείψει την αξίωση για λύση δύο κρατών. Όπως διαμορφώνονται σήμερα οι εξελίξεις υπάρχει πιθανότητα να συμβεί κάτι τέτοιο, ώστοσο είναι πολύ μικρή. Όλα εξαρτώνται από τα ανταλλάγματα που θα ζητήσει η Άγκυρα.
Από τον περασμένο Σεπτέμβριο η Τουρκία άρχισε μια στροφή στο Κυπριακό, αλλά με πολύ αργούς ρυθμούς. Το βάρος των ευθυνών της στασιμότητας είχε αρχίσει να γίνεται ασήκωτο, με αποτέλεσμα ο Ερντογάν να μετακινείται ελαφρώς και να αλλάζει τη γραμμή του τουλάχιστον ως προς τη διεξαγωγή διαλόγου. Από τη συνολική και απόλυτη άρνηση, φτάσαμε στην αποδοχή από τον Τατάρ για τη συνάντηση των ηγετών με τον Αντόνιο Γκουτέρες στις 15 Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη.
Ήταν ένα πρώτο βήμα, που θεωρήθηκε ενθαρρυντικό για τη μετέπειτα πορεία. Όπως και η συμφωνία για τη σύγκλιση της άτυπης διευρυμένης, παράλληλα με τη συζήτηση ανάμεσα στα δύο μέρη για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι σε επίπεδο δημόσιου λόγου η τουρκική πλευρά δεν έχει αλλάξει κατεύθυνση.
Άγκυρα και Τατάρ προσπαθούν πεισματικά να επιβάλουν την κυριαρχική ισότητα, την οποία παρουσιάζουν ως απαραίτητη προϋπόθεση για να καθίσουν στο τραπέζι των συνομιλιών. Απορρίπτουν κατηγορηματικά οποιαδήποτε συζήτηση για λύση εντός του πλαισίου που καθορίζεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και θεωρούν την επιλογή της ομοσπονδίας ως μη υπάρχουσα.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά διατηρεί ελπίδες ότι στο τραπέζι της διευρυμένης θα υπάρξει αλλαγή της τουρκικής στάσης. Αυτό το ενδεχόμενο σχετίζεται με την περίπλοκη προσπάθεια διεύρυνσης των συζητήσεων για το Κυπριακό ώστε να προκύψει σύνδεση με τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Τουρκίας. Είτε πρόκειται για τη συζήτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων, είτε ακόμη και μέσα από μια προσπάθεια διασύνδεσης των εξελίξεων με τα ελληνοτουρκικά.
Με δεδομένο ότι ο Γενικός Γραμματέας δεν μπορεί να κινηθεί έξω από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, η αλλαγή στάσης από την τουρκική πλευρά είναι ο μοναδικός δρόμος που οδηγεί στην επανέναρξη συνομιλιών. Για αυτό και η ελληνοκυπριακή πλευρά επικεντρώνεται σε αυτό το σημείο, κάτι που θα ήταν καλό να έπραττε και ο ΟΗΕ.
Η έκθεση Γκουτέρες για το Κυπριακό
Σύμφωνα με την έκθεση των Καλών Υπηρεσιών για το διάστημα 13 Ιουνίου 2024 έως τις 11 Δεκεμβρίου 2024, όπου παρατηρείται η απουσία κοινού εδάφους μεταξύ των δύο πλευρών, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε πώς ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας και ο ηγέτης του Ψευδοκράτους συμφώνησαν σε θετικά βήματα. Καλεί παράλληλα όλα τα εμπλεκόμενα μέλη να εργαστούν ώστε οι επόμενες συναντήσεις να είναι εποικοδομητικές. Ταυτόχρονα, ζήτησε την επίτευξη συμφωνίας για τα σημεία διέλευσης ως ένδειξη πολιτικής βούλησης.
Σε σχέση με τα Βαρώσια, ο Αντόνιο Γκουτέρες επανέλαβε ότι η θέση των Ηνωμένων Εθνών παραμένει αμετάβλητη και κάλεσε για πλήρη συμμόρφωση με τα Ψηφίσματα 550 (1984) και 789 (1992) ενώ υπογράμμισε πώς μέσω της διεξαγωγής μιας συζήτησης με τις εγγυήτριες δυνάμεις, υπάρχει ελπίδα για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Η πενταμερής συνάντηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί ανάμεσα σε Κύπρο, Ψευδοκράτος, Ελλάδα, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Συμφωνία Τουρκίας - Συρίας για ΑΟΖ σχεδιάζει ο Ερντογάν
Διπλωματικός συναγερμός έχει σημάνει σε Λευκωσία και Αθήνα για επικείμενη οριοθέτηση ΑΟΖ Τουρκίας - Συρίας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ενημέρωσαν τους Ευρωπαίους εταίρους για τους κινδύνους, που θα μπορούσαν να προκύψουν για τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής από τυχόν απόπειρα της Τουρκίας να οριοθετήσει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με το νέο καθεστώς στη Συρία στα πρότυπα του παράνομου και έκνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Την ίδια ώρα, η Κύπρος λαμβάνει όλα τα μέτρα για να αποτρέψει τα προκλητικά σχέδια της Τουρκίας για «γκριζοποίηση» της κυπριακής ΑΟΖ, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να αναφέρει ότι «είναι σημαντικό να πράττουμε πολύ περισσότερα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και αυτό κάνουμε είτε αφορά τη νέα κατάσταση πραγμάτων στη Συρία είτε αφορά και τα γειτονικά κράτη, όπως ο Λίβανος. Είναι σημαντικό να πράττουμε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας εκείνες τις ενέργειες που πρέπει να πράξουμε έτσι ώστε να μη γίνουν οι όποιες παράνομες ενέργειες, γιατί πρόκειται για μια παράνομη ενέργεια. Επιχειρήθηκε στο παρελθόν από την Τουρκία με τη Λιβύη, για αυτό έχουμε αυτό το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, αλλά, επαναλαμβάνω, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας πράττουμε όλα αυτά που πρέπει να πράξουμε». Σε σχέση με το εάν πλησιάζει η ώρα για οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου, απάντησε «όσο πιο λίγα λέμε δημόσια τόσο το καλύτερο».
Επίσκεψη Φιντάν στα Κατεχόμενα
Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν αναμένεται να επισκεφθεί τα Κατεχόμενα στις 8 και 9 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, ο σκοπός της επίσκεψής του δεν θα είναι το Κυπριακό αλλά κυρίως οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ιδίως στη Συρία, επιχειρώντας να αναβαθμιστεί ο ρόλος του Ψευδοκράτους στην ευρύτερη περιοχή.
Προ ημερών ο Ερσίν Τατάρ, μιλώντας στο πρακτορείο Anadolou έκανε λόγο για «στοχοποίηση» και «επιθετικές» κινήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς στους τομείς της οικονομίας, του τουρισμού και της εκπαίδευσης των Κατεχομένων. Αφού ευχαρίστησε την Τουρκία για τη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, πρόσθεσε «έχουμε δει τι συνέβη στη Συρία, την Ουκρανία και το Ιράκ πριν, και στη Βοσνία πριν από αυτό. Για άλλη μια φορά, θέλω να μοιραστώ με το τουρκικό κοινό πόσο πολύτιμη είναι η ειρήνη και η ηρεμία».