Το έθιμο της Τσικνοπέμπτης - Ήθη και έθιμα

 
Το έθιμο της Τσικνοπέμπτης - Ήθη και έθιμα

Ενημερώθηκε: 28/02/19 - 11:58

Τσικνοπέμπτη σήμερα και ακόμα κι αν κάποιος δεν τα έχει καλά με τις ημερομηνίες, μία βόλτα στους δρόμους των συνοικιών με οδηγό τις μυρωδιές και τον καπνό της τσίκνας θα τον κατατόπιζε πλήρως. Από νωρίς το μεσημέρι, ψησταριές στήνονται στις γειτονιές, τιμώντας το έθιμο της σημερινής ημέρας και προσκαλώντας περαστικούς και θαμώνες να δοκιμάσουν τα κρεατικά και να πιουν λίγο κρασί «για το καλό».

Αποκριών

Η παράδοση της Τσικνοπέμπτης ξεκινά από παλιά, καθώς διανύουμε τη δεύτερη εβδομάδα των, την εβδομάδα της Κρεατίνης. Λαμβάνει μέρος την Πέμπτη, επειδή η Τετάρτη και η Παρασκευή θεωρούνται νηστίσιμες. Αποτελεί γιορτή της ορθόδοξης παράδοσης, καθώς εκείνη την Πέμπτη είθισται να καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες κρέατος. Αυτήν την ημέρα όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λιώνουν το λίπος από τα χοιρινά, και η τσίκνα, δηλαδή αυτός ο καπνός, είναι διάχυτη παντού. Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν, έχει πάρει και το όνομά της η Τσικνοπέμπτη.

Σύμφωνα με την παράδοση και τη λαογραφία, το έθιμο του «τσικνίσματος» χάνεται στα βάθη των αιώνων και εικάζεται, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού.

Τσίκνα και άλλα τοπικά έθιμα

-- Την ημέρα της Τσικνοπέμπτης στη Θήβα αρχίζει ο «βλάχικος γάμος» που ξεκινά με το προξενιό δύο νέων, συνεχίζει με το γάμο και τελειώνει την Καθαρή Δευτέρα με την πορεία των προικιών της νύφης και το γλέντι των συμπεθέρων.

-- Στην Πάτρα, που ήδη κινείται σε καρναβαλικούς ρυθμούς, για χρόνια γινόταν ο «γάμος της Γιαννούλας της κουλουρούς», μιας αφελούς φτωχής γυναίκας που έζησε στην περίοδο πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και οι Πατρινοί εκμεταλλευόμενοι την αφέλειά της και το ευφάνταστο του χαρακτήρα της, της έταζαν πως θα την παντρέψουν με τον πρόεδρο της Αμερικής Ουίλσον. Μάλιστα της τον παρουσιάζαν και μπροστά της κάθε χρόνο για τον γάμο ενώ η εύπιστη κουλουρού υποδεχόταν για χρόνια τον υποτιθέμενο Ουίλσον, Ιούλσο όπως τον πρόφερε η ίδια, ο οποίος εμφανιζόταν μπροστά της με φράκο και ημίψηλο. Μετά από διαμαρτυρίες και φωνές να παύσει πια αυτό το έθιμο που στην ουσία διακωμωδούσε ένα πρόσωπο που αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα, τελικά, με απόφαση του Δήμου, το έθιμο αντικαταστάθηκε από τον «γάμο του Καραγκιόζη».

-- Το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στα καντούνια και στις πλατείες της παλιάς πόλης της Κέρκυρας γίνονται τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσα». Η πετεγολέτσα, το πετεγουλιό όπως το λένε οι Κερκυραίοι, είναι το γνωστότατο κουτσομπολιό. Αληθινές Κερκυραίες νοικοκυρές βγαίνουν στα παράθυρα των σπιτιών τους στήνοντας ένα πραγματικό, πετεγουλιό – κουτσομπολιό.

Στην Κοζάνη κάθε Τσικνοπέμπτη αναβιώνει το έθιμο του φανού: Από απόψε και κάθε βράδυ ανάβει από ένας φανός και την Κυριακή της Αποκριάς θα έχουν ανάψει και οι συνολικά 14 φανοί της πόλης. Από νωρίς το απόγευμα στήνονται φωτιές και υπαίθρια γλέντια στις γειτονιές της πόλης.

Στον Πόρο, οι νέοι κλέβουν ένα μακαρόνι, το οποίο πρέπει να τοποθετήσουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.

Στην Πελοπόννησο, σφάζονται χοιρινά, από τα οποία μετά παρασκευάζονται παραδοσιακές λιχουδιές, όπως πηχτή, τσιγαρίδες, παστό και γουρναλοιφή.