Την προσεχή Κυριακή διεξάγονται οι βουλευτικές εκλογές και θυμίζουμε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες για τους ετεροδημότες, τους εκλογείς του εξωτερικού και τα ψηφοδέλτια της διαδικασίας.
Υπενθυμίζεται πως η εκλογική διαδικασία ξεκινά την Κυριακή 25 Ιουνίου στις 7.00 π.μ. και τελειώνει στις 19.00 μ.μ.
Πότε θα βγει το αποτέλεσμα
Με βάση την εμπειρία της πρόσφατης αναμέτρησης του Μαΐου η πρώτη ασφαλής εκτίμηση για το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα θα δοθεί από τους υπεύθυνους του Υπουργείου Εσωτερικών και της Singular Logic που «τρέχει» την διαδικασία περίπου μια με μιάμιση ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης ενώ έως τις 10 το βράδυ της Κυριακής θα έχει καταμετρηθεί περίπου το 80% των ψήφων.
Γενικότερα, η διαδικασία της καταμέτρησης αναμένεται να ολοκληρωθεί πιο γρήγορα σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές καθώς αυτήν τη φορά δεν θα υπάρχουν οι «σταυροί» προτίμησης στους υποψήφιους βουλευτές.
Η εκλογή των υποψηφίων θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των εδρών που θα λάβει κάθε κόμμα σε κάθε εκλογική περιφέρεια. Αν για παράδειγμα στην εκλογική περιφέρεια της Μεσσηνίας το πρώτο κόμμα αποσπάσει 4 έδρες τότε θα εκλεγούν οι υποψήφιοι τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στις 4 πρώτες θέσεις της λίστας του κόμματος.
Μπόνους εδρών
Σύμφωνα με το νέο σύστημα που αντικαθιστά την απλή αναλογική, το πρώτο κόμμα παίρνει αυτομάτως 20 επιπλέον έδρες εφόσον συγκεντρώσει ποσοστό 25% ενώ για κάθε μισή μονάδα επιπλέον λαμβάνει έξτρα μια ακόμα έδρα. Αυτό σημαίνει ότι για να καρπωθεί το σύνολο των 50 εδρών μπόνους πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό τουλάχιστον 40%.
Πού ψηφίζω
Πιθανότατα, οι εκλογείς θα ψηφίσουν στα ίδια εκλογικά κέντρα που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα και τον περασμένο Μάιο ενώ η λίστα των ετεροδημοτών θα διευρυνθεί μόνο με τις αιτήσεις που είχαν υποβληθεί στον αρμόδιο Δήμο και διεκπεραιώθηκαν από αυτόν το αργότερο έως και την 30ή Απριλίου 2023.
Σε κάθε περίπτωση, συνιστάται οι εκλογείς να ανατρέξουν στην πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού Ψηφίζεις» για να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν.
Με ποια έγγραφα ψηφίζουμε
Οι εκλογείς πρέπει να φέρουν μαζί τους την αστυνομική ταυτότητα ή τη σχετική προσωρινή βεβαίωση της αρμόδιας αρχής ή το διαβατήριό τους (ακόμα κι αν έχει λήξει) ή την άδεια οδήγησης ή το ατομικό βιβλιάριο υγείας όλων των ασφαλιστικών ταμείων. Σημειώνεται ότι τυχόν «κομμένα» δελτία αστυνομικής ταυτότητας είναι αποδεκτά. Η αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας που είναι προσβάσιμη μέσω της κυβερνητικής πύλης wallet.gov.gr.
Για τους ετεροδημότες
Οι εκλογές της 25ης Ιούνη θα περιλαμβάνουν ως ετεροδημότες όσους έκαναν σχετική αίτηση για να ψηφίσουν ως ετεροδημότες στον τόπο διαμονής τους μέχρι και τις 30 Απρίλη 2023.
Ωστόσο, όσοι έκαναν τέτοια αίτηση μέχρι τις 30 Απρίλη 2023 θα πρέπει ΑΜΕΣΑ να απευθυνθούν στον δήμο διαμονής τους και να ελέγξουν ότι η αίτησή τους διεκπεραιώθηκε. Μόνο εάν η αίτηση διεκπεραιώθηκε έγκαιρα από τον δήμο, για να περιληφθεί στους εκλογικούς καταλόγους της Β' Αναθεώρησης, με τους οποίους θα γίνουν οι εκλογές, θα μπορεί ο ετεροδημότης να ψηφίσει εκεί που δήλωσε, δηλαδή στον τόπο διαμονής του. Διαφορετικά, η αίτηση δεν θα λαμβάνεται υπόψη γι' αυτές τις εκλογές και ο συγκεκριμένος εκλογέας θα ψηφίζει ΜΟΝΟ στον δήμο στους βασικούς εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένος.
Εάν η αίτηση του ετεροδημότη διεκπεραιώθηκε έγκαιρα, παραμένει η προϋπόθεση του νόμου ότι για να ψηφίσει όντως ως ετεροδημότης στον δήμο διαμονής του, θα πρέπει να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός των 40 ετεροδημοτών από την ίδια εκλογική περιφέρεια, ώστε να συγκροτηθεί ειδικό εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών.
Αν δεν συγκροτηθεί ειδικό τμήμα ετεροδημοτών που να τον συμπεριλάβει, ο ετεροδημότης ψηφίζει μόνο στον δήμο της βασικής εγγραφής του.
Γι' αυτό οι ετεροδημότες, ακόμα κι αν η αίτησή τους διεκπεραιώθηκε, θα πρέπει να παρακολουθούν και να επιβεβαιώσουν πού ψηφίζουν, στη σχετική ιστοσελίδα του υπουργείου («Μάθε Πού Ψηφίζεις») και στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση: https://mpp.ypes.gov.gr/#/.
Τι ισχύει με τις άδειες των εκλογών:
Κάθε μισθωτός δικαιούται άδεια μετ' αποδοχών προκειμένου να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα. Κανένας εργοδότης δεν μπορεί να σε εξαναγκάσει στο αντίθετο.
Η σχετική απόφαση του υπουργείου Εσωτερικών προβλέπει:
Α. Για τους μισθωτούς με καθεστώς εξαήμερης εργασίας
Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 100 - 200 χλμ. χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης μέρας, για απόσταση 201 - 400 χλμ. χορηγείται άδεια 2 εργάσιμων ημερών και για απόσταση άνω των 400 χλμ. άδεια 3 εργάσιμων ημερών.
Β. Για τους μισθωτούς με καθεστώς πενθήμερης εργασίας
Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 200 - 400 χλμ. χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης μέρας, ενώ για απόσταση άνω των 400 χλμ. χορηγείται άδεια 2 εργάσιμων ημερών, εφόσον μετακινηθούν οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
Γ. Οσοι μετακινούνται από και προς νησιά στα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, δικαιούνται άδεια που οφείλει να παίρνει υπόψη τις ειδικές συνθήκες, π.χ. συχνότητα πλοίων.
Δ. Για όσους μισθωτούς η Κυριακή 25η Ιούνη είναι εργάσιμη μέρα, θεωρείται μέρα ειδικής αδείας απουσίας με αποδοχές.
Η ειδική άδεια άσκησης του εκλογικού δικαιώματος δεν συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια μετ' αποδοχών και ΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΙ ΝΑ ΤΗ ΔΩΣΟΥΝ.
Διόδια
Οσον αφορά τα διόδια στους αυτοκινητόδρομους, όπως ίσχυε και στις εκλογές της 21ης Μάη, η ελεύθερη διέλευση θα ξεκινήσει στις 12 τα μεσάνυχτα του Σαββάτου 24 Ιούνη και θα διαρκέσει έως τις 8 π.μ. το πρωί της Δευτέρας 26 Ιούνη.
Για το εξωτερικό
Η εκλογική διαδικασία εκτός Ελλάδας θα γίνει στις 24 Ιούνη και μπορούν να ψηφίσουν ως κάτοικοι εξωτερικού, στα 102 τμήματα σε 35 χώρες, όσοι έκαναν αίτηση εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού έως και τις 17 Μάη.
Οσοι έκαναν αίτηση μετά τις 17 Μάη, ακόμα κι αν την ολοκλήρωσαν επιτυχώς, δεν θα μπορούν να ψηφίσουν στο εξωτερικό, αλλά θα πρέπει να μεταβούν στην Ελλάδα για να ψηφίσουν στις 25 Ιούνη.
Οι αιτήσεις αναστολής ή διαγραφής από τους καταλόγους εξωτερικού ήταν δυνατές μέχρι και τις 26 Μάη.
Σε κάθε περίπτωση, οι εκλογείς θα πρέπει να επιβεβαιώσουν πού ψηφίζουν (Ελλάδα ή εξωτερικό), ελέγχοντας τις αιτήσεις τους και την πορεία τους, απευθυνόμενοι και στα τηλέφωνα του υπουργείου Εσωτερικών.
Νέα ψηφοδέλτια
Οι εκλογές της 25ης Ιούνη θα γίνουν με ΝΕΑ ΨΗΦΟΔΕΛΤΙΑ, στα οποία οι υποψήφιοι αναγράφονται όχι με αλφαβητική σειρά, αλλά με λίστα που διαμορφώνει κάθε πολιτικό κόμμα, και έτσι ανακηρύσσονται από τον Αρειο Πάγο.
«Ασταύρωτα» ψηφοδέλτια
Παράλληλα, οι επικείμενες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με δεσμευμένο συνδυασμό (λίστα) και όχι με σταυρό προτίμησης. Με αυτή τη διαδικασία, οι βουλευτές εκλέγονται βάσει της σειράς κατάταξής τους στο ψηφοδέλτιο κάθε εκλογικής περιφέρειας, η οποία καθορίζεται από τα εκάστοτε κομματικά επιτελεία. Ως εκ τούτου, την Κυριακή οι ψηφοφόροι δεν θα χρειαστεί να «σταυρώσουν» τα ψηφοδέλτια γι' αυτό άλλωστε τα παραβάν των εκλογικών κέντρων δεν θα διαθέτουν στυλό.