Η Ελλάδα εξάγει στην Πορτογαλία ακριβό ελαιόλαδο και προμηθεύεται φθηνότερο. Αυτό συμπεραίνεται από τα στοιχεία της επισκόπησης αγοράς ελαιόλαδου της Πορτογαλίας για το 2017 του γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στη Λισσαβόνα.
Συγκεκριμένα, όσον αφορά το διμερές εμπόριο ελαιολάδου Ελλάδος-Πορτογαλίας, σημειώνεται ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια καταγράφονται κατά το 2015 πορτογαλικές εισαγωγές ελαιολάδου από την Ελλάδα. Την εξεταζόμενη περίοδο η Πορτογαλία εισήγαγε από την Ελλάδα 1,6 τόνους ελαιολάδου έναντι 11,6 χιλ. ευρώ, με ποσοστό μόλις 0,0021% επί του συνόλου των εισαγόμενων ποσοτήτων, και με μέση τιμή 7,17 ευρώ/kg. Οι εν λόγω εξαγωγές αφορούν αποκλειστικά παρθένο ελαιόλαδο της δασμολογικής κλάσης 150910. Κατά την ίδια περίοδο, η Ελλάδα εισήγαγε από την Πορτογαλία 24 τόνους ελαιολάδου, έναντι 83,5χιλ.ευρώ, με μέση τιμή 3,48 ευρώ/kg. Οι εν λόγω ποσότητες, επίσης, αφορούν αποκλειστικά παρθένο ελαιόλαδο της δασμολογικής κλάσης 150910. Με άλλα λόγια, και στον βαθμό που μπορούν να συναχθούν συμπεράσματα δεδομένων των μικρών ποσοτήτων, η Ελλάδα εξάγει στην Πορτογαλία ακριβό ελαιόλαδο και προμηθεύεται φθηνότερο.
Το ελαιόλαδο της εταιρείας Κύκλωπας
Το ελληνικό ελαιόλαδο δεν είναι ευρέως γνωστό στην πορτογαλική αγορά και ούτως ή άλλως οι Πορτογάλοι καταναλωτές προτιμούν το τοπικό ελαιόλαδο, το οποίο θεωρούν απαράμιλλης ποιότητας. Το ελληνικό ελαιόλαδο έλαβε κάποια προβολή στην πορτογαλική αγορά το 2012, όταν ελαιόλαδο της εταιρείας Κύκλωπας ΑΕ κέρδισε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία φρουτώδους αγουρέλαιου μεσαίας έντασης στον Διεθνή Διαγωνισμό Ελαιολάδου που διοργανώνει ετησίως ο πορτογαλικός Οίκος του Ελαιολάδου. Από την πλευρά της πρεσβείας μας ενθαρρύνονται οι ελληνικές εταιρείες να συμμετέχουν σε αυτό το διαγωνισμό, διότι πέραν τον υπόλοιπων λόγων έχει και μηδενικό κόστους συμμετοχής. Υπενθυμίζεται ότι εν λόγω διαγωνισμός διοργανώνεται στο πλαίσιο της Αγροτικής Έκθεσης OVIBEJA (τέλη Απριλίου) από τους φορείς ACOS (Αγρότες του Νότου) και Οίκος Ελαιολάδου (Ένωση Ελαιοπαραγωγών Πορτογαλίας), με την υποστήριξη του Πορτογαλικού υπουργείου Γεωργίας και διεξάγεται ενώπιον διεθνούς κριτικής επιτροπής που αποτελείται από πιστοποιημένους από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου γευσιγνώστες ελαιολάδου, προερχόμενους από την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Χιλή, την Τυνησία, κ.α..
Παράλληλα, σημειώνεται ότι προοπτική στην πορτογαλική αγορά μπορεί να έχει η προσφορά ελαιολάδου σε συσκευασία γκουρμέ, βιολογικού ή και σε συσκευασία ιδιωτικής ετικέτας. «Σε κάθε περίπτωση, η προβολή του ελληνικού ελαιολάδου στην Πορτογαλία προϋποθέτει την ενεργό δραστηριοποίηση των ελληνικών εξαγωγικών εταιρειών, με συμμετοχή σε Διεθνείς Εκθέσεις αγροτικών προϊόντων, τροφίμων- ποτών και πραγματοποίηση αποστολών, σε επίπεδο επιχειρήσεων ή φορέων» όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επισκόπηση.
Τιμές
Η μέση τιμή λιανικής πώλησης του ελαιολάδου το 2017 κυμάνθηκε σε 3,60 ευρώ/kg, για το παρθένο ελαιόλαδο, αύξηση +18% από το προηγούμενο έτος, και 3,84 ευρώ/kg για το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, αύξηση +15,6% σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Συνδέσμου Ελαιολάδου, (Casa do Azeite). Οι τιμές παραγωγής άρχισαν να αυξάνονται λίγο πριν από την καλοκαιρινή περίοδο του 2017 και κυμαίνονται περίπου στα 4 ευρώ ανά κιλό λόγω της μειωμένης παραγωγής της περιόδου 2016-17 που ανήλθε σε 69,3 χιλιάδες τόνους μειωμένη κατά 39,7 χιλιάδες τόνους από την προηγούμενη περίοδο.
Σημειώνεται ότι οι τιμές στις υπεραγορές παρέμειναν σταθερές και δεν ακολούθησαν την αύξηση των τιμών παραγωγού.
Η αξία των πορτογαλικών εισαγωγών και εξαγωγών
Σύμφωνα με στοιχεία (Eurostat) η αξία των πορτογαλικών εισαγωγών το 2016 ανήλθε σε 275,6 εκ ευρώ με κύρια χώρα εισαγωγής την Ισπανία από την οποία εισάγεται παραδοσιακά άνω του 98% του εισαγόμενου ελαιολάδου που κυκλοφορεί στη χώρα. Αρκετά μικρότερες ποσότητες εισάγονται από την Βραζιλία, λόγω των παραδοσιακών δεσμών των δύο χωρών, το Μαρόκο, τη Χιλή, την Αργεντινή και την Ιταλία.
Όσον αφορά της εξαγωγές ελαιολάδου, αυτές ανήλθαν το 2016 σε 411 εκ. ευρώ έναντι 434 εκ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Κύριες χώρες εξαγωγής είναι η γειτονική Ισπανία με εξαγωγές ύψους 141,5 εκ. ευρώ, η Βραζιλία με 140 εκ. ευρώ, η Ιταλία με 63 εκ. ευρώ, η Αγκόλα με 15 εκ. ευρώ και η Γαλλία με 12,3 εκ. ευρώ.
Παραγωγή και αυτάρκεια
Η Πορτογαλία αποτελεί σημαντική ελαιοπαραγωγό χώρα και είναι αυτάρκης όσον αφορά την εγχώρια κατανάλωση ελαιολάδου. Το ελαιόλαδο είναι παραδοσιακό πορτογαλικό προϊόν και από τα βασικά προϊόντα διατροφής των Πορτογάλων, με μέση ετήσια κατανάλωση ίση με 7,8lt/έτος/άτομο), γεγονός που την καθιστά την 4η χώρα ως προς την κατά κεφαλήν κατανάλωση μετά την Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία.
Δεν είναι όμως αυτάρκης από την άποψη των συνολικών απαιτήσεων, εάν ληφθούν υπόψη και οι απαιτήσεις σε εξαγωγές. Οι βασικές ελαιοπαραγωγικές ζώνες βρίσκονται στην Νότια Πορτογαλία από όπου προέρχεται το 70% έως 80% της εθνικής παραγωγής ελαιολάδου. Η ελαιοκαλλιέργεια εκτείνεται σε 350.000 εκτάρια . Το ήπιο κλίμα και το υψηλό ποσοστό βροχοπτώσεων ευνοεί την καλλιέργεια της ελιάς στις νότιες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Η συνολική παραγωγή ελαιολάδου ανέρχεται την τελευταία 10ετία, με μικρές διακυμάνσεις, γύρω στους 70 χιλ. τόνους/έτος. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Ελαιολάδου Πορτογαλίας (Οίκος του Ελαιολάδου- Casa do Azeite), η παραγωγή ελαιολάδου αναμένεται να ανέλθει σε 100 χιλιάδες τόνους για το 2017 έναντι 69 χιλιάδων το 2016. Το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου - Internacional Olive Council - κάνει εκτιμήσεις για ακόμη μεγαλύτερη παραγωγή στο επίπεδο των 110 χιλιάδων τόνων, που αντιστοιχεί σε αύξηση 58% σε σχέση με το 2016. Όσον αφορά την ελαιοπαραγωγική περίοδο 2017/18 οι εκτιμήσεις συγκλίνουν σε παραγωγή γύρω στις 78.000 τόνους