Η ιστοσελίδα Politico επέλεξε τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως τον έκτο πιο ισχυρό άνθρωπο της Ευρώπης για το 2020. Με ποιο αιτιολογικό; Είναι «κακός γείτονας» και αποτελεί πρόκληση για τις Βρυξέλλες, «με την ΕΕ να μην έχει σαφή στρατηγική για το πως θα αντιμετωπίσει τον εναγκαλισμό του Ερντογάν με το… μεγάλο ραβδί» εξηγεί με… γλαφυρό τρόπο η ιστοσελίδα, υποστηρίζοντας ότι «ουδείς μεγάλος ξένος ηγέτης μπορεί να τον ελέγξει».
Υπερβολές του Politico σίγουρα, καθώς όλοι οι αναλυτές γνωρίζουν ότι θα ήταν αρκετό ένα tweet του Αμερικανού προέδρου ή η επιβολή σκληρών οικονομικών κυρώσεων από την Ευρωπαική Ενωση, για να πάψει να είναι «κακός γείτονας».
Μέχρι τώρα όμως ο απερχόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ υπερηφανευόταν για τη φιλία του με τον Ερντογάν και η ηγεμονεύουσα την Ευρώπη, καγκελάριος Μέρκελ βάζει φρένο σε κάθε είδους κυρώσεις στην Τουρκία. Ακόμη και η γερμανική Die Welt έφτασε μάλιστα στο σημείο να ξεφωνήσει τη στάση του Βερολίνου:
«Η Γερμανία προστατεύει τον Ερντογάν» είναι ο τίτλος κύριου άρθρου της γερμανικής εφημερίδας. «Ο Τούρκος πρόεδρος χλευάζει την ΕΕ και με μια εξωφρενική πρόκληση καλεί την Ευρώπη να απαλλαγεί από την στρατηγική της τύφλωση».
Και όμως! Ο Ερντογάν επιβιώνει γιατί απλά έχει να κάνει με ηγέτες δειλούς, που κοιτάνε μόνο τα οικονομικά και γεωπολιτικά τους συμφέροντα. Με ελάχιστες εξαιρέσεις -κυρίως τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν και τον Αυστριακό καγκελάριο Κουρτς- οι υπόλοιποι ηγέτες, παρακολουθούν άβουλοι και μοιραίοι τον Ερντογάν να πυροδοτεί συνεχώς συγκρούσεις σε διάφορα μέτωπα και να εντείνει τον αυταρχισμό στο εσωτερικό της Τουρκίας, παραβιάζοντας κάθε έννοια δικαίου.
«Ενώ βρισκόμαστε και πάλι σε μια εποχή που θυμίζει, με πολλούς τρόπους, την άνοδο του ναζισμού, οι δυτικοί ηγέτες ρίχνουν τα τείχη, αντιμέτωποι με τις απειλές του Ερντογάν» γράφει το Γαλλικό περιοδικό Le Point.
Σε μια κίνηση με πολλούς συμβολισμούς, αλλά κυρίως με αποδέκτες τους 27 Ευρωπαίους ηγέτες που συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες για τις προκλήσεις της Αγκυρας, ο Τούρκος πρόεδρος επέλεξε μάλιστα σήμερα να μεταβεί στο Μπακού για να παρακολουθήσει την «παρέλαση της νίκης» των στρατιωτικών δυνάμεων των Αζέρων κατά της Αρμενίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Άλλωστε είναι γνωστό σε όλους οτι χάρη στη στρατιωτική εμπλοκή της Τουρκίας ηττήθηκαν οι Αρμένιοι στον πόλεμο του Καραμπάχ...
Η προκλητική στάση του Ερντογάν καθιστά όμως «ολοένα και πιο δύσκολο για τη γερμανική κυβέρνηση να αποτρέψει τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Τουρκίας» γράφει η Frankfurter Allgemeine Zeitung. «Αν και η Γερμανία έχει αντιταχθεί μέχρι στιγμής σε μια αυστηρότερη στάση εναντίον της Άγκυρας, η Τουρκία δεν έχει κάνει τίποτα για να μειώσει τις εντάσεις στη Μεσόγειο ή να εισαγάγει μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη της χώρας» γράφει η γερμανική εφημερίδα και προσθέτει: «Για να παραμείνει αξιόπιστη, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να αποφύγει τις κυρώσεις».
Τι θα κάνει η Μέρκελ;
Θα ακούσουν αυτές τις φωνές η καγκελάριος Μέρκελ και οι σύμμαχοί της; Η Γερμανίδα καγκελάριος μιλώντας χθες στη γερμανική βουλή, με αφορμή τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2021, απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά της για τη στάση που θα τηρήσει στην σύνοδο κορυφής. Εξέφρασε βέβαια τη δυσαρέσκειά της, επειδή -όπως είπε- δεν στάθηκε δυνατό να υλοποιηθεί στο βαθμό που θα ήθελε η πρόταση που έκανε στην αρχή της γερμανικής προεδρίας για τη διεξαγωγή ενός εντατικού διαλόγου ΕΕ-Αγκυρας:
«Οι δραστηριότητες συνεχίζονται» στην Ανατολική Μεσόγειο και «ιδιαίτερα η Κύπρος πλήττεται από αυτές». «Συνεπώς», πρόσθεσε η Μέρκελ, «θα πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα ενεργήσουμε περαιτέρω». Σε αντίθεση πάντως με προηγούμενες φορές, η καγκελάριος δεν τόνισε, όπως συνηθίζει, τη σημασία της Τουρκίας για την ΕΕ σε ό,τι αφορά το προσφυγικό και την ασφάλεια της ΕΕ.
«Ενδεχομένως αυτό να είναι μια ένδειξη, ότι η Μέρκελ αυτή τη φορά δεν πρόκειται να απορρίψει κάθε είδους κυρώσεων» εκτιμά η DW.
Μήπως όμως τελικά ανακοινωθούν κάποιες κυρώσεις για την τιμή των όπλων; Κάποιες «περιορισμένες και οικονομικά ασήμαντες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας», όπως προβλέπει η συμβουλευτική εταιρεία Eurasia Group, που ειδικεύεται σε γεωπολιτικές αναλύσεις και έρευνες.
«Δεν αποκλείεται μάλιστα οι 27 να κάνουν δεκτή και επισήμως την πρόταση Ερντογάν για ένα νέο διεθνές συνέδριο που θα συγκεντρώνει "όλους τους παράγοντες γύρω από το τραπέζι»- δηλαδή και το ψευδοκράτος στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο.
«Η μεγαλύτερη δύναμη του Τούρκου προέδρου Ερντογάν ήταν πάντα το σίγουρο ένστικτό του για πολιτική επιβίωση» γράφει η Frankfurter Rundschau. «Εάν το θεωρεί απαραίτητο, θα μπορούσε να αλλάξει τη στρατηγική του τόσο ευκαιριακά, ώστε εύκολα να πάρει αντίθετη θέση» προσθέτει η γερμανική εφημερίδα.
Μέτρα με το μαλακό...
Ο Τούρκος πρόεδρος θέλει διακαώς άλλωστε να ενταχθεί η Αγκυρα στη συμμαχία των μεσογειακών χωρών γνωστής ως EastMed, προκειμένου να έχει λόγο στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τη διοργάνωση ενός διεθνούς συνεδρίου για την Ανατολική Μεσόγειο, στο οποίο θα μετάσχει και το ψευδοκράτος με τον αχυράνθρωπο του Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ στο τραπέζι, η Αγκυρα θα βρεθεί σε πιο πλεονεκτική θέση για να προωθήσει τα σχέδιά της.
Όπως απείλησε άλλωστε ο Τούρκος πρόεδρος λίγες ημέρες πριν τη σύνοδο στις Βρυξέλλες «η Αγκυρα δεν θα δεχτεί σχέδια ή χάρτες που μπορούν να μας περιορίσουν στις ακτές της Αττάλειας».
Όλα δείχνουν ότι η ΕΕ θα οδηγηθεί και πάλι σε ένα νέο ευχολόγιο, διαποτισμένο με λίγα ασήμαντα μέτρα, εναντίον κυρίως κάποιων προσώπων της τουρκικής κρατικής εταιρείας Πετρελαίων. Η Εurasia Group εκτιμά μάλιστα ότι επειδή η ατζέντα της Συνόδου Κορυφής είναι φορτωμένη με μεγάλα θέματα όπως η εμπορική συμφωνία για το Βrexit και οι διαπραγματεύσεις για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, ο Ερντογάν θα σταθεί τυχερός για μία ακόμη φορά.
Η Άγκυρα θα αποφύγει κάποια σοβαρή τιμωρία, όμως θα επιβληθούν κυρώσεις σε στελέχη της Τουρκικής κρατικής ενεργειακής εταιρείας TPAO και θα υπάρξει και νέα αναβολή για ποια αυστηρά μέτρα ως την επόμενη σύνοδο κορυφής, που είναι προγραμματισμένη για τα τέλη Μαρτίου.
Η σημερινή σύνοδος της ΕΕ πραγματοποιείται βέβαια μια μέρα μετά την απόφαση της Αμερικανικής Βουλής για επιβολή κυρώσεων στην Τουρκια λόγω της αγοράς των ρωσικών πυραύλων S-400. Αν φυσικά ο Τραμπ δεν ασκήσει βέτο. Ετσι, ως… υποδεέστερη δύναμη η ΕΕ, πρέπει να περιμένει -και ειδικά η Γερμανία- να δούν και την πολιτική που θα χαράξει ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν έναντι της Αγκυρας… Ώστε να κινηθούν εκ του ασφαλούς!
Εμπόριο όπλων και έκθεση 100 δις των ευρωπαικών τραπεζών
Η φιλο-Τουρκική στάση του Βερολίνου μπορεί φυσικά να έρχεται από πολύ παλιά -από την εποχή του Κάιζερ Γουλιέλμου στα τέλη του 19ου αιώνα- αλλά εδράζεται σήμερα στα μεγάλα συμφέροντα της Γερμανίας στην Τουρκική και τουρκόφωνη αγορά.
Όπως γράφουν οι Financial Times, κάθε συζήτηση στη σύνοδο κορυφής για εμπάργκο όπλων στην Τουρκία θα σκοντάψει στο γεγονός ότι η Γερμανία είναι εκ των κυριότερων προμηθευτών όπλων για τον τουρκικό στρατό και το ναυτικό. Στο ίδιο στρατόπεδο βρίσκεται άλλωστε και η Ισπανία, εταιρείες της οποίας ολοκληρώνουν την ναυπήγηση του πρώτου αεροπλανοφόρου της Τουρκίας.
Αλλωστε, δεν είναι άσχετη και η φιλοτουρκική στάση που επιδεικνύει ο Ισπανός επικεφαλής της ευρωπαικής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.
«Απομένει να δούμε εάν η Γερμανία ή η Ισπανία θα υποστηρίξουν ένα εμπάργκο όπλων, το οποίο θα μπορούσε να διαταράξει τις πωλήσεις γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία ή την ναυπήγηση του αεροπλανοφόρου» σημειώνει η βελγική ιστοσελίδα EUobserver.
Έναν άλλο λόγο, που ο Ερντογάν έχει «ισχυρούς συμμάχους ειδικά στην Ευρώπη», δίνει η Die Welt: «Με την πρώτη ματιά, φαίνεται ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι εντελώς μόνος. Εντελώς μόνος ενάντια και στη δύναμη των αγορών, οι οποίες δεν έχουν καλή άποψη για αυτόν και την οικονομική του πολιτική, η οποία από καιρό είχε υποβαθμίσει τη χώρα του στο «επίπεδο σκουπιδιών». Αλλά υπάρχουν και ισχυροί παίκτες που τον υποστηρίζουν έμμεσα - γιατί πρέπει να το κάνουν - επειδή φοβούνται ότι τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας θα μπορούσαν να εξαπλωθούν στην Ευρώπη και να γίνουν πρόβλημα για τη Δύση» προσθέτει η γερμανική εφημερίδα και εξηγεί:
«Μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της Ευρώπης φοβούνται την κατάρρευση της Τουρκίας… Αυτές είναι κάποιες μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες που, ακόμη και μετά από τέσσερα χρόνια συνεχιζόμενης κρίσης, εξακολουθούν να εμπλέκονται στην Τουρκία με επενδύσεις δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό καθιστά τις κυρώσεις πιο δύσκολες - και ενισχύει την αυταρχική θέση του Προέδρου Ερντογάν» γράφει η Γερμανική εφημερίδα .
Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά: «Αν και τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν μειώσει τις δραστηριότητές τους στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια, ισπανικές, γαλλικές, βρετανικές και γερμανικές τράπεζες έχουν επενδύσει πάνω από εκατό δισεκατομμύρια δολάρια στη χώρα».
«Ειδικότερα, τα ισπανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τρέμουν μήπως και δεν σταθεροποιηθεί η κατάσταση στην Τουρκία, καθώς η έκθεσή τους ξεπερνά τα 62 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι γαλλικές τράπεζες εκτίθενται με 29 δισεκατομμύρια δολάρια, οι βρετανικές τράπεζες καταγράφουν στους ισολογισμούς τους δάνεια στην Τουρκία πάνω από 12 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ οι γερμανικές τράπεζες εμπλέκονται με περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι ιταλικές τράπεζες έχουν επενδύσει περίπου 8,7 δισεκατομμύρια δολάρια» σημειώνει η Die Welt.
Βάστα με να σε βαστώ ν` ανεβούμε στο βουνό, που λέει και η παροιμία. Γι` αυτό και ο Ερντογάν επιλέγει τη διπλωματία της αντιπαράθεσης για να παραμείνει στην εξουσία...
Ξέρει ότι οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες έχουν πολλά να χάσουν από τις κυρώσεις, άρα θα πιέσουν τις κυβερνήσεις τους να επιδείξουν μεγαλύτερη… αυτοσυγκράτηση έναντι της Τουρκίας.
Να γιατί ο Τούρκος πρόεδρος επιβιώνει μέχρι σήμερα έχοντας απέναντί του δειλούς, αλλά και εκμεταλλευόμενος τα μεγάλα συμφέροντα...
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»