Παρουσιάστηκε μια φουτουριστική πόλη-κράτος με εκθαμβωτική αρχιτεκτονική, συμπεριλαμβανομένων παράλληλων ουρανοξυστών μήκους 106 μιλίων, ψηλότερων από το Empire State Building. Είναι το μεγαλύτερο κατασκευαστικό project στον κόσμο. Αλλά για τους εργαζομένους του είναι μία κόλαση.
Η Wall Street Journal σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ παρουσιάζει τα όσα γίνονται πίσω από το «θαύμα» και την «ουτοπία» της Neom, του project που βρίσκεται στο επίκεντρο των σχεδίων του Σαουδάραβα πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να μετατρέψει την πλούσια σε πετρέλαιο χώρα του σε μια σύγχρονη διαφοροποιημένη οικονομία. Η πραγματικά μαρτυρά ότι έχουμε να κάνουμε με ένα απολύτως δυστοπικό περιβάλλον.
Οι υπάλληλοι της Neom έχουν αναφέρει περιστατικά ομαδικού βιασμού, αυτοκτονίας, απόπειρας δολοφονίας και διακίνησης ναρκωτικών μέσα στα τείχη της πόλης. που προορίζεται να καλύψει μια περιοχή στο μέγεθος της Μασαχουσέτης. Εργάτες σε έναν από τους καταυλισμούς μεταναστών εργαζομένων διοργάνωσαν βίαιη διαμαρτυρία για την απογοήτευση με το φαγητό. Παιδιά ηλικίας 8 ετών έχουν πιαστεί να οδηγούν φορτηγά.
Εργαζόμενοι, νυν και πρώην προσωπικό της Neom, σε δηλώσεις τους στην αμερικανική εφημερίδα επισημαίνουν ότι τα περιστατικά δείχνουν τι μπορεί να πάει στραβά όταν τόσοι πολλοί άνθρωποι φτάνουν σε ένα απομονωμένο μέρος του κόσμου για να οικοδομήσουν ένα υπερβολικά φιλόδοξο έργο σε ένα μη ρεαλιστικά επιθετικό χρονοδιάγραμμα.
Τι υποστηρίζει η Neom
Η Neom και τα όσα συμβαίνουν εντός των τειχών της, αναμένεται να βρεθεί στο μικροσκόπιο, καθώς η Σαουδική Αραβία θα φιλοξενήσει το Μουντιάλ του 2034. Στη Neom θα βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα στάδια για τη διοργάνωση. Η κρατικά ελεγχόμενη εταιρεία που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας το έργο, υποστηρίζει ότι καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές συνθήκες διαβίωσης και εργασίας για τους εργάτες, ενώ επισημαίνει ότι η ασφάλεια είναι προτεραιότητα.
«Η προστασία της ευημερίας όσων εργάζονται επί τόπου είναι κορυφαία προτεραιότητα», δήλωσε εκπρόσωπος της Neom στη WSJ. Πρόσθεσε ότι οι εργολάβοι και τα τρίτα μέρη πρέπει να συμμορφώνονται με τα πρότυπα ευημερίας της Neom και ότι η Neom διερευνά ακατάλληλες συμπεριφορές στο χώρο εργασίας καθώς και οποιεσδήποτε καταγγελίες για παράβαση ή ανάρμοστη συμπεριφορά. Το σύστημα διαχείρισης ασφάλειας της Neom βασίζεται σε διεθνή πρότυπα και ελέγχεται από το British Safety Council, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, είπε.
Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας δεν απάντησε σε αίτημα της αμερικανικής εφημερίδας για σχόλιο.
Το κόστος στα ύψη και η κουλτούρα εκφοβισμού στο κόκκινο
Ωστόσο είναι γνωστό ότι οι διαρκείς υπερβάσεις κόστους, η εναλλαγή προσωπικού και η κουλτούρα του εκφοβισμού και της παρενόχλησης έχουν ρίξει βαριά σκιά στο έργο. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Neom Νάντμι αλ Νασρ αποχώρησε αιφνιδίως τον περασμένο μήνα. Είχε προηγηθεί η παραίτηση ακόμη δύο ανώτερων στελεχών που ήταν το αντικείμενο ενός άρθρου στη WSJ, το οποίο αποκάλυπτε φαινόμενα ανάρμοστης συμπεριφορά στον χώρο εργασίας.
Οι λεγόμενοι εργαζόμενοι του λευκού κολάρου (διοικητικοί υπάλληλοι, υπάλληλοι γραφείου) άρχισαν να μετακινούνται στην τοποθεσία στην άκρη των γαλάζιων ακτών της Ερυθράς Θάλασσας, που απέχει πάνω από δύο ώρες από οποιαδήποτε πόλη, το 2020. Από τότε, πλήθος κατοικιών έχουν φυτρώσει. Σε αυτές διανέμουν δεκάδες χιλιάδες εργάτες, με αποτέλεσμα να ανακύπτουν πολλά από τα προβλήματα που συνδέονται με μια μικρή πόλη αλλά χωρίς τους μηχανισμούς για την αντιμετώπισή τους.
Οι νυν και πρώην υπάλληλοι λένε ότι υπάρχει έλλειψη επενδύσεων σε υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης που απαιτούνται για να διατηρηθεί οποιαδήποτε πόλη ασφαλής. Μια ανεξάρτητη έκθεση που παρήγγειλε η Neom το 2022 ανέφερε ότι το έργο εξέθεσε τους υπαλλήλους, τους εργολάβους και τη φήμη του σε αυτό που αποκαλούσε «καταστροφικό κίνδυνο».
«Δεν υπάρχουν στοιχεία για ένα ενιαίο συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης που να καλύπτει ολόκληρο το Neom», έγραψε η Serco, μια βρετανική εταιρεία ασφάλειας, υγειονομικής περίθαλψης και μεταφορών. Οι συνεντεύξεις με το προσωπικό των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης δείχνουν ότι τα κενά δεν έχουν ακόμη καλυφθεί.
Οι προσπάθειες για βελτίωση της κατάστασης
Η Serco, σε νέα δήλωσή της, είπε ότι είχε δει από πρώτο χέρι το πώς τα πρότυπα ασφαλείας τόσο στο Neom όσο και σε ολόκληρο το βασίλειο έχουν καταγράψει σημαντική πρόοδο, σε σχέση με τα όσα ανέφερε στην έκθεσή του 2022. Οι υπάλληλοι της Neom έχουν εργαστεί για να βελτιώσουν την κατάσταση, εφαρμόζοντας προγράμματα κατάρτισης με εργολάβους για την αποφυγή εργατικών ατυχημάτων και μια εκστρατεία για την οδική ασφάλεια, σημείωσε.
Οι θάνατοι από κατασκευές – χαρακτηριστικό οποιουδήποτε μεγάλου έργου – ήταν σχετικά αραιοί. Η Neom ανέφερε οκτώ θανάτους στο χώρο εργασίας πέρυσι. Αυτό τοποθετεί το ιστορικό ασφάλειας του έργου περίπου στο ίδιο επίπεδο με τον κατασκευαστικό κλάδο στις ΗΠΑ, ο οποίος ανέφερε 9,6 θανάτους ανά 100.000 εργαζόμενους το 2022, σύμφωνα με την αμερικανική στατιστική υπηρεσία. Πρώην υπάλληλοι ωστόσο προειδοποιούν ότι ο απολογισμός των νεκρών θα μπορούσε να είναι υψηλότερος, επειδή ορισμένοι θάνατοι πιθανότατα δεν αναφέρονται.
Η Neom έχει τώρα ένα νοσοκομείο, καθώς και μια ξεχωριστή κλινική υγειονομικής περίθαλψης και ασθενοφόρα και ελικόπτερα για ιατρικά επείγοντα περιστατικά και διάσωση, σύμφωνα με νυν και πρώην υπαλλήλους που γνωρίζουν τις βελτιώσεις του έργου.
Ωστόσο, το έργο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προβλήματα στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ατυχημάτων. Σε μια εβδομάδα τον Νοέμβριο, ο Neom ανέφερε πέντε θανάτους στους χώρους εργασίας και στους δρόμους, είπαν νυν και πρώην υπάλληλοι. «Είναι ακόμα σαν την Άγρια Δύση», σχολίασε ένας υπάλληλος στη WSJ.
Φιλελεύθερη κοινωνία
Ο πρίγκιπας MBS, όπως τον αποκαλούν, άρχισε να σκέφτεται τη Neom πριν από σχεδόν μια δεκαετία. Πρόθυμος να ανοίξει τη συντηρητική ισλαμική οικονομία του στον κόσμο, στάθηκε στο άγονο βορειοδυτικό τμήμα της Σαουδικής Αραβίας για να οικοδομήσει μια πιο «φιλελεύθερη» κοινωνία απελευθερωμένη από κοινωνικούς περιορισμούς, που ισχύουν στην υπόλοιπη χώρα.
Η περιοχή είχε πολλά συστατικά για να πετύχει το έργο: απόκρημνα ορεινά τοπία, ανέγγιχτες παραλίες και κοραλλιογενείς υφάλους και γενικά χαμηλότερες θερμοκρασίες από το υπόλοιπο βασίλειο της ερήμου. Σε μια συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Neom τον Ιανουάριο του 2017, ο πρίγκιπας είπε ότι ήθελε να μετατρέψει την περιοχή στην πόλη με το υψηλότερο ΑΕΠ παγκοσμίως.
Διωγμός και συλλήψεις
Ενώ ήταν απομακρυσμένο, το βορειοδυτικό τμήμα της Σαουδικής Αραβίας δεν ήταν εντελώς κενός καμβάς. Στην περιοχή ζούσαν περίπου 20.000 μέλη μιας σαουδαραβικής φυλής γνωστής ως Huwaitat, τα οποία αντιδρούσαν στα σχέδια του πρίγκιπα.
Ένα μέλος της φυλής, ο Αμπντουλαρίμ Αχμάντ Μαχμούντ αλ Χουγάιτι, ξεκίνησε μια διαδικτυακή εκστρατεία επικριτική για την κυβέρνηση. Το 2020, οι υπηρεσίες ασφαλείας της Σαουδικής Αραβίας απομάκρυναν βίαια άτομα από τις πόλεις που προορίζονταν για κατεδάφιση, πυροβολώντας τον 43χρονο Χουγάιτι, λέγοντας ότι άνοιξε πυρ από το σπίτι του. Οι δυνάμεις ασφαλείας της Σαουδικής Αραβίας συνέλαβαν και καταδίκασαν ακόμη 24 ανθρώπους για τρομοκρατικά αδικήματα και πέντε αντιμετωπίζουν τώρα τη θανατική ποινή, σύμφωνα με την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Σαουδικής Αραβίας Al Qst. Τότε υπήρξαν αναφορές σε μέσα όπως το BBC ότι έχει δοθεί εντολή να συλλαμβάνονται ή να εκτελούνται όσο αντιστέκονται στο έργο.
Ήταν μια άκρως δυσοίωνη αρχή για ένα έργο που αυτοπαρουσιάζεται ως «επιταχυντής της ανθρώπινης προόδου» και επιδιώκει να προσελκύσει ξένα ταλέντα και κεφάλαια.
Η πόλη Σάρμα στην επαρχία Ταμπούκ της Σαουδικής Αραβίας, κατεδαφίστηκε για να ανοίξει ο δρόμος για τη Neom. Οι περισσότεροι από τους υπαλλήλους του Neom εργάζονταν τότε από ένα γραφείο στο Ριάντ, την πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας.
Όταν ήταν μόνο 450 εργαζόμενοι
Τον Οκτώβριο του 2020, η Neom μετέφερε τους πρώτους 450 υπαλλήλους για να ζήσουν μόνιμα στο Neom, στεγάζοντάς τους σε έναν προσωρινό καταυλισμό με φορητές καμπίνες και αίθουσα φαγητού για τους κατοίκους. Οι άνθρωποι έτρωγαν τακτικά μαζί και πρώην υπάλληλοι και σύμβουλοι περιγράφουν ένα πνεύμα συντροφικότητας στις πρώτες μέρες – μια αίσθηση ότι ήταν μέρος ενός συναρπαστικού έργου σε ένα ανέγγιχτο σύνορο.
Τα Σαββατοκύριακα, οι άνθρωποι έκαναν πεζοπορία σε μονοπάτια της ερήμου ή έκαναν καταδύσεις στις παραλίες της περιοχής. Το 2021, στέλεχος της αμερικανικής εταιρείας σχεδιασμού και μηχανικής Aecom πέθανε προσπαθώντας να βοηθήσει στη διάσωση ενός άλλου ατόμου που πνιγόταν στη θάλασσα, σύμφωνα με πρώην εργαζόμενους και άτομο κοντά στο στέλεχος. H Neom απαγόρευσε τις καταδύσεις για ένα διάστημα. Εκείνη την εποχή, οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ήταν κατακερματισμένες μεταξύ διαφορετικών κυβερνητικών οργανισμών σε μια τεράστια περιοχή και είχαν συνηθίσει να ικανοποιούν τις ανάγκες ενός μικρού πληθυσμού. Το πλησιέστερο μεγάλο νοσοκομείο ήταν περίπου δύο ώρες μακριά.
Η απότομη αύξηση του πληθυσμού και τα τροχαία
Καθώς ο πληθυσμός της περιοχής διογκώθηκε απότομα, η οδική ασφάλεια αποδείχθηκε πρόκληση. Η οδήγηση στην περιοχή είναι… επικίνδυνη αποστολή. Πολλά τα ατυχήματα με φορτηγά και αυτοκίνητα που έρχονταν στο αντίθετο ρεύμα ή έχαναν τον έλεγχο στις στροφές.
Οι νυν και πρώην υπάλληλοι είπαν ότι είδαν μικρά παιδιά από τη Σαουδική Αραβία να οδηγούν οχήματα που εξυπηρετούν τους υπεργολάβους του έργου. Το 2021, ένα 8χρονο αγόρι από τη Σαουδική Αραβία που οδηγούσε ένα βυτιοφόρο με νερό χτύπησε ένα φορτηγό που μετέφερε δύο άτομα που εργάζονταν στη Neom, σύμφωνα με έναν πρώην υπάλληλο δημόσιας ασφάλειας. Ένα άτομο σκοτώθηκε επί τόπου, ένα άλλο υπέκυψε αργότερα στα τραύματά του και το αγόρι επέζησε, είπε ο πρώην υπάλληλος.
Η Serco, στην έκθεσή της για το 2022, είπε ότι ο «μεγαλύτερος κίνδυνος για την προσωπική ασφάλεια σε όλο το Neom» συνδέεται με τη χρήση μηχανοκίνητων οχημάτων, επικαλούμενη την έλλειψη τεχνικού ελέγχου, τη μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς και τους ανειδίκευτους οδηγούς που εργάζονται παράνομα. Οι συντάκτες της έκθεσης ανέφεραν ότι οι άνθρωποι οδηγούσαν τα οχήματα στο αντίθετο ρεύμα, κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων και προσπερνούσαν τακτικά μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα.
Η επιβολή του νόμου ήταν ελάχιστη, ανέφερε η έκθεση. Οι συντάκτες του είδαν μονάδες της αστυνομίας να περνούν από μια σύγκρουση δύο οχημάτων χωρίς να σταματήσουν και παρατήρησαν ότι ένα τρακτέρ που έπεσε σε ένα μέσο έξω από τα αστυνομικά γραφεία παρέμεινε εκεί για εβδομάδες.
Η Neom εκείνη την εποχή ξεκίνησε μια εκστρατεία για την οδική ασφάλεια, αλλά το προσωπικό εξακολουθούσε να υφίσταται θανατηφόρα ατυχήματα. Τον Σεπτέμβριο του 2022, τρεις εργαζόμενοι της Neom σκοτώθηκαν, όταν προσπάθησαν να περάσουν με το όχημά τους από έναν ημιτελή αυτοκινητόδρομο, σύμφωνα με μια εσωτερική αναφορά για το περιστατικό. Το όχημα είχε αναπτύξει υπερβολική ταχύτητα, «όταν έφυγε από το οδόστρωμα», εκτινάσσοντας δύο επιβάτες που δεν φορούσαν ζώνες ασφαλείας.
Το επόμενο έτος, ένας σύμβουλος της McKinsey πέθανε σε μετωπική σύγκρουση τη νύχτα, σύμφωνα με μια έκθεση Neom για το περιστατικό. Δύο επιβάτες του αυτοκινήτου μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο και ο οδηγός του άλλου οχήματος επίσης σκοτώθηκε, ανέφερε η έκθεση.
Η πρόκληση της στέγασης
Ο Neom έχει επίσης καταπιαστεί με το πού να στεγάσει εργαζομένους και να δημιουργήσει ένα σύστημα υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης εξοπλισμένο για τη διαχείριση της εισροής ανθρώπων.
Μεγάλο μέρος της μόνιμης ακίνητης περιουσίας της Neom απέχει χρόνια από την ολοκλήρωσή της, επομένως η Neom έχει κατασκευάσει τρεις ακόμη τοποθεσίες προσωρινής στέγασης για τους υπαλλήλους της. Η μεγαλύτερη, που ονομάζεται NC1, έχει την όψη ενός κινηματογραφικού σετ προαστίου, όπου τα γρήγορα χτισμένα αρθρωτά σπίτια είναι παρατεταγμένα από πεζοδρόμια και φοίνικες.
Από τις πισίνες
Υπάρχουν σχολεία, ένα Dunkin και ένα Hampton by Hilton. Οι εργαζόμενοι δημοσιεύουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα παγωμένα latte Starbucks. Παίζουν τένις τα δροσερά βράδια, κολυμπούν στις πισίνες κατά τη διάρκεια της ημέρας και παραμένουν σε φόρμα στο γυμναστήριο.
Το σημερινό και το πρώην προσωπικό περιγράφουν τη ζωή των υπαλλήλων ως απλή αλλά άνετη. Αλλά πίσω από αυτές τις εικόνες της άνετης ζωής, υπάρχει μία άλλη πραγματικότητα.
Στον πληθυσμό του έργου Neom κυριαρχούν εργάτες, μετανάστες από το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, τις Φιλιππίνες και αλλού. Τα πρωινά, επιβιβάζονται σε λεωφορεία και φορτηγά και κατευθύνονται στη δουλειά σε αέρα γεμάτο σκόνη και αναθυμιάσεις ντίζελ για να κατασκευάσουν τους δίδυμους ουρανοξύστες, γνωστούς ως «The Line».
Για τη στέγαση των εργαζομένων, η Neom ανέθεσε σε μεγάλο βαθμό την εργασία σε Σαουδάραβες υπεργολάβους και δημιούργησε μια ομάδα πρόνοιας για την επίβλεψη της ποιότητας των καταλυμάτων. Βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν εργαζόμενους να χαλαρώνουν στα κλιματιζόμενα δωμάτιά τους για τέσσερα άτομα, να τρώνε κάρυ στην καφετέρια και να παίζουν κρίκετ σε αθλητικά γήπεδα. Η αύξηση των κατοικιών, ωστόσο, δεν συμβάδισε με δεκάδες χιλιάδες μετανάστες εργάτες που έφτασαν στο σημείο.
Στους καταυλισμούς της συμφοράς
Το προσωπικό της Neom κατέγραψε πέρυσι 168 εγκαταστάσεις, που χτίστηκαν ανεπίσημα ή δεν πληρούσαν τα πρότυπα του έργου, είπαν πρώην υπάλληλοι. Αυτοί οι καταυλισμοί, που στεγάζουν από λίγα άτομα έως εκατοντάδες, ήταν υπερπλήρεις, δεν είχαν ανέσεις ή δεν παρείχαν τροφή ή ασφάλεια, είπαν πρώην υπάλληλοι.
Οι εργαζόμενοι κοιμόντουσαν συχνά στα φορτηγά τους και μερικοί μέσα σε καταυλισμούς που ρυθμίζονται από το Neom έδιναν κάρτες σε εργαζόμενους σε διαφορετικές βάρδιες για να κοιμηθούν στο ίδιο κρεβάτι.
Οι εργαζόμενοι το 2023 διοργάνωσαν μια βίαιη διαμαρτυρία στη Neom για έλλειψη φαγητού. Η δημόσια ασφάλεια στους καταυλισμούς μεταναστών-εργαζομένων έχει επίσης αποδειχθεί ανησυχητική. Η Serco, στην έκθεσή της το 2022, ανέφερε ότι ο Neom δεν είχε επαρκή αριθμό προσωπικού ασφαλείας και ότι αυτοί που διέθετε ήταν ανεπαρκώς εκπαιδευμένοι και ανεπαρκώς εξοπλισμένοι. Η ικανότητα της σαουδαραβικής αστυνομίας δεν ήταν επαρκής, «και σίγουρα όχι για την κλίμακα και την ταχύτητα της μελλοντικής ανάπτυξης», προειδοποίησε.
Περιστατικά φρίκης
Μεταξύ άλλων υπάρχουν περιστατικά μεταφοράς εργατών σε νοσοκομείο ύστερα από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Επιπλέον επίσημες ιατρικές αναφορές κάνουν λόγο για τεκμηριωμένες περιπτώσεις ομαδικού βιασμού, απόπειρας φόνου και αυτοκτονίας.
Πρώην υπάλληλοι της Neom είπαν ότι η συχνότητα και η σοβαρότητα των περιστατικών ήταν δύσκολο να εξακριβωθεί επειδή το προσωπικό της Neom κατέγραφε αναφορές μόνο σε ιατρικές κλινικές και δεν είχε αστυνομεύσει ενεργά τους καταυλισμούς ή δεν είχε ερευνήσει ζητήματα.
Το χαοτικό περιβάλλον στα στρατόπεδα εργαζομένων της Neom έχει επεκταθεί κατά καιρούς στους χώρους εργασίας της. Και σίγουρα αναγκάζει τον MBS να λάβει μέτρα – όσο και εάν αρνείται προς το παρόν να μιλήσει για όλα αυτά δημόσια.
Πηγή: naftemporiki.gr