Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την Πέμπτη ενέκριναν κείμενο υποστήριξης προς την Ουκρανία χωρίς την υποστήριξη της Ουγγαρίας, δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
Σύμφωνα με το Politico, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν αρνήθηκε να υπογράψει τα συμπεράσματα της ΕΕ σχετικά με την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Αυτό σημαίνει ότι 26 από τους 27 ηγέτες ενέκριναν το κείμενο, αναδεικνύοντας τις τριβές στην ΕΕ.
Στο μεταξύ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την Άμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα κράτη μέλη».
Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΕ και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως.
Ομοίως, καλωσορίζεται η πρόσφατη επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης της Τράπεζας προς την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία, στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και η Επιτροπή καλείται να εξετάσει σχετικά μέτρα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσδιορίζει τον κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού 'Αμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλους και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.
Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.
Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα παραπάνω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της 'Αμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.
Νωρίτερα, το Politico ανέφερε ότι όσον αφορά την Ουκρανία, οι ηγέτες ίσως χρειαζόταν να συμφωνήσουν στη διατύπωση των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής μεταξύ μόνο 26 χωρών μελών - αφήνοντας έξω τον Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας, όπως και έγινε.
Σύμφωνα με το Associated Press, νωρίς το πρωί της Πέμπτης, οι απεσταλμένοι της ΕΕ ολοκλήρωσαν τη σύνταξη του προσχεδίου των «27» για να το εγκρίνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Στο προσχέδιο, σύμφωνα με το Associated Press, αναφερόταν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία και ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να συμμετέχουν σε οποιεσδήποτε συνομιλίες που αφορούν την ασφάλεια της Ευρώπης.
«Ήταν μια ανοιχτή συζήτηση που διήρκεσε περίπου 1,5 ώρα», δήλωσε το απόγευμα της Πέμπτης στους δημοσιογράφους αξιωματούχος της ΕΕ σύμφωνα με το Politico. «Ο πρόεδρος Ζελένσκι ενημέρωσε τους ηγέτες για την κατάσταση στο μέτωπο, τις συνεχιζόμενες διπλωματικές του προσπάθειες και τις προσδοκίες του για το μέλλον ενόψει μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης».
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι χαιρέτισε τις πρωτοβουλίες για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ και ενθάρρυνε τη χρήση τους για την υποστήριξη της στρατιωτικής παραγωγής της Ουκρανίας», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Ο Ζελένσκι κάλεσε τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξουν την πρόταση της εκεχειρίας σε αέρα και θάλασσα
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε νωρίτερα από τη μεριά του τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες να υποστηρίξουν την πρόταση για εκεχειρία σε αέρα και θάλασσα με σκοπό την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία.
«Όλοι πρέπει να διασφαλίσουν ότι η Ρωσία, ως η μοναδική πηγή αυτού του πολέμου, θα αποδεχθεί την ανάγκη να τερματισθεί. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο μορφές κατάπαυσης του πυρός που είναι εύκολο να καθιερωθούν και να παρακολουθούνται, πιο συγκεκριμένα, δηλαδή, όχι επιθέσεις σε ενεργειακές και άλλες αστικές υποδομές- εκεχειρία στους πυραύλους, βόμβες και μεγάλου βεληνεκούς μη επανδρωμένα αεροσκάφη και το δεύτερο εκεχειρία στη θάλασσα, που σημαίνει όχι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα» είπε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Μελόνι: Ευρωπαϊκά στρατεύματα στην Ουκρανία; Είναι η λιγότερο αποτελεσματική επιλογή
Πίσω από κλειστές πόρτες, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι κατέστησε σαφές ότι δεν της αρέσει το όνομα που έδωσε η Κομισιόν στο σχέδιό της να στείλει δάνεια ύψους έως 150 δισ. ευρώ σε κυβερνήσεις για να τις βοηθήσει να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες: Το ReArm Europe.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη να ληφθεί υπόψη η αντίληψη του κοινού, καθώς η ασφάλεια δεν αφορά μόνο τα όπλα, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ με γνώση των συζητήσεων.
Η Μελόνι εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για τον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν τα δάνεια στην αντίληψη των αγορών για το χρέος της Ιταλίας ύψους 3 τρισ. ευρώ και ζήτησε να τεθούν σε εφαρμογή άλλα εργαλεία. Στην επόμενη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέτι θα υποβάλει πρόταση για την κινητοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων, πρόσθεσε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Ακόμη, η Μελόνι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι θεωρεί την ιδέα της αποστολής «μη ταυτοποιημένων, ευρωπαϊκών» στρατευμάτων στην Ουκρανία ως τη «λιγότερο αποτελεσματική» επιλογή.
«Είμαι πολύ μπερδεμένη», δήλωσε. «Ορισμένες εγγυήσεις ασφαλείας είναι πάντα στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας», είπε, εξερχόμενη από τη σύνοδο κορυφής.
Η Μελόνι, η οποία έχει φροντίσει να διατηρήσει στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσε ότι μια σταθερή, διαρκής και αποτελεσματική εγγύηση ασφαλείας θα ήταν η επέκταση του άρθρου 5 της συνθήκης του ΝΑΤΟ στο Κίεβο, που σημαίνει ότι μια επίθεση εναντίον της Ουκρανίας θα θεωρούνταν επίθεση εναντίον όλων των μελών του ΝΑΤΟ.
Η Ισπανία επιθυμεί συντονισμό των στρατιωτικών δαπανών
Οι κυβερνήσεις της ΕΕ συμφώνησαν να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες - αλλά ο τρόπος με τον οποίο θα το πράξουν είναι πλέον κρίσιμος. Οι χώρες θα πρέπει να συντονίσουν τα αιτήματά τους για δημοσιονομική ευελιξία και για δάνεια, δήλωσε ένας Ισπανός κυβερνητικός αξιωματούχος, προειδοποιώντας ότι οι μη συντονισμένες ενέργειες θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις της αγοράς στα κρατικά ομόλογα.
Στο πλαίσιο των συζητήσεων, η Κομιισόν πρότεινε τη χρήση ενός κανόνα έκτακτης ανάγκης που θα επέτρεπε σε κάθε χώρα να δαπανά περισσότερα για την άμυνα από ό,τι θα επιτρεπόταν διαφορετικά σε ατομική βάση. Θα επέτρεπε επίσης δάνεια με εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Όμως η Ισπανία φοβάται ότι, χωρίς συντονισμό, ορισμένες χώρες θα επωφεληθούν περισσότερο από τα χρήματα της ΕΕ από ό,τι άλλες.
Με πληροφορίες από ΣΚΑΪ, ΕΡΤ