Ο Μαροκινός Μουνίρ Ελ Μοτασαντέκ είχε καταδικαστεί σε 15ετή κάθειρξη στο Αμβούργο ως συνεργός των τρομοκρατών της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Χθες αφέθηκε ελεύθερος και απελάθηκε από τη Γερμανία.
Στον αριθμό 103 της οδού Στάινταμ, κοντά τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Αμβούργου βρίσκεται σήμερα ένα βιετναμέζικο εστιατόριο. Στη θέση του βρισκόταν άλλοτε το διαβόητο μουσουλμανικό τέμενος Αλ Ουντς, όπου προσεύχονταν τα μέλη του Τρομοκρατικού Πυρήνα του Αμβούργου που βρίσκεται πίσω από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Εκεί προσευχόταν ο Μοχάμεντ Αττά, ο οποίος είχε οδηγήσει το αεροσκάφος της American Airlines στον βόρειο πύργο του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου στη Νέα Υόρκη. Το 2010 το τέμενος Αλ Ουντς έκλεισε οριστικά. Ως μέρος συνάντησης ακραίων ισλαμιστών ήταν ανεπιθύμητο για τις αρχές ασφαλείας του Αμβούργου.
Στο Αλ Ουντς προσευχόταν και ο Μαροκινός Μουνίρ Ελ Μοτασαντέκ, ο οποίος είχε συλληφθεί το 2001 για να καταδικαστεί τα επόμενα χρόνια σε ποινή 15ετούς κάθειρξης ως συνεργός των δραστών της 11ης Σεπτεμβρίου. Χθες αφέθηκε ελεύθερος από τις γερμανικές αρχές και οδηγήθηκε προς απέλαση στο αεροδρόμιο του Αμβούργου. Πληροφορίες εντός των φυλακών κάνουν λόγο για έναν ευγενικό και ήσυχο τύπο. Εντός φυλακής ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ηλεκτρολογία. Αυτός ήταν και ο λόγος που είχε πάει στο Αμβούργο στα μέσα της δεκαετίας του 1990: για σπουδές σε ένα καλό πανεπιστήμιο που υποδεχόταν με ανοιχτές αγκάλες φοιτητές από το εξωτερικό.
Ο Τρομοκρατικός Πυρήνας του Αμβούργου
Εκεί ο Μοτασαντέκ γνώρισε τον Αιγύπτιο Ελ Αμίρ, γνωστό ευρύτερα ως Μοχάμεντ Αττά, έναν από τους εγκεφάλους της 11ης Σεπτεμβρίου. Οι δύο τους έγιναν φίλοι. Μαζί τους σπούδαζε και ο Μαρουάν Αλ Σεχί, ο οποίος ευθύνεται για την πρόσκρουση στον νότιο πύργο του World Trade Center. Στην ομάδα που εξελίχθηκε αργότερα στον Τρομοκρατικό Πυρήνη του Αμβούργου, ανήκε και ο έτερος πιλότος-τρομοκράτης Ζιάντ Ζαρά και ο Ραμζί Μπιναλσίμπ που είναι φυλακισμένος στις αμερικανικές φυλακές του Γκουαντάναμο. Οι νεαροί άνδρες ριζοσπαστικοποιήθηκαν μαζί. Σε στρατόπεδα εκπαίδευσης της Αλ Κάιντα εκπαιδεύτηκαν στη χρήση όπλων. Ο Μοτασαντέκ ταξίδεψε το Μάιο του 2000 στο Αφγανιστάν. Η ηγεσία της Αλ Κάιντα υπό τον Οσάμα Μπιν Λάντεν επέλεξε κάποιους από τους φοιτητές του Αμβούργου για να πραγματοποιήσουν τις πολύνεκρες επιθέσεις στις ΗΠΑ με τα επιβατηγά αεροσκάφη. Ο Μοτασαντέκ δεν συγκαταλεγόταν στους επιλεγέντες.
Πάντως για τη γερμανική δικαιοσύνη η ανάμειξή του στις τρομοκρατικές ενέργειες ήταν επαρκής για να καταδικασθεί τελικά το 2007 τελεσίδικα σε 15 χρόνια κάθειρξης για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση και συνέργεια σε τουλάχιστον 246 ανθρωποκτονίες. Αυτός ήταν ο αριθμός όλων των επιβαινόντων στα τέσσερα αεροσκάφη που κατέλαβαν οι τρομοκράτες της 11ης Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τους γερμανούς δικαστές στο Αμβούργο, ο Μοτασαντέκ δεν είχε γνώση για τους ακριβείς στόχους, τους oποίους γνώριζε μόνον ένας στενός κύκλος, ωστόσο βοήθησε τους μετέπειτα δράστες να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους ως πιλότοι στις ΗΠΑ τακτοποιώντας οικονομικές υποχρεώσεις τους και μεριμνώντας για το γραμματοκιβώτιό τους και τη διευθέτηση των όποιων υποθέσεών τους στη Γερμανία. Έτσι συνέδραμε στις επιθέσεις, ακόμη κι αν «βρισκόταν χαμηλά στην ιεραρχία», σημειώνει η δικαστική απόφαση.
Ο ίδιος ο Μοτασαντέκ έχει δηλώσει αθώος σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει το 2009 μέσα από τη φυλακή στο Αμβούργο, η οποία δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη, αλλά βρίσκεται στη διάθεση του ιρλανδού δημοσιογράφου Άντονι Σάμερς, έναν από τους δύο συγγραφείς του βιβλίου «The Eleventh Day: The Full Story of 9/11», που ήταν υποψήφιο το 2012 για το Βραβείο Πούλιτζερ.
Μεγαλωμένος σε θρησκευόμενη οικογένεια
Ο Μοτασαντέκ προσευχόταν ανελλιπώς στη φυλακή. Μαζί με τα πέντε αδέρφια του μεγάλωσαν σε μια θρησκευόμενη οικογένεια στο Μαρακές. Στη φυλακή λέγεται ότι είχε κερδίσει την εκτίμηση και τον σεβασμό ιδιαίτερα των μουσουλμάνων κρατουμένων. Κύκλοι ασφαλείας λένε ότι δεν είχε πάντως επαφές με εξτρεμιστές, σαλαφιστές μουσουλμάνους στο Αμβούργο. Παρόλα αυτά ηγετικά στελέχη σαλαφιστών στη Γερμανία κάλεσαν σε βοήθεια για τον «φυλακισμένο αδερφό Μουνίρ», περιγράφοντάς τον με τα καλύτερα λόγια.
Πάντως η γερμανική δικαιοσύνη έκρινε ότι οι εξτρεμιστικές του ισλαμιστικές πεποιθήσεις δεν άλλαξαν κατά τη διάρκεια της ποινής του και ως εκ τούτου απέρριψαν το ενδεχόμενο πρόωρης αποφυλάκισής του παλαιότερα. Σύμφωνα με τον εγκληματολόγο Ντάνιελ Τσέρμπιν που έγραψε τη διατριβή του για τον Τρομοκρατικό Πυρήνα του Αμβούργου, ο Μοτασαντέκ όχι απλά δεν άλλαξε απόψεις, «αλλά ριζοσπαστικοποιήθηκε ακόμη περισσότερο», όπως είπε στην DW.
Στο Μαρόκο περιμένει τον Μοτασαντέκ η ρωσίδα γυναίκα του, την οποία είχε γνωρίσει στο Αμβούργο και απέκτησαν μαζί τρία παιδιά. Ο αδελφός του στο Μαρόκο, ερωτηθείς τηλεφωνικά, ξεσπάει κάνοντας λόγο για άδικη καταδίκη. Και μετά την αποφυλάκισή του θεωρείται βέβαιο ότι οι αρμόδιες αρχές θα τον έχουν στο μικροσκόπιό τους. Ο πρώην μυστικός πράκτορας Φιλ Γκούρσκι εκτιμά ότι η ακόμη επικίνδυνη τρομοκρατική οργάνωση Αλ Κάιντα μπορεί να επιχειρήσει να εμφανίσει τον αποφυλακισθέντα 44χρονο σήμερα άνδρα ως ήρωα και πρότυπο για νεότερους φανατικούς ισλαμιστές σήμερα.
Deutsche Welle / Ναόμι Κάνραντ, Νίνα Βερκχόιζερ / Σιάμ Ουχτού