Νέες τριμερείς συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας, Σουηδίας και Φινλανδίας άρχισαν χθες και αναμένεται να συνεχιστούν σήμερα στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες, με αντικείμενο τις αντιρρήσεις της Aγκυρας για την ένταξη των δύο χωρών στη Συμμαχία. Πρόκειται για συνέχεια ανάλογων συνομιλιών που έγιναν στα τέλη του περασμένου μήνα στην Αγκυρα, χωρίς να υπάρξει χειροπιαστό αποτέλεσμα.
Την τουρκική πλευρά εκπροσωπούν ο Ιμπραήμ Καλίν, κορυφαίος σύμβουλος του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και ο υφυπουργός Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ. Μετά το πέρας των χθεσινών συνομιλιών, ο Καλίν δήλωσε ότι η τριμερής διαβούλευση θα συνεχιστεί, χωρίς ωστόσο να θεωρεί κανείς ότι η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα πραγματοποιηθεί στη Μαδρίτη το διήμερο 29-30 Ιουνίου, αποτελεί κάποιου είδους προθεσμία. Μάλιστα, έφερε το παράδειγμα της Ελλάδας που καθυστέρησε την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ για 11 χρόνια, μέχρις ότου βρεθεί λύση στο θέμα του ονόματος. Προσέθεσε δε ότι η χώρα του περιμένει, ιδιαίτερα από τη Σουηδία, συγκεκριμένα μέτρα έναντι των κουρδικών οργανώσεων και ότι θα αξιολογήσει το νομοσχέδιο εναντίον της τρομοκρατίας που αναμένεται να ψηφιστεί την 1η Ιουλίου.
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι ακόμα και αν αύριο η Τουρκία άρει τις επιφυλάξεις της για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, δεν υπάρχει χρόνος μέσα σε μία εβδομάδα να γίνουν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία των δύο χωρών και να μπορέσουν να συμμετάσχουν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ με το καθεστώς χωρών «παρατηρητή». Η επίτευξη συμβιβασμού, ωστόσο, θα ήταν μια «πολύ θετική εξέλιξη» εάν τελικά συμβεί πριν τη Μαδρίτη, σχολίαζαν οι ίδιες πηγές.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, στην περίπτωση που η 'Αγκυρα αποφασίσει να σταματήσει τους εκβιασμούς, οι τρείς χώρες θα υπογράψουν μια κοινή δήλωση, η οποία θα απαντά στις τουρκικές ανησυχίες περί τρομοκρατίας, αλλά και στο αίτημά της για άρση του εμπάργκο όπλων από τη Σουηδία. Τη δήλωση αυτή ο Ερντογάν θα μπορούσε να την «πουλήσει» στο εσωτερικό του, λέγοντας ότι βγήκε κερδισμένος από τη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, οι απαιτήσεις που εξακολουθεί να έχει η 'Αγκυρα από το Ελσίνκι και κυρίως από τη Στοκχόλμη για να άρει τις επιφυλάξεις ασφαλείας της σχετικά με την τρομοκρατία - οι οποίες φήμες λένε ότι περιλαμβάνουν ακόμα και την παραίτηση της Υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας, Αν Λιντ - είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν, εκτιμούν διπλωματικές πηγές. Παράλληλα, καθώς η Τουρκία έχει περισσότερα «ανοιχτά ζητήματα» με τη Σουηδία, ενώ με τη Φινλανδία τα πράγματα μοιάζουν πιο εύκολα, ουδείς επιθυμεί να προχωρήσει η ένταξη μόνο της Φινλανδίας, διότι κάτι τέτοιο θα την άφηνε εκτεθειμένη απέναντι στη ρωσική απειλή.
Όσον αφορά, εξάλλου, τις πρόσφατες αναφορές στον τουρκικό Τύπο ότι ο Ερντογάν θα θέσει θέμα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης, διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό να συμβεί αυτό. Πρώτον, διότι ο Τούρκος Υπουργός 'Αμυνας, Χουλουσί Ακάρ, έδωσε θετική εικόνα και υποσχέθηκε ένα ήρεμο καλοκαίρι, κατά τη σύντομη συνάντηση που είχε με τον Έλληνα Υπουργό Ενόπλων Δυνάμεων, Ν. Παναγιωτόπουλο, στην τελευταία Υπουργική Σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Δεύτερον, διότι η Τουρκία θα δημιουργούσε την εικόνα ότι πέρα από τα άλλα προβλήματα που έχει δημιουργήσει, απειλεί και μια χώρα του ΝΑΤΟ.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι ενδεχομένως ο Ερντογάν να έθετε θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, μόνο σε περίπτωση που δεν έχει λυθεί ως τη Σύνοδο της Μαδρίτης, το πρόβλημα με τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Θα το έκανε αυτό μόνο αν θελήσει να αποπροσανατολίσει από το βασικό πρόβλημα που είναι η ένταξη των δύο Σκανδιναβικών χωρών και να στραφεί στην Ελλάδα για αντιπερισπασμό. Εάν συμβεί αυτό, η ελληνική πλευρά θα εξηγήσει, όπως πάντα με ψυχραιμία, ότι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ δεν είναι το κατάλληλο μέρος για να τεθούν τέτοιου είδους παράλογες διεκδικήσεις, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες ανέφεραν ότι –πλην της διεύρυνσης με Σουηδία και Φινλανδία– και άλλα σοβαρά ζητήματα στην ημερήσια διάταξη της συνόδου βρίσκονται στον «αέρα» λόγω ισχυρών διαφωνιών. Οι Πολωνοί και οι βαλτικές χώρες ζητούν να δεσμευθεί ο μέγιστος δυνατός αριθμός στρατευμάτων στο πλαίσιο της «προωθημένης άμυνας» κατά της Ρωσίας, ενώ άλλοι προτιμούν πιο ευέλικτα σχήματα. Επιπλέον, αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, θα επιθυμούσαν ηπιότερες διατυπώσεις για την Κίνα στο στρατηγικό δόγμα της Συμμαχίας, αλλά οι ΗΠΑ πιέζουν για πολύ σκληρή γραμμή.