Εντείνεται το παζάρι της Τουρκίας με ΝΑΤΟ, με επικίνδυνες προεκτάσεις για τα ελληνικά και κυπριακά κυριαρχικά δικαιώματα,ενόψει και της Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας, στις 11-12 Ιουλίου, στο Βίλνιους της Λιθουανίας και αναμένοντας, μεταξύ άλλων, την κατοχική δύναμη να συναινέσει στην ένταξη της Σουηδίας.
Σύμφωνα με την «Καθημερινή» η αμερικανική αντιπροσωπεία στα κεντρικά του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες κατέβηκε με μια «συμβιβαστική πρόταση». Περιλαμβάνει τη δυνατότητα διπλής ονομασίας των Στενών από τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, προκειμένου να υπάρξει απεμπλοκή από το αδιέξοδο που αποτρέπει μέχρι στιγμής την ομοφωνία για την ενεργοποίηση των νέων χαρτών για τα περιφερειακά σχέδια (regional plans) ΝΑΤΟικών επιχειρήσεων σε όλη την έκταση ευθύνης και - κυρίως - στην Ανατολική Μεσόγειο.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στη Σύμβαση του Μοντρέ (του 1936 - ρυθμίζει το καθεστώς των Στενών και αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένη Συνθήκη), τα Στενά κατονομάζονται ως Στενά Δαρδανελλίων, Στενά Βοσπόρου και Θάλασσα Μαρμαρά. Κατά την τουρκική αντίληψη τα Δαρδανέλια είναι «Στενά Τσανάκαλε» και ο Βόσπορος «Στενά Ιστανμπούλ», ενώ κρατά την ονομασία της Θάλασσας του Μαρμαρά.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, οι Αμερικανοί κατέβασαν στο ΝΑΤΟ πρόταση να υπάρχει στα σχέδια σαφής αναφορά ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τη δική της ονομασία για τα Στενά («Turkish Straits») και κάθε άλλο μέλος της Συμμαχίας να μπορεί να χρησιμοποιήσει την ορολογία που υφίσταται στη Σύμβαση του Μοντρέ.
Η ελληνική πλευρά φέρεται να μην έχει αποδεχτεί την πρόταση, παρά το γεγονός ότι οι αντιπρόσωποι των υπόλοιπων χωρών ουσιαστικά υποχώρησαν. Στο δημοσίευμα τονίζεται άλλωστε ότι πέρα από τον κίνδυνο που δημιουργείται η έννοια των «Τουρκικών Στενών» να υιοθετηθεί και από άλλα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ, στην ελληνική πλευρά υπάρχει σκεπτικισμός για το ενδεχόμενο η τακτική αυτή της χρήσης δύο διαφορετικών ονομασιών που μπορεί να προσδιορίζουν το ίδιο θέμα (εν προκειμένω ένα γεωγραφικό σημείο) να χρησιμοποιηθεί από την Αγκυρα ως επιχείρημα για τη χρήση και σε άλλα ζητήματα.
Αλλωστε, «αγκάθι» στην ολοκλήρωση των χωρικών σχεδίων του ΝΑΤΟ ήταν και η αναφορά στους χάρτες στην Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία η Αγκυρα δεν αποδεχόταν. Εξ ου και η αμερικανική πρόταση προβλέπει, πέρα από τη διπλή ονομασία για τα Στενά, και απαλοιφή των βασικών ονομασιών στους χάρτες, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να μην υπάρχει η ανάγκη αναφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά αυτή να περιγράφεται με …συντεταγμένες. Συγκεκριμένα, το σύνολο των περιοχών που περιγράφονται στους νέους επιχειρησιακούς χάρτες του ΝΑΤΟ να αποδίδεται με γεωγραφικές συντεταγμένες. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα αποδίδονται μόνο τα συγκεκριμένα σημεία στην Ανατολική Μεσόγειο που αφορούν τα δικαιώματα και την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά το σύνολο των περιοχών στις οποίες θα δραστηριοποιούνται (για γυμνάσια ή αποστολές) οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Απαντώντας σε ερώτημα για το θέμα, ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης είπε ότι δεν είχε «μέχρι στιγμής ενημέρωση για το συγκεκριμένο θέμα, αλλά σίγουρα αυτήν τη βδομάδα θα έχω».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θαλάσσια περιοχή από τα ανοιχτά των Κυθήρων, όπου το Ρωσικό Ναυτικό διαθέτει αγκυροβόλιο, μέχρι και τη Συρία όπου υπάρχει η ναυτική βάση της Ταρτούς, αποτελεί χώρο εντατικής επιχειρησιακής δράσης με μεγάλη παρουσία πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Σε ένα τέτοιο φόντο, στην Κύπρο μεταβαίνει σήμερα ο νέος υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης, στην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στο εξωτερικό από τότε που ανέλαβε καθήκοντα.