Η Τουρκία δεν έχει πρόθεση να συγκρουστεί με το Ισραήλ στη Συρία, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, σε συνέντευξή του στο CNN Turk, τονίζοντας ωστόσο ότι η Άγκυρα δεν θα μείνει απλώς παρατηρητής εάν απειληθεί η εθνική ασφάλειά της.
Είπε επίσης ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας μηχανισμός αποφυγής σύγκρουσης με το Ισραήλ και στο πλαίσιο αυτό είναι φυσιολογικό να γίνουν επαφές σε τεχνικό επίπεδο.
Συγκεκριμένα, αναφερόμενος στις σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ, ο Χακάν Φιντάν δήλωσε: «Ως Τουρκία, επαναλαμβάνω, δεν έχουμε καμία πρόθεση να συγκρουστούμε στη Συρία, όχι μόνο με το Ισραήλ, αλλά και με οποιαδήποτε χώρα στην περιοχή. Αλλά δεν μπορούμε να παρακολουθούμε τη Συρία να υποβάλλεται σε μια εσωτερική αναταραχή, σε μια επιχείρηση ή σε μια πρόκληση που θα απειλούσε εκ νέου την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Δεν θα περιοριστούμε στο να παρακολουθούμε απλώς».
Ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας θεωρεί φυσιολογικό να υπάρχουν τεχνικές επαφές με το Ισραήλ, ώστε να εγκαθιδρυθεί ένας μηχανισμός αποφυγής συγκρούσεων με το Ισραήλ, ανάλογος με εκείνους που λειτουργεί η Τουρκία με άλλους δρώντες στη Συρία, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και το Ιράν. «Eνώ διεξάγουμε ορισμένες επιχειρήσεις στη Συρία, τόσο από αέρος, όσο και με άλλους τρόπους, πρέπει να έχουμε έναν μηχανισμό αποφυγής των συγκρούσεων κατά κάποιο τρόπο με το Ισραήλ, του οποίου τα αεροσκάφη πετούν στην περιοχή αυτή, ακριβώς όπως κάνουμε με τους Αμερικανούς, όπως κάνουμε με τους Ρώσους. Στη Συρία, είχαμε έναν μηχανισμό αποφυγής συγκρούσεων με τους Ρώσους, που λειτουργούσε πολύ εντατικά, όταν οι Ρώσοι ήταν πιο ενεργοί, με τους Αμερικανούς και αργότερα με το Ιράν» δήλωσε ο Χακάν Φιντάν και προσέθεσε: «Τώρα, το Ισραήλ θα πρέπει να προστεθεί κάπου σε αυτόν τον μηχανισμό. Φυσικά, είναι φυσιολογικό να υπάρχουν επαφές σε τεχνικό επίπεδο για να διασφαλιστεί αυτό».
Προς επίρρωσιν των ανωτέρω, ο Τούρκος ΥΠΕΞ επανέλαβε: «Αυτό στο οποίο συμφωνούμε κατ’ αρχήν, αυτό για το οποίο εκφράζουμε τη βούλησή μας, αυτό που εγκρίνουμε είναι ότι κατά τη διεξαγωγή μιας (στρατιωτικής) επιχείρησης, οι δρώντες στην περιοχή -όχι μόνο το Ισραήλ, επαναλαμβάνω, υπάρχει μια ρωσική στρατιωτική βάση εκεί, υπάρχουν Αμερικανοί, υπάρχουν Ιορδανοί στο νότο, υπάρχουν ιρακινή στρατιωτική δράση στα ανατολικά- να μην εμπλακούν σε σύγκρουση. Δηλαδή ένας μηχανισμός συντονισμού με όλους αυτούς είναι ένα από τα βήματα που πρέπει να γίνουν κατά τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων. Επομένως, αυτή δεν είναι μια ειδική μέθοδος που αναπτύχθηκε για το Ισραήλ».
Διευκρίνισε ωστόσο εμμέσως ότι αυτό δεν συνιστά ομαλοποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ: «O ορισμός της ομαλοποίησης και μη ομαλοποίησης (σ.σ. των σχέσεων) Τουρκίας-Ισραήλ μέσω της Συρίας είναι ένα εν πολλοίς ατελές ζήτημα προς το παρόν».
Ερωτηθείς από τη δημοσιογράφο του CNN Turk, Χαντέ Φιράτ, για τις σχέσεις του Τούρκου προέδρου με τον Ντόναλντ Τραμπ, μετά και τα χθεσινά (8 Απριλίου) θετικά σχόλια του Αμερικανού προέδρου στο πρόσωπο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώπιον του Ισραηλινού πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο, ο Χακάν Φιντάν είπε: «Ο Τραμπ σέβεται τον πρόεδρό μας. Ταυτίζεται με τον πρόεδρό μας. Τα επιτεύγματα του ηγέτη μας, του κ. Προέδρου μας, και το γεγονός ότι είναι ένα ηγέτης παγκοσμίου εμβέλειας αποτελούν παράδειγμα για κάποιον σαν τον Τραμπ που δείχνει ευαισθησία στο θέμα της πραγματικής ηγεσίας. Και ο πρόεδρός μας έχει επίσης μια συμπάθεια προς το πρόσωπό του».
Αναφορικά με τον πιθανό χρόνο συνάντησης του Ερντογάν με τον Τραμπ ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα θέμα που οι ηγέτες έχουν δηλώσει τη βούλησή τους» και αυτή τη στιγμή γίνονται συζητήσεις «για το πότε και το πού». Όπως είπε, «θα πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό».
Ο Χακάν Φινάν ρωτήθηκε επίσης και για τις αμερικανικές κυρώσεις CAATSA και την αποβολή της χώρας του από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35, ως αντίδραση για την απόκτηση των ρωσικών αμυντικών συστημάτων S-400. «Νομίζω ότι μία κινητικότητα που ξεκίνησε μετά την επικοινωνία μεταξύ του Τραμπ και του προέδρου μας απέκτησε δυναμική. Ο CAATSA είναι νόμος. Ορισμένα πράγματα μπορεί να χρειαστεί να γίνουν σύμφωνα με τον νόμο. Οι δικηγόροι εργάζονται πάνω σε αυτό το θέμα. Η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ μελετά το θέμα» απάντησε σχετικά ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Για τα μαχητικά F-35 ανέφερε ότι η Τουρκία έχει ξεκινήσει μια διαδικασία. «Μέχρι στιγμής υπάρχουν ζητήματα που είναι κεκτημένα δικαιώματά μας. Ορισμένες εταιρείες συμμετείχαν στην παραγωγή εδώ. Αυτές έχουν απομακρυνθεί» τόνισε ο Χακάν Φιντάν και προσέθεσε ότι «το δεύτερο θέμα είναι να δούμε αν θα συνεχίσουμε, πόσο θα συνεχίσουμε. Τα δεδομένα για την κατάσταση απειλής που θα συλλέξει η Πολεμική Αεροπορία και με τη δική μας συμβολή (σ.σ. του υπουργείου Εξωτερικών) θα παρουσιαστούν στον Πρόεδρό μας. Υπάρχουν επίσης επενδύσεις που έχουν παγιδευτεί στον CAATSA. Ορισμένα από τα κύρια υλικά, τα ανταλλακτικά και τα πυρομαχικά αγοράζονται από το εξωτερικό».
Πηγή με γνώση των συζητήσεων μεταξύ των δύο χωρών δήλωσε στην Jerusalem Post ότι «τέθηκε το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός συντονισμού-αποκλιμάκωσης μεταξύ των δύο χωρών στη Συρία, παρόμοιος με εκείνον με τους Ρώσους».
Η πηγή πρόσθεσε ότι σε αυτό το στάδιο «πρόκειται μόνο για προκαταρκτικές συνομιλίες».
Εν τω μεταξύ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας ότι το Ισραήλ δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση με την Τουρκία, αλλά δεν θα διστάσει να δράσει, αν χρειαστεί, για να αμυνθεί.
Ο Νετανιάχου δήλωσε ακόμη ότι -αν χρειαστεί- θα ζητήσει από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ βοήθεια λόγω της στενής σχέσης του με τον Τούρκο πρόεδρο. Αυτό ήταν κάτι που τέθηκε και στη συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο.
Αργά τη νύχτα της περασμένης Τετάρτης και Πέμπτης, η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έπληξε στρατιωτικούς στόχους της εποχής Άσαντ, ενέργεια που περισσότερο ίσως ήταν ένα μήνυμα προς την Άγκυρα, η οποία επιδιώκει να μετατρέψει την αεροπορική βάση T-4 κοντά στη Χομς σε βάση τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Αργότερα την Πέμπτη, η Τουρκία δήλωσε ότι το Ισραήλ πρέπει να αποχωρήσει από τη Συρία και να σταματήσει να βλάπτει τις προσπάθειες σταθεροποίησης εκεί. «Το Ισραήλ έχει γίνει η μεγαλύτερη απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια» και αποτελεί «στρατηγικό αποσταθεροποιητή, που προκαλεί χάος και τροφοδοτεί την τρομοκρατία», ανέφερε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.