Η ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιβάλει δασμούς ύψους 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, έχουν προφανή στόχο χώρες συμμάχους των ΗΠΑ: Καναδάς, Βραζιλία, Μεξικό, Νότια Κορέα και Γερμανία είναι οι κύριοι προμηθευτές των ΗΠΑ με χάλυβα. Το αλουμίνιο στις ΗΠΑ εισάγεται κυρίως από Καναδά, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ενώ πολύ πίσω στη λίστα βρίσκονται η Ρωσία και η Κίνα.
Εξαιτίας δασμών που έχουν επιβάλει τα προηγούμενα χρόνια στον κινεζικό χάλυβα και το αλουμίνιο οι ΗΠΑ (φτάνουν έως και το 25% με απόφαση του Τζο Μπάιντεν), η Κίνα δεν εξάγει στις ΗΠΑ μεγάλες, συγκριτικά, ποσότητες. Ωστόσο, σύμφωνα με τους New York Times, η απόφαση για αύξηση των δασμών έχει ως κύριο και βασικό στόχο την Κίνα.
Πώς είδαν την ανακοίνωση οι αγορές
Ο κίνδυνος ενός πολυμέτωπου εμπορικού πολέμου αυξάνεται, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να ανταποδώσει. Επιπλέον, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα ανακοινώσει ευρύτερους δασμούς, που θα ανταποκρίνονται σε αυτούς που επιβάλλονται από άλλες χώρες σε αμερικανικά προϊόντα.
Οι ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου έκαναν τις μετοχές των αμερικανικών παραγωγών χάλυβα και αλουμινίου να εκτοξευθούν. Με το άνοιγμα των αγορών, η Nucor κατέγραψε αύξηση 4% και η U.S. Steel 7% στις πρωινές συναλλαγές, ενώ οι μετοχές της Cleveland-Cliffs ανέβηκαν κατά 15%. Της Century Aluminium 13% και της Alcoa 4%. Αντίστροφa, οι μετοχές των ευρωπαϊκών και ασιατικών χαλυβουργιών υποχώρησαν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι δεν βλέπει καμία δικαιολογία για την επιβολή δασμών: «Θα αντιδράσουμε για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, εργαζομένων και καταναλωτών».
Επίσης, ανέφερε ότι η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα συναντηθεί με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς την Τρίτη στο Παρίσι κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη. Η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε ότι «εργάζεται για να διασφαλίσει ότι αυτά τα μέτρα (σ.σ. οι αυξήσεις δασμών) δεν θα υλοποιηθούν».
Η κινεζική κυριαρχία
Η Κίνα κυριαρχεί στην παγκόσμια βιομηχανία χάλυβα και αλουμινίου. Παράγει μόνη της τόσο χάλυβα και τόσο αλουμίνιο όσο όλος ο υπόλοιπος πλανήτης μαζί, χάρη στα τελευταίας τεχνολογίας εργοστάσια και τις υποδομές της. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της παραγωγής χρησιμοποιείται εντός των συνόρων της Κίνας, στην κατασκευή σχεδόν των πάντων, από κτίρια και πολυκατοικίες μέχρι πλοία και αυτοκίνητα.
Ωστόσο, τον τελευταίο καιρό, οι εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου της Κίνας αυξάνονται επειδή, λόγω εσωτερικών οικονομικών προβλημάτων, μειώνεται η εγχώρια ζήτηση. Οι κινεζικές βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου διατηρώντας πολύ χαμηλά τις τιμές, επηρεάζουν το σύνολο της αγοράς. Πολλές από αυτές τις εξαγωγές χαμηλού κόστους κατευθύνονται σε χώρες-συμμάχους των ΗΠΑ, όπως ο Καναδάς και το Μεξικό, οι οποίοι με τη σειρά τους εξάγουν μεγάλα ποσοστά των δικών τους, ακριβότερων προϊόντων στις ΗΠΑ. Αλλες κινεζικές εξαγωγές των δύο αυτών πολύτιμων αγαθών κατευθύνονται σε αναπτυσσόμενες χώρες όπως το Βιετνάμ, το οποίο αγοράζει τεράστιες ποσότητες ημιεπεξεργασμένου χάλυβα από την Κίνα, τον επεξεργάζεται και τον εξάγει με τη σειρά του σε όλο τον κόσμο.
Το πλήγμα στους Αμερικανούς παραγωγούς χάλυβα
Οι αυξανόμενες εξαγωγές της Κίνας έχουν προκαλέσει αναταραχή στις αμερικανικές βιομηχανίες.
Σύμφωνα με τον Μάικλ Βέσελ, επί μακρόν εμπορικό σύμβουλο του συνδικάτου των εργαζομένων στην παραγωγή χάλυβα, United Steelworkers of America, «η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα της Κίνας κατακλύζει τις παγκόσμιες αγορές και πλήττει σοβαρά τους παραγωγούς και τους εργάτες των ΗΠΑ».
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Γκουό Τζιακούν, όταν κλήθηκε να σχολιάσει την επιβολή δασμών στον χάλυβα και το αλουμίνιο, στην τακτική ενημέρωση των δημοσιογράφων, είπε μόνο ότι «ο προστατευτισμός δεν οδηγεί πουθενά. Οι εμπορικοί πόλεμοι και οι δασμοί δεν έχουν νικητές».
Και σημειωτέον, καμία χώρα από τη δεκαετία του 1940 δεν έχει φτάσει να αξιοποιεί τη βιομηχανία χάλυβα στον κόσμο στην κλίμακα που το κάνει σήμερα η Κίνα. Και πλέον το μερίδιο των ΗΠΑ στην αγορά, που κάποτε παρήγαν τον μισό χάλυβα στον κόσμο, έχει συρρικνωθεί σε λιγότερο από 5%.
Χάλυβας και πολιτική
Η πτώση των τιμών έχει πλήξει την αμερικανική βιομηχανία χάλυβα, τομέα που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά και τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ.
Το συνδικάτο United Steelworkers of America έχει την έδρα του στο Πίτσμπουργκ, στην καρδιά της έδρας του κλάδου στην Πενσυλβάνια, πολιτεία που αναδείχιηκε σε κρίσιμη για τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές. Η βιομηχανία US Steel, κάποτε εμβληματική για την παραγωγή χάλυβα στις ΗΠΑ, βρίσκεται επίσης στην Πενσυλβάνια.
Και φυσικά, δεν είναι μόνο οι ΗΠΑ που ανησυχούν για την Κίνα. Η Βραζιλία, ο Καναδάς, η Ινδονησία και η Τουρκία αύξησαν απότομα τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα από την Κίνα το 2024.
Η δασμοί της πρώτης θητείας Τραμπ
Κατά την πρώτη του θητεία, ο Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε πρόσθετους δασμούς 25% στον χάλυβα και δασμούς 10% στις εισαγωγές αλουμινίου από όλο τον κόσμο. Στη συνέχεια, απήλλαξε από τους δασμούς μεγάλες χώρες παραγωγής, όπως η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και η Βραζιλία, με αντάλλαγμα την επιβολή ποσοστώσεων στις εισαγωγές χάλυβα.
Αυτή η προστατευτική πολιτική βοήθησε την αμερικανική βιομηχανία χάλυβα, η οποία τα τελευταία έξι χρόνια αύξησε την ικανότητα παραγωγής της κατά 20%, ενώ άνοιξαν και νέα χαλυβουργεία.
Μέχρι την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου, τα χαλυβουργεία στις Ηνωμένες Πολιτείες λειτουργούσαν στο 74,4% της δυναμικότητάς τους, σύμφωνα με το American Iron and Steel Institute, βιομηχανικό όμιλο με έδρα την Ουάσιγκτον.
Πηγή: The New York Times, Reuters, μέσω kathimerini.gr