Παρότι η ανακοίνωση της Eurostat την περασμένη Πέμπτη για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7% του ΑΕΠ το 2015 αντί πρωτογενούς ελλείμματος 0,25% που ήταν ο αρχικός στόχος είναι μια θετική εξέλιξη για το οικονομικό επιτελείο και την πολιτική του, εν τούτοις καραδοκούν και κάποιοι κίνδυνοι που πρέπει να αποφύγει η ελληνική κυβέρνηση. Διότι είναι η ίδια που κινδυνεύει να παγιδευτεί –και μάλιστα εις διπλούν- και όχι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από αυτήν την εξέλιξη.
Η πρώτη παγίδα που κρύβει η ανακοίνωση της στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το πακέτο των ύψους 3,6 δισεκ. ευρώ έκτακτων μέτρων ή «μέτρων υπό αίρεση» («contingent measures») ή 4ο Μνημόνιο. Η προκύπτουσα υπόθεση εργασίας ότι η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων δεν είναι και τόσο δύσκολη υπόθεση, πόσο μάλλον όταν αρχικά προβλεπόταν πρωτογενές έλλειμμα, ανεβάζει το πήχη των απαιτήσεων εκ μέρους των δανειστών και ανοίγει τη όρεξή τους για όντως ακόμη μεγαλύτερα πλεονάσματα, εάν πιστέψουμε πως οι στόχοι του 2016 – 2018 γίνονταν πιστευτοί και από τους ίδιους τους δανειστές και δεν αποτελούσαν εν γνώσει τους αυθαίρετες υποθέσεις εργασίας σαν αυτές στις οποίες μας έχουν συνηθίσει από το 2010. Με την διαπίστωση της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7% του ΑΕΠ ή 1,3 μονάδα πάνω από την πρόβλεψη του ΔΝΤ για πρωτογενές έλλειμμα 0,6% του ΑΕΠ, οι Ευρωπαίοι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εύλογα «νομιμοποιούνται» – να ρωτήσουν δήθεν «ρητορικά» την κυβέρνηση, τι φοβάται άραγε από την πρόταση του «Ουάσιγκτον Γκρουπ»; Αφού τα πήγε τόσο καλά πέρυσι, ώστε το «έγκυρο» ΔΝΤ να πέσει έξω κατά 2,34 δισεκ. ευρώ (τόση είναι η διαφορά μεταξύ πρωτογενούς ελλείμματος 0,6% του ΑΕΠ και πρωτογενούς πλεονάσματος 0,7% του ΑΕΠ) γιατί λοιπόν η Αθήνα να φοβηθεί τα «μέτρα υπό αίορεση» σε περίπτωση δημοσιονομικών αποκλίσεων ως το 2018; Και πράγματι, «πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις» ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ έσπευσε και ανακοίνωσε στο πλαίσιο της συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών των 19 χωρών της Ευρωζώνης την σύναψη συμφωνίας των δανειστών με την ελληνική κυβέρνηση για την υιοθέτηση ενός πακέτου προληπτικών μέτρων που θα ενεργοποιηθεί αν χρειαστεί και εφόσον διαπιστωθεί απόκλιση από τους στόχους που έχουν συμφωνηθεί.
Η κυβέρνηση οφείλει να αρνηθεί την εκ των προτέρων νομοθέτηση τέτοιων μέτρων, διότι το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να κρατήσει όμηρους επί 2,5 χρόνια, ως το 2018, τους Έλληνες πολίτες. Είτε ως φορολογούμενους είτε ως απασχολούμενους στον δημόσιο τομέα είτε ως συνταξιούχους είτε ως επιχειρηματίες. Όταν θα ξέρουν οι ομάδες αυτές του πληθυσμού ότι οποιαδήποτε αστοχία σε τρεις προϋπολογισμούς, 2016, 2017 και 2018 θα απομειώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα εισοδήματά τους, η οικονομική τους συμπεριφορά, όπως λ.χ. η καταναλωτική θα είναι υφεσιογόνος, χώρια την κοινωνική αναστάτωση.
Η δεύτερη παγίδα συνίσταται στην διαπίστωση ότι αφού υπό αντίξοες για τα δημόσια οικονομικά συνθήκες (εκλογική χρονιά, capital controls, ύφεση) επετεύχθη ένα τόσο σπουδαίο πρωτογενές πλεόνασμα, τότε το χρέος ενδεχομένως και να είναι βιώσιμο. Ίσως να μην ήταν τυχαία λοιπόν η δήλωση Λαγκάρντ ότι δεν χρειάζεται κούρεμα χρέους. Σημειώνεται ότι μόλις χθες, ειδικά για το θέμα του χρέους και το κατά πόσον υπάρχει συμφωνία σε σχέση με τις χθεσινές δηλώσεις Σόιμπλε ότι το θέμα αυτό δεν είναι άμεσης προτεραιότητας, η Κριστίν Λαγκάρντ είπε ότι «πρώτον δεν χρειάζεται "κούρεμα", δεύτερον η συμφωνία της 25ης Ιουλίου αποτελεί το βασικό οδηγό, τρίτον όλοι συμφωνούμε ότι η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους που βασίζεται στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα μας οδηγήσει σε ένα μηχανισμό και αυτό θα πυροδοτηθεί όταν ολοκληρωθούν όλα τα μέτρα που συζητήσαμε σήμερα (σ.σ. χθες)».
Η κυβέρνηση οφείλει να τονίσει προς πάσα κατεύθυνση με σαφήνεια και επιχειρήματα ότι πρωτογενή πλεονάσματα βασισμένα σε τεράστιες θυσίες εκ μέρους των ελληνικών νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σαν αυτές τους 2015 δεν είναι επαναλαμβανόμενα. Όπως και ότι δεν νοείται συμφωνία για τέτοια μέτρα χωρίς ρύθμσι χρέους.
Μόνο εάν αποφύγει τον διπλό σκόπελο τον οποίο είναι πολύ πιθανό να σπεύσουν να εκμεταλλευθούν οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ –και για διαφορετικούς λόγους οι θεσμοί μεταξύ τους- η κυβέρνηση θα κεφαλαιοποιήσει υπέρ της την θετική δημοσιοποίηση των στοιχείων της Eurostat.