Η Ημικρανία είναι μια χρόνια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες μέτριες έως έντονες κεφαλαλγίες, συχνά σε συνδυασμό με μια σειρά από συμπτώματα του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Η λέξη προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και σημαίνει "πόνος στη μία πλευρά του κεφαλιού". Είναι σύνθετη λέξη, που αποτελείται από τα συνθετικά "ημί" ("μισός") και κρανίο. Πώς όμως θα την αναγνωρίσετε; Ποια είναι τα αίτια και η αντιμετώπισή της;
Συνήθως η κεφαλαλγία είναι μονομερής (επηρεάζοντας το μισό μέρος του κεφαλιού) και παλλόμενη (δηλαδή ο πόνος αυξομειώνεται σε ένταση), ενώ διαρκεί από 2 έως 72 ώρες. Τα συσχετιζόμενα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, φωτοφοβία (αυξημένη ευαισθησία στο φως), φωνοφοβία (αυξημένη ευαισθησία στον ήχο) και πόνο ο οποίος γενικά επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα. Έως και το ένα τρίτο των ανθρώπων με ημικρανία αντιλαμβάνονται μια αύρα: μια παροδική οπτική, αισθητική, λεκτική, ή κινητική διαταραχή που σηματοδοτεί ότι ο πονοκέφαλος θα επέλθει σύντομα.
Τα αίτια της ημικρανίας
Το στρες και γενικότερα η έντονη συναισθηματική και σωματική πίεση
Ο πολύς ή ο λίγος ύπνος
Το έντονο φως, αναλαμπές, δυνατοί ήχοι και έντονες μυρωδιές
Η νικοτίνη (ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα) και το αλκοόλ
Οι ορμονικές διαταραχές (π.χ. έμμηνος ρύση, εγκυμοσύνη, αντισυλληπτικά χάπια)
Η κακή διατροφή, αυτό σημαίνει είτε λίγη ποσότητα φαγητού είτε κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων (π.χ. τυρί, σοκολάτα, όξινα φρούτα και κόκκινο κρασί)
Περιβαλλοντικοί παράγοντες (π.χ. η αλλαγή του καιρού, διακυμάνσεις της πίεσης του αέρα)
Αντιμετώπιση
Θεραπεία με βοτουλινική τοξίνη τύπου Α (botox)
Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν ακούν τη λέξη botox (μπότοξ) φαντάζονται συνήθως γεμάτα χείλη, τσιτωμένα μέτωπα και απαλά μάγουλα. Αυτό που δεν ξέρει ο περισσότερος κόσμος, είναι ότι το botox ή αλλιώς βοτουλινική τοξίνη τύπου Α, είναι μια φυσική πρωτεΐνη, η οποία χρησιμοποιείται από τους γιατρούς από το 1950 για να θεραπεύσει μια σειρά νευρολογικών και μυϊκών παθήσεων. Το botox χρησιμοποιείται για τη θεραπεία περίπου 20 παθήσεων μεταξύ των οποίων και της ημικρανίας. Το botox προκαλεί παράλυση μυών για διάστημα λίγων μηνών και όταν εφαρμόζεται στο μέτωπο και στην περιοχή του κεφαλιού μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα της ημικρανίας.
Το botox αναπαριστά με επιτυχία το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα της χειρουργικής επέμβασης και γι' αυτό το λόγο καθορίζει το κατά πόσο ο ασθενής μπορεί να προβεί στη χειρουργική επέμβαση ή όχι. Ο γιατρός κάνει ένεση με βοτουλινική τοξίνη τύπου Α σε ένα ή περισσότερα από τα σημεία ερεθισμού στην περιοχή πάνω από τα φρύδια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την παράλυση των σφιγκτήρων μυών για μια περίοδο τριών περίπου μηνών. Στο διάστημα αυτό, ο μυς χαλαρώνει και ως εκ τούτου δεν ταράσσει το τρίδυμο νεύρο. Συνεπώς, αποτρέπεται η σειρά γεγονότων, η οποία προκαλεί τις κρίσεις ημικρανίας.
Ωστόσο η ανακούφιση αυτή είναι μόνο προσωρινή και η θεραπεία πρέπει να επαναλαμβάνεται μια φορά κάθε 3 μήνες για να έχει διαρκές αποτέλεσμα. Προς το τέλος της περιόδου των τριών μηνών, ο ασθενής θα αρχίσει να νιώθει και πάλι κάποια συμπτώματα της ημικρανίας και θα παρατηρήσει την επανεμφάνιση των ρυτίδων έκφρασης στην περιοχή πάνω από τα φρύδια.
Οι ποσότητες βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α (botox) που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ημικρανίας, είναι μηδαμινές και τα ενεργά στοιχεία στοχεύουν σε μια μικρή περιοχή στο σημείο της ένεσης. Μάλιστα, η βοτουλινική τοξίνη Α δεν μπορεί να ανιχνευτεί στο σώμα ενώ δεν υπάρχουν αναφορές για αντενδείξεις με άλλη φαρμακευτική αγωγή.
Σε κάθε περίπτωση, το τεστ βοτουλινικής τοξίνης δεν θα έπρεπε να γίνεται σε έγκυες γυναίκες, που θηλάζουν ή που υποφέρουν από οξεία ακμή.
Oμοιοπαθητική
O στόχος της ομοιοπαθητικής αγωγής είναι η σταδιακή μείωση της έντασης και της συχνότητας των ημικρανικών κρίσεων, με απώτερο σκοπό αυτές να σταματήσουν εντελώς. Τα ομοιοπαθητικά φάρμακα, όμως, δεν είναι παυσίπονα. Δρουν «ενεργειακά», ενισχύοντας τις δυνάμεις του οργανισμού. Αν και η σωστή επιλογή του ομοιοπαθητικού φαρμάκου εξαρτάται από την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς, αυτά που χορηγούνται συχνότερα είναι:
• Belladona: Η κλασική εικόνα για τη χορήγηση της Belladonna είναι η έξαψη στο κεφάλι και τα κρύα άκρα. O πόνος εντοπίζεται κυρίως στη δεξιά μεριά του κεφαλιού. O ασθενής ενοχλείται ιδιαίτερα από το φως και το θόρυβο. Θέλει να ξαπλώνει, όσο διαρκεί η κρίση. Ανακουφίζεται με κρύα επιθέματα.
• Lachesis: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά του κεφαλιού. O πάσχων νιώθει ότι του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι και θέλει δροσερά επιθέματα. Βρίσκεται σε υπερένταση και νιώθει έντονη την ανάγκη να φλυαρεί, προκειμένου να εκτονώσει την ένταση που νιώθει - όσο και αν αυτό ακούγεται παράξενο. Η Lachesis δίνεται συχνότερα σε γυναίκες.
• Spingelia: O πόνος εντοπίζεται στην αριστερή πλευρά του κεφαλιού, κυρίως πίσω από το αριστερό μάτι, και αντανακλάται στον αυχένα. Το πρόσωπο είναι χλομό και ο πάσχων κρυώνει και έχει τάση για εμετό.
• Sanguinaria: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται πίσω από το δεξί μάτι και αντανακλά στον αυχένα. O πάσχων έχει τάση για εμετό και δυσφορεί με τη ζέστη.
• Pulsatila: Θεωρείται γυναικείο φάρμακο. Τα χαρακτηριστικά της κρίσης δεν είναι ιδιαίτερα. Συνήθως, η ημικρανία παρουσιάζεται μετά από μια στενοχώρια ή εξαιτίας της έκθεσης στον ήλιο ή σε έναν κλειστό χώρο και η πάσχουσα νιώθει καλύτερα όταν βρεθεί σε πιο δροσερό περιβάλλον.
• Lycopodium: O πόνος της ημικρανίας εντοπίζεται στη δεξιά πλευρά του κεφαλιού και διαχέεται σε όλο το κεφάλι. Η κρίση εκδηλώνεται τις απογευματινές ώρες μεταξύ 15.00 και 20.00. Συχνά ο πάσχων έχει και πεπτικά προβλήματα (φουσκώματα).
Βελονισμός
O βελονισμός συμβάλλει, αποδεδειγμένα, στην αντιμετώπιση της ημικρανίας, κυρίως προληπτικά -μειώνοντας την ένταση και τη συχνότητα του προβλήματος- αλλά και άμεσα, την ώρα της κρίσης. O βελονισμός θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικός (κατά 80%) στην ανακούφιση της κεφαλαλγίας τάσεως που προηγείται της ημικρανικής κρίσης, «σπάζοντας» έτσι το φαύλο κύκλο που οδηγεί στην ημικρανία. Όσον αφορά την καθαυτό ημικρανική κρίση -πριν από την οποία δεν εκδηλώνεται κεφαλαλγία τάσεως- ο βελονισμός θεωρείται αποτελεσματικός στο 50% των περιπτώσεων. Oρισμένα από τα κλασικά σημεία στα οποία τοποθετούνται οι βελόνες του θεραπευτή είναι στους κροτάφους, στο μέτωπο, ανάμεσα στα φρύδια, στα αυτιά, στο πίσω μέρος του κεφαλιού, στον αυχένα, στη ράχη του χεριού, εκεί όπου ενώνεται ο αντίχειρας με το δείκτη, καθώς και στο πόδι, εκεί όπου ενώνεται το πρώτο δάχτυλο με το δεύτερο. Κατά κύριο λόγο, όμως, τα σημεία βελονισμού καθορίζονται με βάση το λεπτομερές ιστορικό του ατόμου.
Γιόγκα και άσκηση
Η ημικρανία μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο με τα κατάλληλα μέτρα αυτοβοήθειας, τις απαιτούμενες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η αντιμετώπισή της περιλαμβάνει διαχείριση του άγχους, ειδικό διαιτολόγιο, τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα, βελονισμό και σπορ όπως το τζόκινγκ και η ποδηλασία.
Τεχνικές χαλάρωσης. Η γιόγκα (yoga) θεωρείται «φάρμακο» εναντίον του στρες, το οποίο είναι ένας ερεθιστικός παράγοντας της ημικρανίας, ενώ καταπραΰνει διάφορα ενοχλήματα και πόνους στο σώμα. Ορισμένες στάσεις της γιόγκα, εξάλλου, καταπραΰνουν την δυσκαμψία στον αυχένα και στους ώμους.
Άσκηση. Η αεροβική άσκηση φαίνεται πως είναι εξίσου αποτελεσματική με τις θεραπείες χαλάρωσης και τα φάρμακα σε ό,τι αφορά την πρόληψη των ημικρανιών. Αυτό έδειξε κλινική δοκιμή που διεξήχθη στη Σουηδία από ειδικούς του Ινστιτούτου Νευροεπιστήμης και Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ. Σύμφωνα με δημοσίευση των ερευνητών η αεροβική άσκηση μπορεί να αποτελεί μια εναλλακτική θεραπεία για την πρόληψη της ημικρανίας στους ασθενείς που δεν ωφελούνται από την καθημερινή λήψη φαρμάκων ή δεν θέλουν να λαμβάνουν φάρμακα. Η αεροβική άσκηση φάνηκε να έχει παρόμοια αποτελέσματα με το φάρμακο τοπιραμάτη που αποτελεί πρώτη επιλογή για την πρόληψη των ημικρανιών και χωρίς μάλιστα να υπάρχουν οι παρενέργειες από τη λήψη τοπιραμάτης που αφορούν μούδιασμα, κόπωση, καταθλιπτική τάση, ίλιγγο και δυσκοιλιότητα.
Διατροφή
Προσοχή στα Σάκχαρα. Η μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα αποτελεί συνηθισμένο ερεθισμό για την ημικρανία, επειδή προκαλεί αύξηση της πίεσης του αίματος. Να τρώτε κάθε τέσσερις ώρες και να μην περνάτε περισσότερες από 12 ώρες το βράδυ νηστικοί. Να προτιμάτε επίσης τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως φρούτα, λαχανικά και λίγων λιπαρών ή άπαχο γιαούρτι και τυρί. Αντιθέτως, να αποφεύγετε τα τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως το λευκό ψωμί, τα γλυκά και τα ροφήματα με ζάχαρη.
Προσοχή στην Καφεΐνη. Η πολλή καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει συστολή των αιμοφόρων αγγείων γύρω από τον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να δώσει το έναυσμα για μια ημικρανική κρίση. Περισσότερα από 300 mg καφεϊνη την ημέρα (αντιστοιχούν σε πέντε φλιτζάνια στιγμιαίο καφέ) μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα. Προσπαθήστε να πίνετε λιγότερους καφέδες ή αλλάξτε σε ντεκαφεϊνέ. Να θυμάστε πως και η σοκολάτα, το τσάι, αλλά και τα αναψυκτικά τύπου κόλα, περιέχουν καφεΐνη.
Προσοχή στα πρόσθετα. Πολλοί πάσχοντες από ημικρανία αναφέρουν ευαισθησία σε ορισμένα πρόσθετα των τροφίμων, όπως η μονονατρική γλουταμάτη (υπάρχει λ.χ. σε ορισμένα τυριά, αποξηραμένες ντομάτες και κρέατα σε κονσέρβα), η ασπαρτάμη (είναι τεχνητό γλυκαντικό), η ταρτραζίνη (είναι μια κίτρινη χρωστική που χρησιμοποιείται λ.χ. σε ροφήματα με ανθρακικό), διάφοροι θειωτικοί παράγοντες (υπάρχουν στο κρασί) και το βενζοϊκό νάτριο (υπάρχει λ.χ. σε ορισμένες γαρίδες, μαργαρίνες, αναψυκτικά και γλυκά).
Πιπερόριζα. Μελέτες έχουν δείξει πως όταν μασάει κανείς ωμή πιπερόριζα καταπραΰνεται η ναυτία και τα πεπτικά προβλήματα που συχνά συνοδεύουν την ημικρανική κρίση. Η πιπερόριζα φαίνεται επίσης ότι καταστέλλει τη δράση των προσταγλανδινών – μιας ομάδας ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, ενεργοποιώντας μια ημικρανική κρίση.
Πρωτεΐνες. Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί πάσχοντες από ημικρανία έχουν στον εγκέφαλό τους χαμηλά επίπεδα μιας ουσίας που λέγεται σεροτονίνη. Για να αυξήσετε τη σεροτονίνη, η οποία παράγεται από ένα αμινοξύ που λέγεται τρυπτοφάνη, τρώτε τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως κοτόπουλο, γαλοπούλα, γαλακτοκομικά προϊόντα, όσπρια και ξηρούς καρπούς.
Νερό. Η αφυδάτωση είναι συνηθισμένος εκλυτικός παράγοντας ημικρανίας. Οι ιστοί που περιβάλλουν τον εγκέφαλο αποτελούνται κυρίως από νερό και, όταν χάνουν νερό, συρρικνώνονται, με συνέπεια ερεθισμό και πόνο. Να πίνετε καθημερινά ένα έως δύο λίτρα νερό.
Πάρτε συμπληρώματα με συνένζυμο Q10. Το συνένζυμο Q10 μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη των ημικρανιών.
Μαγνήσιο. Η μειωμένη πρόσληψη μαγνησίου πιστεύεται ότι μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παροχή αίματος στον εγκέφαλο και χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα – και τα δύο σχετίζονται με τις ημικρανικές κρίσεις. Τα φρέσκα, σκουροπράσινα λαχανικά, ο πολτός τομάτας, τα καρύδια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φασόλια, ο αρακάς, οι πατάτες, οι μπανάνες και η μαγιά είναι μερικά από τα τρόφιμα που περιέχουν μαγνήσιο.
Τσάι.
Η δράση της είναι αναλγητική, ηρεμιστική, αντισπασμωδική, μαλακτική και διουρητική (αποφύγετέ την, όμως, αν έχετε έντονη αιμορραγία τις ημέρες της εμμήνου ρύσεως).
Τα φύλλα της πασιφλόρας είναι πλούσια σε φλαβονοειδή. Είναι ένα βότανο με κατευναστικές, αντισπασμωδικες και ηρεμιστικές ιδιότητες (αποφύγετε τη λήψη της, αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά τύπου ΜΑO - αναστολείς της Μονο-Αμινο-Oξειδάσης).
Τα άνθη της έχουν ηρεμιστική, αντισπασμωδική και χαλαρωτική δράση. Λόγω της ιδιότητάς της να διεγείρει τη μήτρα, συνιστάται η αποφυγή της στην εγκυμοσύνη.
Τα άνθη και τα φύλλα του τήλιου έχουν ηρεμιστική και αντισπασμωδική δράση. Σας βοηθά να χαλαρώσετε και να καταπραΰνετε την ένταση.
Η ρίζα της βαλεριάνας έχει παυσίπονη και υπναγωγό δράση, βελτιώνει την πέψη, μειώνει την πίεση και δρα ως σπασμολυτικό των μυών (αποφύγετε, όμως, τη λήψη της παράλληλα με υπναγωγά φάρμακα).
Το βότανο αυτό καταπραΰνει το νευρικό σύστημα. Έχει ηρεμιστικές, αντισπασμωδικές και μαλακτικές ιδιότητες.
Είναι ιδανικό για την καταπολέμηση των ημικρανιών. Θεωρείται κατασταλτικό του άγχους και της νευρικής έντασης.
Τα φύλλα και τα άνθη της έχουν αντισπασμωδική και τονωτική δράση.
Με πληροφορίες από vita.gr και healthyliving.gr