Η επίθεση του Τζέι Ντι Βανς στην Ευρώπη επισκίασε τις διαβουλεύσεις για την Ουκρανία κατά τη Διάσκεψη του Μονάχου σχολιάζει το Reuters.
Η προοπτική των ειρηνευτικών συνομιλιών, έστω και με αμερικανικό «τρόπαιο» τις ουκρανικές σπάνιες γαίες, αναμενόταν να κυριαρχήσει στην ετήσια Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου μετά από την αιφνίδια επικοινωνία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν, αυτήν την εβδομάδα, αλλά ο Βανς δεν ανέφερε σχεδόν καθόλου τη Ρωσία ή την Ουκρανία στην ομιλία του στη διάσκεψη.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ τέθηκε αντιμέτωπος με τους Ευρωπαίους ηγέτες κατηγορώντας τους ότι «λογοκρίνουν την ελευθερία του λόγου», και ότι απέτυχαν να ελέγξουν τη μετανάστευση, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του υπουργού Άμυνας της Γερμανίας και επισκιάζοντας τις διαβουλεύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος επέκρινε το κατεστημένο της ΕΕ για «αλαζονικές δηλώσεις» σχετικά με τη δημοκρατία και την κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μίλησε για «λογοκρισία». Προειδοποίησε δε την Ευρώπη για «απειλές εκ των έσω», και υπαναχώρηση από τις αξίες της. Ο Βανς ουσιαστικά ανέφερε ότι θεωρεί «αντιδημοκρατική» την Ευρώπη.
Δήλωσε μάλιστα, ότι η απειλή για την Ευρώπη που τον ανησυχεί περισσότερο δεν ήταν η Ρωσία ή η Κίνα, αλλά, «ο εσωτερικός εχθρός της Ευρώπης», αυτό που χαρακτήρισε μια υπαναχώρηση από τις θεμελιώδεις αξίες της προστασίας της ελευθερίας του λόγου - καθώς και η μετανάστευση, η οποία, όπως είπε, είναι «εκτός ελέγχου» στην Ευρώπη.
Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους απάντησε άμεσα στην ομιλία του Βανς στη διάσκεψη, χαρακτηρίζοντας τις δηλώσεις του «απαράδεκτες». Υπογράμμισε ότι ο Βανς έθεσε υπό αμφισβήτηση τη δημοκρατία όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα.
Η σύγκρουση υπογράμμισε τις αποκλίνουσες κοσμοθεωρίες της νέας κυβέρνησης Τραμπ και των Ευρωπαίων ηγετών, καθιστώντας δύσκολο για τους μακροχρόνιους συμμάχους, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να βρουν κοινό έδαφος σε ζητήματα όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες και πολιτικοί που παρευρίσκονταν στο συνέδριο παρακολουθούσαν άναυδοι την επίθεση του Βανς. Ακούστηκαν ελάχιστα χειροκροτήματα καθώς πραγματοποιούσε την ομιλία του.
Η επικοινωνία Τραμπ με τον Πούτιν ανησύχησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες προσπάθησαν να απομονώσουν τον Ρώσο πρόεδρο μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022 και φοβούνται ότι θα μπορούσαν να αποκοπούν από τις ειρηνευτικές συνομιλίες που θα είχαν επιπτώσεις για τη δική τους ασφάλεια.
Ο Βανς, ο οποίος συνάντησε τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Μόναχο την Παρασκευή, είπε στη Wall Street Journal σε συνέντευξή του πριν από τη διάσκεψη ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει πολλά εργαλεία - οικονομικά και στρατιωτικά - για να ασκήσει πιέσεις στον Πούτιν για σύναψη ειρήνης.
Ο εκπρόσωπος του Βανς, Γουίλιαμ Μάρτιν, διαφώνησε αργότερα με την ερμηνεία της εφημερίδας ότι ο αντιπρόεδρος απειλούσε τη Ρωσία.
«Ψεύτικη ειρήνη»
Από πλευράς του, ο Ζελένσκι διεμήνυσε στη διάσκεψη του Μονάχου ότι θα συνομιλήσει με τον Πούτιν μόνο όταν η Ουκρανία είχε συμφωνήσει σε ένα κοινό σχέδιο με τον Τραμπ και τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Ο Βανς και ο Ζελένσκι αρνήθηκαν να δώσουν λεπτομέρειες για το τι συζήτησαν στο Μόναχο, αλλά ο Ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε ότι η χώρα του χρειάζεται «πραγματικές εγγυήσεις ασφάλειας». Πηγές του Κιέβου ανέφεραν επίσης ότι «απομένουν λεπτομέρειες για τη συμφωνία για τις ουκρανικές σπάνιες γαίες».
Από πλευράς της, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ προειδοποίησε ότι δεν μπορεί να υπάρξει προσπάθεια επιβολής ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία.
«Μια ψεύτικη ειρήνη - πάνω από τα κεφάλια Ουκρανών και Ευρωπαίων - δεν θα είχε κανένα νόημα», είπε. «Μια ψεύτικη ειρήνη δεν θα έφερνε διαρκή ασφάλεια, ούτε για τους ανθρώπους στην Ουκρανία ούτε για εμάς στην Ευρώπη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η Ρωσία κατέχει σήμερα περίπου το 20% του εδάφους της Ουκρανίας σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη μιας πλήρους κλίμακας εισβολής, υποστηρίζοντας ότι η επιδίωξη του Κιέβου για ένταξη στο ΝΑΤΟ αποτελεί υπαρξιακή απειλή. Η Ουκρανία και η Δύση αποκαλούν τη δράση της Ρωσίας ιμπεριαλιστική αρπαγή γης.
Ο Βανς επανέλαβε επίσης την απαίτηση του Τραμπ να κάνει η Ευρώπη περισσότερα για να προστατεύσει τη δική της άμυνα, ώστε η Ουάσιγκτον να επικεντρωθεί σε άλλες περιοχές, ιδιαίτερα στον Ινδο-Ειρηνικό.
«Στο μέλλον, πιστεύουμε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στη δική της ασφάλεια», είπε σε συνάντηση με τον Γερμανό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε παρατήρησε ότι ο Βανς είχε «απόλυτο δίκιο» σχετικά με την ανάγκη να «ενταθούν οι προσπάθειες» στην Ευρώπη ώστε να κάνει περισσότερα για τη δική της άμυνα. «Πρέπει να δαπανήσουμε πολύ περισσότερα», παραδέχθηκε ο Ρούτε.
Στη διάσκεψη, αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες επανέλαβαν τα σχόλιά του, λέγοντας ότι η Ευρώπη θα αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες, αλλά πρέπει επίσης να συζητήσει με την Ουάσιγκτον για τη σταδιακή κατάργηση της υποστήριξής της στη Γηραιά Ήπειρο.