Η πρώην ηγέτιδα της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ αποκάλυψε ένα βαθύ ρήγμα στο συντηρητικό κίνημα της χώρας, κατακεραυνώνοντας τα κορυφαία στελέχη του κόμματός της για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την άνοδο της ακροδεξιάς. Το αντιμεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) την ίδια ώρα κερδίζει έδαφος στις δημοσκοπήσεις τους τελευταίους μήνες και βρίσκεται πλέον στη δεύτερη θέση ενόψει των εκλογών στις 23 Φεβρουαρίου.
Αυτό θέτει μεγάλα ερωτήματα για τα κυρίαρχα κόμματα, ιδίως για την κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της Μέρκελ, η οποία είναι επί του παρόντος το πρώτο κόμμα στις δημοσκοπήσεις.
Όπως αναφέρει το Politico σε ανάλυσή του, για δεκαετίες, η ιστορία της Γερμανίας οδήγησε τους mainstream πολιτικούς να υποστηρίξουν ένα λεγόμενο τείχος προστασίας για να κρατήσουν την ακροδεξιά μακριά από την εξουσία. Αυτό το τείχος όμως φαίνεται πως κινδυνεύει να καταρρεύσει και το μέλλον της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, η οποία αποτελούσε επί μακρόν προπύργιο σταθερότητας και θλιβερά προβλέψιμης πολιτικής, φαίνεται ξαφνικά λιγότερο ξεκάθαρο.
Τι συμβαίνει στη Γερμανία;
Ο ηγέτης του CDU Φρίντριχ Μερτς που θα είναι πιθανότατα ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, βασίστηκε στις ψήφους των βουλευτών του AfD για να περάσει την αντιμεταναστευτική του πρόταση στο γερμανικό κοινοβούλιο.
Πρόκειται για μια πρόταση που αφορά τον δραματικό περιορισμό της μετανάστευσης - ένα θέμα που φέρει την υπογραφή του AfD και το οποίο ο Μερτς αποφάσισε να αγκαλιάσει ολόψυχα εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών των ψηφοφόρων.
Η πρόταση πέρασε την Τετάρτη από το γερμανικό κοινοβούλιο και οι ακροδεξιά πέρασε για πρώτη φορά από το τείχος προστασίας που την κρατούσε απομονωμένη από τις βασικές κοινοβουλευτικές εργασίες.
Ο σοσιαλδημοκράτης αντίπαλος του Μερτς, ο σημερινός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, δεν έχασε χρόνο για να του επιτεθεί, ωστόσο, η κριτική εντός του CDU ήταν υποτονική.
Μέχρι που έκανε ηχηρή παρέμβαση η Μέρκελ. «Θεωρώ ότι είναι λάθος να εγκαταλείψουμε αυτή τη δέσμευση και να επιτρέψουμε συνειδητά την πλειοψηφία με ψήφους του AfD στην Μπούντεσταγκ για πρώτη φορά», δήλωσε.
Η παρέμβασή της είναι εκρηκτική, ακριβώς επειδή ήταν απρόθυμη να σχολιάσει σύγχρονα πολιτικά ζητήματα στα 3 χρόνια από την αποχώρησή της από την καγκελαρία. Το γεγονός ότι επέλεξε να μιλήσει εναντίον του ίδιου του αρχηγού του κόμματός της, μόλις τρεις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, είναι πολύ σημαντικό.
Πώς έφτασε σε αυτό το σημείο η Γερμανία;
Το AfD έχασε έδαφος το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους, αλλά έκτοτε σημειώνει άνοδο στις δημοσκοπήσεις και τώρα έχει περίπου 21% της λαϊκής υποστήριξης σε όλη τη χώρα, σημειώνοντας άνοδο τριών μονάδων από τον Νοέμβριο.
Αντίθετα, η συντηρητική συμμαχία του Μερτς (CDU/CSU) έχασε τρεις μονάδες σε αυτό το διάστημα και τώρα βρίσκεται στο 30% στις δημοσκοπήσεις του Politico.
Ένας βασικός παράγοντας για την αλλαγή του κλίματος είναι μια σειρά από συγκλονιστικές δολοφονίες που διαπράχθηκαν από μετανάστες, συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης σε χριστουγεννιάτικη αγορά στην ανατολική πόλη του Μαγδεμβούργου τον Δεκέμβριο που άφησε πίσω της έξι νεκρούς.
Ακολούθως, στις 22 Ιανουαρίου, ένας Αφγανός επιτέθηκε σε μια ομάδα παιδιών προσχολικής ηλικίας, σκοτώνοντας δύο άτομα, συμπεριλαμβανομένου ενός 2χρονου αγοριού. Η επίθεση με μαχαίρι στο πάρκο της κεντρικής πόλης Άσαφενμπουργκ προκάλεσε την κατακραυγή της κοινής γνώμης και των πολιτικών ηγετών.
Μάλιστα, ο ίδιος ο Σολτς σκλήρυνε αισθητά τη ρητορική του κατά των δραστών που ήρθαν στη Γερμανία «αναζητώντας προστασία», δηλώνοντας πως μπαίνει τέλος στην ανοχή.
Ο Μερτς έκανε ένα βήμα παραπέρα, προτείνοντας αυστηρούς συνοριακούς ελέγχους.
«Την πρώτη ημέρα της θητείας μου ως καγκελάριος, θα δώσω εντολή στο υπουργείο Εσωτερικών να επιβάλει μόνιμους συνοριακούς ελέγχους με όλους τους γείτονές μας και να αρνηθεί κάθε απόπειρα παράνομης εισόδου», τόνισε. Στη συνέχεια, αυτή την εβδομάδα, προώθησε την πρότασή του στην Μπούντεσταγκ, με τη βοήθεια του AfD.
Παράλληλα, ο δισεκατομμυριούχος Ίλον Μασκ, στενός συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, έχει ρίξει το βάρος του στο AfD, παίρνοντας πρόσφατα συνέντευξη από την Βάιντελ στο X. Η κίνηση αυτή προκάλεσε οργή επειδή είπε ότι η Γερμανία πρέπει να ξεπεράσει τις ενοχές της για το ναζιστικό παρελθόν της. Αυτή την εβδομάδα, πανηγύρισε και τις κοινοβουλευτικές κινήσεις για τη σύσφιξη των συνόρων της χώρας και την απόφαση του Μερτς να χρησιμοποιήσει την υποστήριξη του AfD.
Τι διακυβεύεται;
Μέχρι τώρα, το CDU του Μερτς είχε ένα σταθερό προβάδισμα έναντι του AfD. Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών όμως θα μπορούσαν να αλλάξουν τα πάντα.
Η απόφαση του CDU να συνεργαστεί με το AfD θα διευκολύνει περισσότερους ψηφοφόρους να σκεφτούν να κάνουν το ίδιο; Θα μπορούσε η απόφαση του Μερτς να υπερασπιστεί μια αντιμεταναστευτική ατζέντα να του γυρίσει μπούμερανγκ, νομιμοποιώντας απλώς την κινητήρια αποστολή του AfD στα μάτια του εκλογικού σώματος; Θα επιλέξουν οι ψηφοφόροι να στηρίξουν το AfD με το σκεπτικό ότι προτιμούν το πρωτότυπο από μια απομίμηση;
Και υπάρχει και η παρέμβαση της Μέρκελ η οποία βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τον Μερτς τουλάχιστον από το 2002, όταν ουσιαστικά τον απέκλεισε από την ηγεσία του CDU. Από όταν επέστρεψε ο ίδιος το 2022, μετακίνησε το κόμμα πιο δεξιά, αναιρώντας μεγάλα τμήματα της κληρονομιάς της πρώην καγκελαρίου, ιδίως στο μεταναστευτικό.
Θα οδηγήσει η επανεμφάνισή της -και η προφανής διχόνοια στο CDU- περισσότερους ψηφοφόρους στην αγκαλιά του AfD και της υποψήφιας καγκελαρίου του, Άλις Βάιντελ; Ή μήπως περισσότεροι κεντρώοι ψηφοφόροι θα εγκαταλείψουν το CDU και θα υποστηρίξουν το SPD του Σολτς ή τους Πράσινους, οι οποίοι παραμένουν αποφασιστικά αντίθετοι στη συνεργασία με το AfD;
Μπορεί να αναλάβει την εξουσία το AfD;
Για την ώρα, φαίνεται απίθανο το AfD να αποτελέσει μέρος οποιασδήποτε κυβέρνησης συνασπισμού, ακόμη και αν σημειώσει περαιτέρω άνοδο στις κάλπες στις 23η Φεβρουαρίου.
Υπάρχει ακόμα μια σαφής πλειοψηφία φιλοευρωπαϊκών και αντι-ακροδεξιών κομμάτων στη Γερμανία που δεν θα ήθελαν να συνεργαστούν με το AfD και θα χρειαζόταν μια μνημειώδης αλλαγή για να αλλάξει αυτό.
Αλλά ό,τι συμβαίνει στη Γερμανία έχει αναπόφευκτα αντίκτυπο σε άλλες χώρες της Ευρώπης και πέραν αυτής.
Ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας έχει ήδη πανηγυρίσει για την επικράτηση του AfD στην ψηφοφορία για το μεταναστευτικό και άλλοι ριζοσπάστες εθνικιστές θα ενθαρρυνθούν επίσης.
Από οικονομική άποψη, ο κίνδυνος για την Ευρώπη είναι αν αυτές οι εκλογές θα φέρουν μια περίοδο αστάθειας. Η οικονομία της ΕΕ αντιμετωπίζει ήδη προκλήσεις λόγω των επιθετικών εμπορικών προοπτικών του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, καθώς και του ανταγωνισμού από την Κίνα.
Τι έπεται;
Την Παρασκευή, το κοινοβούλιο ψήφισε για τον λεγόμενο «νόμο για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών».
Θα ήταν η πρώτη δεσμευτική νομοθεσία που θα στηριζόταν σε ψήφους της ακροδεξιάς, αλλά, σε ένα πλήγμα για τη στρατηγική του Μερτς και εν μέσω χαοτικών σκηνών, το κοινοβούλιο την καταψήφισε.
Όλα τα βλέμματα είναι τώρα στραμμένα στο συνέδριο του CDU τη Δευτέρα, όπου παρατηρητές και δημοσιογράφοι θα μετρήσουν το κλίμα μεταξύ των αντιπροσώπων σχετικά με την υποστήριξή τους στις πρόσφατες αποφάσεις του Μερτς, καθώς και το επίπεδο ενότητας μεταξύ των μελών του κόμματος μετά από δύο ταραχώδεις εβδομάδες.
Ο Μερτς θέλει να εκμεταλλευτεί το συνέδριο για να απομακρυνθεί από την επικέντρωση στο μεταναστευτικό ζήτημα (και συνεπώς στη συζήτηση για το τείχος προστασίας) και να επικεντρωθεί στα οικονομικά προβλήματα της Γερμανίας, δήλωσαν στελέχη του κόμματος.
Στόχος του είναι να παρουσιάσει ένα σχέδιο 15 σημείων για οικονομικά μέτρα και να αφιερώσει το 80-90% της ομιλίας του στο θέμα αυτό, πρόσθεσαν τα ίδια στελέχη. Αν το συνέδριο του κόμματος είναι η πρώτη δοκιμασία του Μερτς, η επόμενη δέσμη δημοσκοπήσεων θα είναι η δεύτερη.
Το σκεπτικό των αξιωματούχων του CDU ήταν ότι η σκληρή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, δείχνοντας παράλληλα στους ψηφοφόρους ότι είναι έτοιμοι να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά -ακόμη και αν αυτό περιελάμβανε τη στήριξη του AfD- θα τους έδινε ώθηση.
Οι Συντηρητικοί είχαν κολλήσει γύρω στο 30% από τα μέσα Δεκεμβρίου και οι δημοσκοπήσεις των επόμενων ημερών και εβδομάδων θα δείξουν αν το στοίχημα του Μερτς έπιασε τόπο.
Πηγή: skai.gr