Το εμιράτο του Κατάρ και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν εντέλει χθες Τετάρτη τη σύναψη συμφωνίας η οποία προβλέπει κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση δεκάδων ισραηλινών ομήρων, έπειτα από 15 και πλέον μήνες πολέμου ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και τη Χαμάς με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στον παλαιστινιακό θύλακα. Σύμφωνα με έρευνα του BBC Verify, 94 όμηροι εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, εκ των οποίων οι 34 θεωρούνται νεκροί.
Ώρες μετά την ανακοίνωση, η πολιτική προστασία στη Λωρίδα της Γάζας γνωστοποίησε τον θάνατο ακόμη 20 ανθρώπων σε ισραηλινούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς, καθώς η κατάπαυση του πυρός αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή.
Δεκαοκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τρία αεροπορικά πλήγματα στην πόλη της Γάζας, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μαχμούντ Μπασάλ, εκπρόσωπος του οργανισμού αυτού, αρμόδιου για τις επιχειρήσεις διάσωσης. Άλλοι δύο σκοτώθηκαν σε αεροπορικό πλήγμα στη Χαν Γιούνις, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, πρόσθεσε.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούσαν, ο ισραηλινός στρατός ενέτεινε τις φονικές επιδρομές του στη Λωρίδα της Γάζας, όπου χθες Τετάρτη οι υπηρεσίες πρώτων βοηθειών έκαναν λόγο για συνολικά 47 νεκρούς.
Οι υπηρεσίες του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσαν πως «οι τελευταίες λεπτομέρειες» της συμφωνίας ακόμη «διευθετούνται» με λακωνικό δελτίο Τύπου περί τα μεσάνυχτα.
Μολαταύτα, η αναγγελία της συμφωνίας, που χαιρετίστηκε από πολλές ξένες πρωτεύουσες και διεθνείς οργανισμούς, προκάλεσε πανηγυρισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, τον θύλακα υπό πολιορκία που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή στον πόλεμο που είχε έναυσμα την άνευ προηγουμένου έφοδο της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
«Δεν μπορώ να το πιστέψω πως αυτός ο εφιάλτης που διαρκεί πάνω από έναν χρόνο αρχίζει να φθάνει στο τέλος του», είπε η Ράντα Σάμι, 45χρονη Παλαιστίνια που έχει καταφύγει στη Νουσέιρατ, στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. «Χάσαμε πολύ κόσμο, τα χάσαμε όλα», πρόσθεσε.
«Από τη μια φυσικά, είμαι πολύ χαρούμενη, αλλά από την άλλη ανησυχώ επειδή θέλω να δω τη συμφωνία να εφαρμόζεται και να συνεχίζεται ωσότου και ο τελευταίος όμηρος να έχει επιστρέψει σπίτι του, είτε ζωντανός είτε νεκρός», ανέφερε από την άλλη η Ορνίτ Μπαράκ, 59 ετών, παρούσα σε συγκέντρωση στο Τελ Αβίβ.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ο Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν αλ Θάνι, η χώρα του οποίου είναι ανάμεσα στους μεσολαβητές στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ανέφερε πως η πρώτη φάση της συμφωνίας θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή και προβλέπει την απελευθέρωση 33 ομήρων.
«Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ την Κυριακή 19η Ιανουαρίου (…) Η πρώτη φάση θα διαρκέσει 42 ημέρες και θα συμπεριλάβει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων προς ανατολική κατεύθυνση, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Οι δυνάμεις αυτές θα λάβουν θέσεις κατά μήκος των συνόρων της Γάζας», δήλωσε στη Ντόχα.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, «η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ισραηλινούς ομήρους, ανάμεσα τους άμαχες, παιδιά, ηλικιωμένος, άρρωστους και τραυματισμένους πολίτες, με αντάλλαγμα πολλούς φυλακισμένους» στο Ισραήλ.
«Μηχανισμός επιτήρησης της εφαρμογής της συμφωνίας θα δημιουργηθεί στο Κάιρο και θα τον διαχειρίζονται η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι ΗΠΑ», πρόσθεσε.
Ο Αμερικανός απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την πλευρά του διαβεβαίωσε πως η συμφωνία θα μεταφραστεί, στην πρώτη της φάση, σε «πλήρη και απόλυτη» κατάπαυση του πυρός, διευκρινίζοντας πως η ομάδα του συνεργάστηκε με αυτήν του διαδόχου του Ντόναλντ Τραμπ στην κατάρτιση του κειμένου.
Ο κ. Μπάιντεν επιβεβαίωσε ότι η πρώτη φάση θα διαρκέσει έξι εβδομάδες και συμπεριλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από πυκνοκατοικημένες περιοχές και απελευθέρωση κάποιων ομήρων, ιδίως «γυναικών, ηλικιωμένων και τραυματιών». Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα αφήσει ελεύθερους «εκατοντάδες» παλαιστίνιους φυλακισμένους, κατ’ αυτόν.
Παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας
Οι παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας προβλέπεται να αυξηθούν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, ενώ θα διεξάγονται παράλληλα διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση, δηλαδή «το οριστικό τέλος του πολέμου», πρόσθεσε.
Κατά τη δεύτερη φάση θα απελευθερωθούν οι τελευταίοι όμηροι και θα υπάρξει πλήρης ισραηλινή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας, συνέχισε ο κ. Μπάιντεν. Η τρίτη και τελευταία φάση αφορά την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας και την παράδοση των πτωμάτων των ομήρων που σκοτώθηκαν ενώ βρίσκονταν στην αιχμαλωσία.
«Εξασφαλίσαμε συμφωνία για τους ομήρους στη Μέση Ανατολή. Θα απελευθερωθούν σύντομα», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Τραμπ, που πρόσφατα διεμήνυε ότι η περιοχή θα μετατρεπόταν σε «κόλαση» αν δεν είχαν αφεθεί ελεύθεροι οι όμηροι προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την 20ή Ιανουαρίου.
Σχετικά με την ανταλλαγή κρατουμένων:
α’. Οι 9 άρρωστοι και τραυματίες από τον κατάλογο των 33 θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα την απελευθέρωση 110 Παλαιστίνιων κρατουμένων με ισόβια κάθειρξη.
β’. Το Ισραήλ θα απελευθερώσει 1.000 κρατούμενους από τη Γάζα από τις 8 Οκτωβρίου 2023 που δεν εμπλέκονται σε υποθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023.
γ’. Οι ηλικιωμένοι (άνδρες άνω των 50 ετών) από τον κατάλογο των 33 θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα ένα κλειδί ανταλλαγής 1:3 (ισόβια + 127 άλλες ποινές).
δ’. Ebra Mangeste και Hesham el-Sayed - θα απελευθερωθούν σύμφωνα με ένα κλειδί ανταλλαγής 1:30, καθώς και 47 κρατούμενοι του Shalit.
ε'. Ορισμένοι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι θα απελευθερωθούν στο εξωτερικό ή στη Γάζα βάσει καταλόγων που συμφωνήθηκαν μεταξύ των δύο πλευρών.
Είναι ξεκάθαρο και πάλι πως το συγκεκριμένο κείμενο δεν αποτελεί βάση για μελλοντική οριστική εκεχειρία και δύσκολα θα αποτελέσει και την βάση για κάτι τέτοιο, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος ο Άντονι Μπλίνκεν σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις που παραχώρησε από την θέση του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ σε αμερικανικό μέσο.
Σημειώνεται πως το Ισραήλ δεν αποδέχθηκε να επιστρέψει την σορό του Γιαχία Σινουάρ στην παλαιστινιακή πλευρά όπως επίσης φαίνεται πως δεν έχει αποδεχθεί να «χαλαρώσει» τους ελέγχους στα φορτηγά που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια τόσο από τον βορρά όσο και από το νότιο πέρασμα.
Ανθρωπιστικοί διάδρομοι
Διάδρομος Φιλαδέλφειας:
α΄. Η ισραηλινή πλευρά θα μειώσει σταδιακά τις δυνάμεις στην περιοχή του διαδρόμου κατά το στάδιο 1 με βάση τους συνοδευτικούς χάρτες και τη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών.
β’. Μετά την τελευταία απελευθέρωση ομήρων του πρώτου σταδίου, την 42η ημέρα, οι ισραηλινές δυνάμεις θα αρχίσουν την αποχώρησή τους και θα την ολοκληρώσουν το αργότερο την 50η ημέρα.
Συνοριακό πέρασμα Ράφα:
α’. Το πέρασμα της Ράφας θα είναι έτοιμο για τη μεταφορά πολιτών και για τους τραυματίες μετά την απελευθέρωση όλων των γυναικών (πολιτών και στρατιωτών). Το Ισραήλ θα εργαστεί για την ετοιμότητα του περάσματος μόλις υπογραφεί η συμφωνία.
β’. Οι ισραηλινές δυνάμεις θα αναδιπλωθούν γύρω από το πέρασμα της Ράφας σύμφωνα με τους συνημμένους χάρτες.
6. Έξοδος ασθενών και τραυματισμένων πολιτών:
α’. Όλοι οι άρρωστοι και τραυματισμένοι Παλαιστίνιοι άμαχοι θα μπορούν να περάσουν από το συνοριακό πέρασμα της Ράφα, σύμφωνα με το τμήμα 12 της συμφωνίας της 27ης Μαΐου 2024.
7. Επιστροφή των άοπλων εσωτερικά εκτοπισμένων (διάδρομος Netzarim):
α’. Η επιστροφή συμφωνείται με βάση το τμήμα 3-α και 3-β της συμφωνίας της 27ης Μαΐου 2024.
β’. Την 7η ημέρα, θα επιτραπεί στους εσωτερικά εκτοπισμένους πεζούς να επιστρέψουν βόρεια, χωρίς να φέρουν όπλα και χωρίς έλεγχο μέσω της οδού Rashid. Την 22η ημέρα, θα τους επιτραπεί να επιστρέψουν βόρεια από την οδό Salahudin, επίσης, χωρίς επιθεώρηση.
γ’. Την 7η ημέρα, τα οχήματα και κάθε κίνηση μη πεζών θα επιτραπεί να επιστρέψουν βόρεια του διαδρόμου Netzarim μετά από επιθεώρηση των οχημάτων που θα διενεργηθεί από ιδιωτική εταιρεία η οποία θα καθοριστεί από τους διαμεσολαβητές σε συνεννόηση με την ισραηλινή πλευρά, βάσει συμφωνημένου μηχανισμού.
8. Πρωτόκολλο ανθρωπιστικής βοήθειας:
α’. Οι διαδικασίες ανθρωπιστικής βοήθειας στο πλαίσιο της συμφωνίας θα γίνονται με βάση το πρωτόκολλο ανθρωπιστικής βοήθειας που συμφωνήθηκε υπό την εποπτεία των διαμεσολαβητών.
Ευχαριστίες Νετανιάχου σε Μπάιντεν και Τραμπ
Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου ανέφερε πως ευχαρίστησε τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Τζο Μπάιντεν σε τηλεφωνικές συνδιαλέξεις τους για τη βοήθειά τους στην προσπάθεια να κλειστεί η συμφωνία για την «απελευθέρωση των ομήρων».
Ενώ η συμφωνία χαρακτηρίστηκε «σωστή επιλογή» από τονισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτσογκ, ο ρόλος του οποίου είναι βασικά εθιμοτυπικός, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς καταδίκασε την «επικίνδυνη» συμφωνία τονίζοντας πως οι υπουργοί της παράταξής του θα την καταψηφίσουν.
Έπειτα από έναν χρόνο και πλέον αδιεξόδου, έπειτα από τη μοναδική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που κλείστηκε τον Νοέμβριο του 2023 και διήρκεσε μια εβδομάδα, οι έμμεσες διαπραγματεύσεις επιταχύνθηκαν τις τελευταίες ημέρες.
Η έφοδος της Χαμάς τη 7η Οκτωβρίου 2023 στοίχισε τη ζωή σε 1.210 ανθρώπους στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα. Από τους 251 ανθρώπους που είχαν απαχθεί εκείνη την ημέρα, 94 παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας, πλην όμως 34 εξ αυτών έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον στρατό.
Τουλάχιστον 46.707 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, έχασαν τη ζωή τους στις ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έκτοτε στον θύλακα, όπου η ανθρωπιστική κατάσταση χαρακτηρίζεται καταστροφική, σύμφωνα με δεδομένα του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, που θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.
Ήδη υφιστάμενη ισραηλινό αποκλεισμό από το 2007, με τη φτώχεια και την ανεργία στα ύψη, η Λωρίδα της Γάζας υπέστη ανυπολόγιστες καταστροφές από τον πόλεμο και η μεγάλη πλειονότητα των 2,4 εκατ. κατοίκων της εξαναγκάστηκαν να εκτοπιστούν και ζουν υπό εξαιρετικά σκληρές συνθήκες.
Για τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, είναι επιτακτική ανάγκη η συμφωνία να οδηγήσει σε άρση των «εμποδίων» και να διανεμηθεί «ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα», όπως τόνισε σε ανακοίνωσή του.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνισε πως η συμφωνία πρέπει να «τηρηθεί» και από αυτή πρέπει να «προκύψει» το συντομότερο «πολιτική λύση».
Ακόμη κι αν πράγματι σιγήσουν τα όπλα, η συμφωνία αφήνει σε εκκρεμότητα το πολιτικό μέλλον του θυλάκου, όπου η Χαμάς, που θεωρείται αποδυναμωμένη το τρέχον διάστημα, πήρε την εξουσία το 2007.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP