Ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι πίσω από την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ και την αλλαγή εξουσίας στη Συρία βρίσκεται ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι «κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι η άλλη πλευρά.
«Κανείς δεν ξέρει ποια είναι η άλλη πλευρά», είπε ο Τραμπ για τις πρόσφατες εξελίξεις στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα, συνεχίζοντας ότι «αλλά ξέρω, ότι είναι η Τουρκία. Αυτός [ο Ερντογάν] είναι πολύ έξυπνος τύπος, την ήθελε για χιλιάδες χρόνια και τα κατάφερε. Όσοι μπήκαν μέσα ελέγχονται από την Τουρκία και δεν πειράζει, αυτός είναι άλλος τρόπος να πολεμήσεις».
Ο Τραμπ δήλωσε περαιτέρω ότι δεν θα ήθελε να σκοτωθούν Αμερικανοί στρατιώτες στη Συρία, αλλά κατέληξε λέγοντας ότι «κανείς δεν ξέρει» ποια θα είναι η έκβαση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.
Μεταξύ άλλων, ο Τραμπ είπε ότι θα συζητήσει τρόπους για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι,, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η υπόθεση της Ουκρανίας θα είναι πιο δύσκολη από εκείνη της Μέσης Ανατολής.
Σε συνέντευξη Τύπου στο Mar-a-Lago στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα, ο Τραμπ είπε ότι είχε δει φρικτές εικόνες θανάτου και καταστροφής από τον πόλεμο και ότι «πρέπει να σταματήσει».
Φιντάν για Συρία: Δεν θέλουμε ούτε ιρανική, ούτε τουρκική ή αραβική κυριαρχία
Στην ερώτηση: «Υπάρχει μια φήμη ότι κάποιοι κάθισαν πράγματι σε ένα τραπέζι διεθνούς εμβέλειας και συμφώνησαν στην αποχώρηση του Άσαντ και στη συνέχεια η διαδικασία που οδήγησε στην πτώση της Δαμασκού έγινε πράγματι με αυτόν τον τρόπο και άνοιξε ο δρόμος για το HTS να προχωρήσει. Τι απαντάτε;», ο Τούρκος υπουργός απάντησε ότι η Τουρκία δεν ήταν μέρος μιας τέτοιας διαδικασίας και συνέχισε ως εξής:
«Μετά την επιχείρηση που ξεκίνησε από το HTS και άλλες ομάδες της αντιπολίτευσης, κάναμε μια έντονη προσπάθεια να την κάνουμε με τα λιγότερα προβλήματα και επιπτώσεις με την ελάχιστη αιματοχυσία, αλλά πριν από αυτό, δεν συναντηθήκαμε με καμία χώρα ή καμία ομάδα, προκειμένου να σχεδιάσουμε και να εργαστούμε πάνω σε μια τέτοια διαδικασία».
Ο Φιντάν επεσήμανε ότι η Τουρκία, η οποία είναι σημαντικός φίλος της αντιπολίτευσης ως σημαντικό στοιχείο της περιοχής, ήταν επίσης αποτελεσματική στην καθιέρωση διαλόγου μαζί της για ορισμένα ζητήματα και στη διαχείριση αυτής της διαδικασίας με εποικοδομητική γλώσσα, και τόνισε ότι ο διάλογος θα συνεχιστεί στο μέλλον.
Απαντώντας στο ερώτημα ποιος τηλεφώνησε στον Μπασάρ αλ Άσαντ και τι τον έκανε να φύγει από τη χώρα, ο υπουργός Φιντάν είπε: «Γνωρίζουμε ότι οι συνομιλητές μας είχαν επαφή σε κάποιο επίπεδο με τη Δαμασκό, μας είπαν εκείνη την ημέρα, αλλά δεν γνωρίζω ποιος από αυτούς του μίλησε απευθείας και σε ποιο επίπεδο, αλλά ξέρω ότι το μήνυμα μεταδόθηκε».
Τονίζοντας ότι δεν αληθεύουν οι ισχυρισμοί ότι η Τουρκία επέτρεψε την έξοδο του Άσαντ από τη Συρία συνεργαζόμενη με ορισμένες Αρχές, ο Φιντάν επεσήμανε ότι αυτό δεν είναι δουλειά της Τουρκίας και ότι η Τουρκία δεν έχει κανέναν ρόλο σε αυτό το θέμα.
Ο Φιντάν δήλωσε ότι «oι ίδιοι οι Ρώσοι δήλωσαν ότι οργάνωσαν και πραγματοποίησαν αυτό το έργο. Δεν έχουμε κανένα ρόλο σε αυτό το θέμα».
Επίσκεψη του επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Καλίν στη Δαμασκό
Σχετικά με την επίσκεψη του Αρχηγού της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MIT) Ιμπραχίμ Καλίν στη Δαμασκό, δήλωσε ότι ο Kalın πραγματοποίησε την επίσκεψη αυτή μετά από εκτεταμένες διαβουλεύσεις τόσο με τις χώρες της περιοχής όσο και με τις δυτικές χώρες και σημείωσε τα εξής:
«Πώς πρέπει να επικοινωνούν οι χώρες της περιοχής και του κόσμου με τη νέα διοίκηση στη Δαμασκό; Μέσα από τις επαφές μας, είδαμε εκεί μια γενική αντίληψη και απαίτηση, και υπήρχαν ορισμένες αρχές στις οποίες όλοι λίγο πολύ συμφωνούσαν. Αυτές είναι ότι οι τρομοκρατικές οργανώσεις δεν πρέπει να εκμεταλλευτούν τη Δαμασκό στη νέα περίοδο και ειδικά οι μειονότητες να έχουν καλή μεταχείριση... Χριστιανοί, Κούρδοι, Αλαουίτες, Τουρκμένοι ειδικότερα. Και τότε υπήρχαν διάφορες απόψεις, όπως η ίδρυση μιας κυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς και ότι δεν πρέπει να αποτελεί απειλή για τους γείτονές της».
Ο Φιντάν ανέφερε ότι ο Kalın μετέφερε τις απόψεις της διεθνούς κοινότητας, της περιοχής και της Τουρκίας στην άλλη πλευρά και έλαβε τα δεδομένα από την άλλη πλευρά, υπενθυμίζοντας ότι με βάση αυτά τα δεδομένα, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στις 14 Δεκεμβρίου στον Κόλπο της Άκαμπα στην Ιορδανία και έγιναν συνομιλίες.
Όταν ρωτήθηκε αν είχε συναντήσει ποτέ τον αρχηγό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, ο Φιντάν απάντησε υπενθυμίζοντας ότι είχε διατελέσει επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (MİT) για 13 χρόνια.
Υπενθυμίζοντας ότι η συριακή κρίση διήρκεσε 13 χρόνια από τότε που ξεκίνησε, ο Φιντάν είπε ότι ως υπουργός ήταν πάντα σε επαφή με ορισμένους παράγοντες.
Ο Φιντάν ανέφερε ότι «δεν θέλουμε την ιρανική κυριαρχία, δεν θέλουμε την τουρκική κυριαρχία, δεν θέλουμε την αραβική κυριαρχία. Ούτε οι Άραβες στον Κόλπο πρέπει να κυριαρχούν ο ένας στον άλλον, ούτε να κυριαρχούν οπουδήποτε αλλού, ούτε να κυριαρχούμε οπουδήποτε αλλού, ούτε οι Ιρανοί πρέπει να κυριαρχούν πουθενά αλλού».
Δηλώνοντας ότι τα κράτη έχουν πλέον ωριμάσει και ότι υπάρχουν πολλά πράγματα, για τα οποία μπορούμε να ενωθούμε και να δράσουμε, ο Φιντάν είπε:
«Αυτό είναι το μήνυμά μας. Η ιδέα της κυριαρχίας και οι αυτοκρατορικές ιδέες πρέπει να παραμείνουν στο ράφι. Κάποιος προσπαθεί να κυβερνήσει άλλες χώρες στην περιοχή χρησιμοποιώντας αντιπροσώπους, κάποιος προσπαθεί να κάνει κάτι άλλο προσφέροντας χρήματα στα παρασκήνια, κάποιος προσπαθεί να προστατεύσει τα συμφέροντά του... Αυτές οι ενέργειες παράγουν μια αντίδραση, η αντίδραση παράγει μια άλλη δράση και μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο. Η περιοχή έχει πλέον πάρει αρκετά μαθήματα για να βγει από αυτόν τον φαύλο κύκλο. Η περιοχή μας βρίσκεται σε μια τεράστια σπείρα φωτιάς τα τελευταία 20-30 χρόνια.
Πιστεύω ότι η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αίγυπτος, το Κατάρ και η Ιορδανία μπορούν να ενωθούν και να κάνουν πολύ σοβαρά βήματα για την επίλυση κρίσιμων προβλημάτων στην περιοχή, και ξεκινήσαμε να το κάνουμε με τη συνάντηση στην Άκαμπα. Το σημαντικό είναι ότι τα κράτη είναι ειλικρινή».
Ο Φιντάν δήλωσε ότι η Τουρκία έχει πολύ καλές σχέσεις με τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας και ότι υπάρχει ένας ειλικρινής και ανοιχτός διάλογος, προσθέτοντας ότι κάθε κράτος έχει φτάσει στην ωριμότητά του.
Ο ίδιος ανέφερε: «Είμαστε πολύ προσεκτικοί στις σχέσεις μας τόσο με την υπηρεσία ασφαλείας όσο και με τον Υπουργό Εξωτερικών. Κάθε κράτος έχει πλέον ολοκληρώσει την ωριμότητά του. Κανείς δεν έχει τη δύναμη να πει ψέματα σε κανέναν ή να στήσει παγίδα. Αυτό δεν μας ταιριάζει, ως ώριμες χώρες της περιοχής». Ο Φιντάν είπε ότι η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλες δυνατότητες και διέρχεται ένα μεγάλο μετασχηματισμό.
Επισημαίνοντας τον κοινωνικό μετασχηματισμό που λαμβάνει χώρα στη Σαουδική Αραβία, ο Φιντάν είπε: «Οι χώρες της περιοχής, το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, είναι όλες απασχολημένες με την υλοποίηση της ανάπτυξής τους, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου» και πρόσθεσε:
«Θέλουμε και οι δύο ένα πολιτικό και δημοκρατικό κράτος (στη Συρία)»
Ο Τούρκος υπουργός είπε ότι ενδέχεται να υπάρξουν κάποια προβλήματα στη Συρία τη νέα περίοδο και ότι οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να βοηθήσουν τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό να λύσει τα προβλήματα.
«Θέλουμε ένα πολιτικό και δημοκρατικό κράτος», δήλωσε ο Φιντάν, προσθέτοντας ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε ελβετική δημοκρατία σε μια νύχτα, σε έναν μήνα ή σε ένα χρόνο.
Ο Τούρκος υπουργός δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία συγκεκριμένων πλατφορμών και στη συνένωση και ότι η νέα διοίκηση της Δαμασκού θα παρακολουθείται για να δούμε τι θα κάνει ή τι δεν θα κάνει.
Επισημαίνοντας ότι είναι σημαντικό η νέα διοίκηση της Δαμασκού να μην δημιουργήσει σχέσεις με την τρομοκρατία, να μην υφίστανται οι μειονότητες κακομεταχείριση και ότι είναι σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με τα δικαιώματα των γυναικών, ο Φιντάν σημείωσε ότι δεν έχουν υπάρξει παράπονα για αυτά μέχρι στιγμής και ότι όλα είναι πολύ καινούργια.
«Το Ισραήλ δεν ήθελε ποτέ να φύγει ο Μπασάρ»
Ο Φιντάν υπογράμμισε ότι δεν υπήρξαν στρατιωτικές επιχειρήσεις από τη Συρία στο Ισραήλ και ότι όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις από το Ισραήλ κατευθύνονταν εναντίον ιρανικών πολιτοφυλακών, προσθέτοντας ότι δεν υπήρχε πρόβλημα με τη Συρία.
Ο ίδιος δήλωσε ότι ο Άσαντ είχε αποσυρθεί και παρακολούθησε το Ιράν και το Ισραήλ να πολεμούν στο έδαφός του και μοιράστηκε τις ακόλουθες πληροφορίες:
«Όταν η συριακή αντιπολίτευση έκανε αυτό που κάνει τώρα στη Δαμασκό πριν από 6-7 χρόνια, τότε o (πρόεδρος των ΗΠΑ Joe) Biden ήταν αντιπρόεδρος, ήρθε στην Τουρκία, συναντήθηκε με τον πρόεδρό μας και είπε «δεν θέλουμε να φύγει ο Μπασάρ». Γνωρίζουμε ότι αυτή δεν ήταν η γνώμη του, αλλά του Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν ήθελε ποτέ να φύγει ο Μπασάρ. Το Ισραήλ ήταν δυσαρεστημένο με το περιβάλλον που έδωσε ο Μπασάρ στους Ιρανούς, αλλά ήξεραν ότι ο Μπασάρ ήταν ένας χρήσιμος δρων για αυτούς γενικά. Το Ισραήλ δεν ήθελε να φύγει ο Μπασάρ μέχρι την τελευταία μέρα, ακόμη και μετά την έναρξη της επιχείρησης, όπως μας είπαν οι Αμερικανοί».
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο το Ιράν και η Ρωσία να εμπλακούν ξανά στη Συρία και να ξεκινήσουν έναν πόλεμο, ο Φιντάν είπε: «Μπορεί πάντα να έχουν την ικανότητα να ξεκινήσουν έναν πόλεμο, αλλά δεν νομίζω ότι το Ιράν ή η Ρωσία θα το κάνουν αυτό».
Δηλώνοντας ότι το Ιράν και η Ρωσία είναι δύο χώρες με πολύ ανεπτυγμένους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων, ο Φιντά ανέφερε ότι μπορούν να δουν τα δεδομένα που προέρχονται από το πεδίο και ότι θα πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα εποχή το συντομότερο δυνατό.
Ο Φιντάν ανέφερε: «Στη νέα περίοδο, θα μιλήσουμε τόσο με το Ιράν όσο και με τη Ρωσία και θα προσπαθήσουμε να διαχειριστούμε τα προβλήματα με τρόπο που θα ωφελήσει και τις δύο πλευρές χωρίς σύγκρουση».
Στην ερώτηση αν είχε συναντηθεί με τον Άσαντ τα τελευταία 3 χρόνια, ο Τούρκος υπουργός είπε: «Όχι, δεν έχω. Προσπαθήσαμε να συναντηθούμε, θέλαμε, αλλά αρνήθηκαν. Το ζήτησα. Χρησιμοποιήσαμε ακόμη και χώρες της περιοχής ως μεσάζοντες, ειδικά το Ιράκ, και δεν θα αναφέρω ονόματα άλλων χωρών. Είπε όχι σε όλους». [...]