Υπάρχει ελπίς για ανασφάλιστους υπερήλικες; Μέσα στις αλλεπάλληλες κρίσεις, που πέρασε η χώρα μας, πολλοί βρέθηκαν στο σημείο να χρωστούν στα ταμεία ή να μείνουν άνεργοι σε μεγάλη ηλικία και να δυσκολεύονται να συμπληρώσουν τα πολυπόθητα ένσημα για μια αξιοπρεπή σύνταξη. Μέριμνα με καθυστερήσεις κι ενίοτε με μεγάλη χρονική αναμονή, για την ένταξη σε δομές, αναλόγως με την περιοχή.
Σε ανασφάλιστους ηλικιωμένους, και σε όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, καταβάλλεται Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερηλίκων.
Τι δικαιούνται οι ανασφάλιστοι υπερήλικες;
Αυτό συμβαίνει εφόσον έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και δεν λαμβάνουν ή δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το εξωτερικό ή οποιαδήποτε ασφαλιστική ή προνοιακή παροχή από την Ελλάδα, μεγαλύτερη από το πλήρες ποσό του επιδόματος, το οποίο ανέρχεται στα 360 ευρώ μηνιαίως.
Τα κριτήρια για τη χορήγησή του ορίζονται στο άρθρο 93 του ν. 4387/2016 (ΦΕΚ Α’ 85). Αρμόδιος φορέας για τη χορήγησή του είναι ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ). Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ τηλεφωνικά στο τηλεφωνικό κέντρο 210 – 6241888 ή ηλεκτρονικά στον ιστότοπο του opeka.gr.
Υπενθυμίζουμε πως ο νόμος 4387/2016 με το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων αντικατέστησε τη σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων του ν. 1296/1982 (Α’ 128). Οι ανασφάλιστοι υπερήλικες που ήταν δικαιούχοι πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, εξακολουθούν να την λαμβάνουν.
Ποιοι μπορούν να εξυπηρετηθούν στα ΚΗΦΗ;
Για τους ηλικιωμένους οι οποίοι δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν υπάρχουν τα Κέντρα Ημερησίας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ), τα οποία είναι ανοιχτές δομές περίθαλψης. Αποτελούν μονάδες ημερήσιας φιλοξενίας ηλικιωμένων ατόμων ανθρώπων, που δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν απόλυτα (κινητικές δυσκολίες, άνοια κ.λπ.), των οποίων το οικογενειακό περιβάλλον που τα φροντίζει, εργάζεται ή αντιμετωπίζει σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα ή προβλήματα υγείας και αδυνατεί να ανταποκριθεί στην φροντίδα που έχει αναλάβει. Σκοπός των ΚΗΦΗ είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων και η παραμονή τους στο φυσικό και οικογενειακό τους περιβάλλον, καθώς και η διατήρηση μιας φυσιολογικής κοινωνικής και εργασιακής ζωής των μελών του οικογενειακού και συγγενικού περιβάλλοντος που ασχολούνται με την φροντίδα των ατόμων αυτών.
Τα ΚΗΦΗ ιδρύονται και λειτουργούν από επιχειρήσεις των ΟΤΑ και φορείς ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ιδρύονται επίσης και από φυσικά πρόσωπα, σε αστικές και ημι-αστικές περιοχές και διασυνδέονται με τα ΚΑΠΗ. Για τη λειτουργία κάθε ΚΗΦΗ είναι απαραίτητη η έκδοση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας από την οικεία Περιφέρεια. Οι ηλικιωμένοι που επιθυμούν να ενταχθούν στα ΚΗΦΗ και οι οικογένειες αυτών μπορούν να απευθύνονται στις κοινωνικές υπηρεσίες των οικείων δήμων.
Ποιους αφορούν οι Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων;
Υπάρχουν ωστόσο και Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων που είναι κλειστά κέντρα περίθαλψης. Η κλειστή περίθαλψη των ηλικιωμένων, αυτοεξυπηρετούμενων και μη, παρέχεται από τις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΜΦΗ), οι οποίες λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού. Ιδρύονται από φιλανθρωπικά σωματεία, την Εκκλησία κ.λπ.) ή κερδοσκοπικού χαρακτήρα από ιδιώτες. Στις ΜΦΗ χορηγείται άδεια ίδρυσης και λειτουργίας από την οικεία Περιφέρεια. Βασική προϋπόθεση για τη νόμιμη λειτουργία των φορέων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα είναι η εγγραφή τους στο Εθνικό Μητρώο Ιδιωτικών Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας.
Το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» απευθύνεται σε άτομα τρίτης ηλικίας, που δυσκολεύονται να αυτοεξυπηρετηθούν, έχουν κινητικές δυσκολίες ή ειδικά προβλήματα ή δεν μπορούν να έχουν πλήρη φροντίδα από την οικογένεια (ηλικιωμένοι με παιδιά που ζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους κ.ά. ). Τα κριτήρια είναι οικονομικά και προτεραιότητα έχουν όσοι έχουν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα και ζουν μόνοι. Μέσω αυτού του προγράμματος λαμβάνουν συμβουλευτική και συναισθηματική στήριξη, ιατρική βοήθεια στο σπίτι, οικιακή φροντίδα, νοσηλευτική μέριμνα, μικροπληρωμές, πρακτικές ανάγκες,φυσιοθεραπεία κ.ά. Στο πρόγραμμα μετέχουν κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτές και οικιακοί βοηθοί και λειτουργεί πανελλαδικά.
Τέλος για όσους έχουν χρόνιες παθήσεις υπάρχουν κερδοσκοπικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, κλειστά κέντρα περίθαλψης πασχόντων τα Θεραπευτήρια Χρονίων Παθήσεων, τα οποία, επίσης, αδειοδοτούνται από τις περιφέρειες.