Στις 1 Μαΐου 1944, λίγους μόλις μήνες προτού αποχωρήσουν οι Γερμανοί από τη σκλαβωμένη Ελλάδα, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής εκτελούν 200 Έλληνες ομήρους σε αντίποινα του θανάτου ενός Γερμανού στρατηγού και άλλων τριών συνοδών του, καθώς και τον τραυματισμό άλλων πέντε Γερμανών της συνοδείας τους, σε ενέδρα ανταρτών του ΕΛΑΣ στο δρόμο Μωλάων – Σπάρτης!
Οι περισσότεροι από τους εκτελεσθέντες ήταν κομμουνιστές κρατούμενοι των φυλακών Ακροναυπλίας, οι οποίοι παραδόθηκαν στις δυνάμεις Κατοχής από το προηγούμενο δικτατορικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου, από το οποίο είχαν συλληφθεί για την κομμουνιστική τους δράση. Εκεί είχαν συγκεντρωθεί κομμουνιστές από όλες τις φυλακές της Ελλάδος, περί τους 600 κρατούμενους, οι οποίοι, τον Απρίλιο του 1941, παραδόθηκαν στους Γερμανούς κατακτητές. Από αυτούς, οι 200 στάλθηκαν σε διάφορα στρατόπεδα και φυλακές ανά την Ελλάδα, άλλοι 300 στα στρατόπεδαΛάρισας- Τρικάλων.
Στις 6 Ιουνίου 1943, από το στρατόπεδο της Λάρισας 54 εκτελέστηκαν για αντίποινα στο Κούρνοβο, ενώ στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, με τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, οι Γερμανοί μετέφεραν τους υπόλοιπους Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές κρατούμενους της Λάρισας, στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως στο Χαϊδάρι Αττικής, που χρησιμοποιείτο ως στρατόπεδο «αντλήσεως ομήρων» για εκτελέσεις.
Στις 27 Απριλίου 1944, διμοιρία του 8ουΣυντάγματος του ΕΛΑΣ, υπό τον Μόνιμο Ανθυπολοχαγό (ΠΖ) του Ελληνικού Στρατού Μανώλη Σταθάκηεπιτέθηκε σε μικρή φάλαγγα οχημάτων, που μετέφερε τον Διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών Υποστράτηγο Φράντς Κρεχ και τη συνοδεία του σε δρόμο στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας. Αποτέλεσμα της ενέδρας αυτής ήταν ο θάνατος του Στρατηγού και άλλων τριών Γερμανών στρατιωτικών της συνοδείας τους, καθώς και ο τραυματισμός άλλων πέντε από αυτούς.
Θυμίζουμε ότι συμπτωματικώς την προηγούμενη μέρα, 26 Απριλίου 1944, είχε πραγματοποιηθεί με απόλυτη επιτυχία στην Κρήτη η απαγωγή του Διοικητή του νησιού Υποστρατήγου Κράϊπε από Βρετανούς και Έλληνες πράκτορες της Βρετανικής SOE και Έλληνες αντιστασιακούς του νησιού.
Επιπλέον η SOE, με τη συνεργασία και του ΕΑΜ, είχε διαρρεύσει σκοπίμως για προπαγανδιστικούς λόγους, ότι ο Στρατηγός Κρεχ εκτελέστηκε από την…Γκεστάπο ως αντιφρονών, δημοσιοποιώντας μάλιστα και μία πλαστογραφημένη επιστολή, με την οποία καλούνταν οι Γερμανοί στρατιώτες σε λιποταξίες!
Όλα αυτά μαζεμένα, και εντός ενός διημέρου, ήταν πάρα πολλά για τους Γερμανούς για να τα αφήσουν «αναπάντητα» και γι’ αυτό αποφάσισαν σκληρά αντίποινα, διατάζοντας αφενός την εκτέλεση δια τυφεκισμού 200 ομήρων Ελλήνων, αλλά και κάθε άνδρα που θα βρίσκονταν εντός των ορίων στο δρόμο Μολάων – Σπάρτης στη Λακωνία, με διαταγή του ίδιου του Στρατιωτικού Διοικητή Ελλάδος!
Ταυτόχρονα και άσχετα με τα προαναφερθέντα μέτρα των Γερμανών, ο επικεφαλής των Ταγμάτων Ασφαλείας της Λακωνίας Συνταγματάρχης Παπαδόγκωνας, ο οποίος ήταν προσωπικός φίλος του φονευθέντος Γερμανού Στρατηγού, διέταξε τους Ταγματασφαλίτες του να σκοτώσουν άλλους 100 κομμουνιστές της Λακωνίας, με τη διαταγή του να εκτελείται αμέσως, συμφώνως με τη μαρτυρία του Χέλμουτ Φέλμυ στη Δίκη του στη Νυρεμβέργη.
Στην Αθήνα κατεβλήθη κάθε προσπάθεια από όλες τις πλευρές συμπεριλαμβανομένου και του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού για να μην προχωρήσει η εκτέλεση των 200 ομήρων, δυστυχώς χωρίς καμία επιτυχία!
Στις 1 Μαΐου 1944, οι 200 μελλοθάνατοι πέρασαν την τελευταία τους νύκτα τραγουδώντας, όπως και σε όλη τη διάρκεια της μεταφοράς τους με γερμανικά φορτηγά, από το Χαϊδάρι στην Καισαριανή, «έτσι για να δουν οι Γερμανοί πως πεθαίνουν οι Έλληνες», όπως έλεγαν, κάνοντας τους λιγοστούς περαστικούς που ήξεραν, όπως και όλη η Αθήνα, να δακρύζουν.
Οι 200 οδηγήθηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου εκεί τους χώρισαν σε 10 ομάδες των 20 μελλοθανάτων εκάστη, ενώ ακριβώς δίπλα στο Σκοπευτήριο είχαν σταθμεύσει φορτηγά για να παραλάβουν τα πτώματα. Μεταξύ των 200 μελλοθανάτων ήταν και ο πολύγλωσσος (μιλούσε 5 γλώσσες, μεταξύ των οποίων και γερμανικά) Μικρασιατικής καταγωγής κομμουνιστής Ναπολέων Σουκατζίδης, ο οποίος εκτελούσε καθήκοντα διερμηνέως του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου.
Μόλις εκτελέστηκε η πρώτη 20άδα με πολυβόλα, ήλθε η επόμενη η οποία αφού μετέφερε τα πτώματα της προηγούμενης στα αναμένοντα φορτηγά, πήρε τη θέση τους για εκτέλεση. Έτσι συνεχίστηκε η κατάσταση μέχρι την τελευταία 20σάδα, στην οποία ήταν και ο Σουκατζίδης.
Τότε, ο Γερμανός επικεφαλής γνωρίζοντας τον Σουκατζίδη από τις διερμηνείες και ίσως σε μία «επίδειξη ανθρωπιάς» μετά από τόσες εκτελέσεις, του πρότεινε να τον εξαιρέσει. Ο Σουκατζίδης τον ρώτησε αν με την εξαίρεσή του ο κατάλογος θα συμπληρωνόταν από άλλον κρατούμενο. Όταν έλαβε την καταφατική απάντηση του Γερμανού, τότε ο Σουκατζίδης αρνήθηκε την ιδιαίτερη μεταχείριση και πήγε δίπλα στους υπόλοιπους 19 μελλοθανάτους στο χώρο των εκτελέσεων, για να δεχτούν τα γερμανικά πυρά μετά από λίγα λεπτά.
Οι σωροί των 200 εκτελεσθέντων μεταφέρθηκαν στο Γ’ Νεκροταφείο Αθηνών όπου τάφηκαν κανονικώς σε ατομικούς τάφους. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν και ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Στέλιος Σκλάβαινας.
Ο Βασίλης Μπαρτζιώτας στο βιβλίο του «Άστραψε φως η Ακροναυπλία» αναφέρει ότι στους 200 εκτελεσθέντες, οι 135 ήταν πρώην φυλακισμένοι Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές, ενώ υπήρχαν και άλλοι έξι τροτσκιστές και πέντε αρχειομαρξιστές, φράξιες τότε των κομμουνιστών του ΚΚΕ που ήταν σκληροί αντίθετοι μαζί τους.
Εκτός των προαναφερθέντων 200 εκτελεσθέντων στην Αθήνα και των 100 που σκοτώθηκαν στη Λακωνία μετά από τη διαταγή του Παπαδόγκωνα, οι Γερμανοί σκότωσαν άλλους 25 στην Αθήνα. Συνολικώςεκτελέστηκαν ως αντίποινα τουλάχιστον 325 αθώοι. Ο Χέλμουτ Φέλμυ δικαιολόγησε τον αριθμό των εκτελεσμένων λόγω της ιδιότητος του Υποστρατήγου Κρεχ ως διοικητή Μεραρχίας.