Διήμερη επίσημη επίσκεψη στη Λιθουανία πραγματοποιεί σήμερα και αύριο ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας, μετά από σχετική πρόσκληση του Λιθουανού ομολόγου του Άρβιντας Ανουζάουσκας (Arvydas Anušauskas).
Κατά την εκεί παραμονή του ο Έλλην Υπουργός, απόψε, θα συμμετάσχει σε δείπνο που παραθέτει ο Υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Λάντσμπέργκις Γκαμπριέλιους (Landsbergis Gabrielius), ενώ αύριο το πρωί ο κ. Δένδιας θα συναντηθεί με τον Λιθουανό ομόλογό του, κατά την οποία θα συζητηθούν θέματα περαιτέρω ενισχύσεως της διμερούς αμυντικής συνεργασίας καθώς και οι εξελίξεις σε περιφερειακά και διεθνή ζητήματα στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας.
Μετά τη συνάντησή του με τον Λιθουανό ΥΠΑΜ, ο κ. Δένδιας θα επισκεφθεί τη μεγαλύτερη αεροπορική βάση της Λιθουανικής Πολεμικής Αεροπορίας Ζιουλιάϊ (Šiauliai), που αποτελεί και τη βάση της Αεροπορικής Δυνάμεως Ταχείας Αντιδράσεως του ΝΑΤΟ που περιπολεί στη Βαλτική για την προστασία των τριών Βαλτικών χωρών (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία), οι οποίες – ως γνωστόν – είναι μέλη τόσο του ΝΑΤΟ, όσο και της ΕΕ.
Η προαναφερθείσα αεροπορική βάση του Ζιουλιάϊ (Šiauliai) άρχισε να κατασκευάζεται το 1916-17 από τους Γερμανούς για τα γιγαντιαία αερόπλοιά τους τύπου Ζέπελιν, για τα οποία κατασκευάστηκαν τεράστια υπόστεγα. Το 1931, στη βάση άρχισαν να κατασκευάζονται χωμάτινοι διάδρομοι από/προσγειώσεως ως η δεύτερη βάση της τότε Λιθουανικής Αεροπορίας. Το 1940, η βάση κατελήφθη από τους Σοβιετικούς, όπως και ολόκληρη η χώρα άλλωστε μαζί μα τα τρία Βαλτικά κράτη, και ενσωματώθηκαν στην τότε Σοβιετική Ένωση ως «Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες» της Λιθουανίας, Λετονίας και Εσθονίας αντίστοιχα.
Την περίοδο 1941-44 η βάση κατελήφθη από τους Γερμανούς;, οι οποίοι το 1943 κατασκεύασαν τον πρώτο τσιμεντένιο διάδρομο από/προσγειώσεων εκτός Μητροπολιτικής Γερμανίας, για να επιχειρούν τα πρώτα τους αεριωθούμενα αεροσκάφη. Από τα μέσα του 1944 και μετά η βάση περιήλθε στην κυριότητα του Κόκκινου Στρατού.
Το 1955, η βάση ήταν μία από τις έξι αεροπορικές βάσεις σε ολόκληρη την αχανή τότε Σοβιετική Ένωση, από την οποία μπορούσαν να επιχειρούν τα στρατηγικά βομβαρδιστικά Myasishchev M-4, ενώ το 1955 κατασκευάστηκαν δύο παράλληλοι διάδρομοι από/προσγειώσεων μήκους 3.500 μέτρων ο κύριος και 3200 μέτρων ο βοηθητικός. Στη συνέχεια η βάση αυτή αποτέλεσε μία από τις εναλλακτικές βάσεις για να προσγειώνεται σε περίπτωση ανάγκης το σοβιετικό διαστημικό λεωφορείο “Buran”.
Τη δεκαετία 1960-70 στάθμευαν εκεί σοβιετικά αεριωθούμενα μαχητικά MiG-23 και MiG-27, ενώ από το 1993 που έφυγε και ο τελευταίος Ρώσος (πρώην Σοβιετικός) στρατιώτης από τη βάση αυτή περιήλθε εκ νέου στον έλεγχο της Λιθουανικής Πολεμικής Αεροπορίας αποτελώντας σήμερα την πιο σημαντική αεροπορική της βάση από την οποία επιχειρούν τα μεταφορικά αεροσκάφη C-27J και Letov L-410, καθώς και τα ελικόπτερα ερεύνης – διασώσεως Eurocopter AS.365 Dauphin και τα μεταφορικά/γενικής χρήσεως Mil Mi-8.
Από το 2004, οπότε οι τρεις Βαλτικές χώρες εντάχθηκαν επισήμως στο ΝΑΤΟ, η αεροπορική βάση Ζιουλιάϊ αποτέλεσε τη βάση που φιλοξενούσε τα αεροπορικά σμήνη από διάφορες χώρες του ΝΑΤΟ που εκ περιτροπής περιπολούν και προστατεύουν τις τρεις Βαλτικές χώρες, στο πλαίσιο της αποστολής Baltic Air Policing της Συμμαχίας. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι πρώτα συμμαχικά αεροσκάφη που προσγειώθηκαν στη βάση ήταν τέσσερα Βελγικά F-16 τον Μάρτιο του 2004!
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη βάση έχουν κατά καιρούς αναπτυχθεί και επιχειρούν σε τετράμηνη βάση αεροσκάφη AWACS E-3A Sentry, KC-135, F-22A, F-35A, F-16 διαφόρων εκδόσεων, F-15, EF-2000 Eurofighter/Typhoon και άλλα.
Αυτή τη βάση με αυτή την ιστορία και σημερινή αποστολή θα επισκεφθεί αύριο ο Έλλην ΥΕΘΑ, σε μία χώρα στην οποία υπάρχει και τμήμα…ρωσικού εδάφους (με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει), ο θύλακας του Καλίνινγκραντ, η παλαιά πρωτεύουσα της Γερμανικής Ανατολικής Πρωσίας Κένιξμπεργκ (Königsberg)!
