Μιλώντας την Πέμπτη αργά το βράδυ στη Βουλή, στη συζήτηση για την πρόταση δυσπιστίας που κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, αναφερόμενος στην επαναφορά σε κατάσταση πτήσης μετά από μακρά περίοδο ακινητοποίησης των μαχητικών Mirage 2000-5 της Πολεμικής Αεροπορίας, ανακοίνωσε ότι τα διαθέσιμα μαχητικά αυτού του τύπου είναι «ήδη πάνω από δέκα».
Θυμίζουμε ότι η 332 Μοίρα Παντός Καιρού (332 ΜΠΚ) της ΠΑ, προτού παραλάβει τα Rafale, επιχειρούσε με τα απλά Mirage-2000BGM/EGM ή απλά «διχίλιαρα», όπως τα έλεγαν χαϊδευτικά οι χειριστές και οι τεχνικοί τους, έχοντας συγκεντρώσει σε αυτήν τον εναπομείναντα στόλο των 24 μαχητικών, ενώ άλλα 25 πιο σύγχρονα Mirage 2000-5 Mk.2 επιχειρούσαν (και επιχειρούν) με την αδελφή 331 ΜΠΚ.
Τα Mirage 2000-5 Mk.2 λοιπόν εξαιτίας του ότι όταν αποκτήθηκαν δεν είχε υπογραφεί Follow-On-Support/FOS σύμβαση «εν συνεχεία υποστήριξης» για αυτά και στη συνέχεια, με τον λεγόμενο «Νόμο Βενιζέλου» για τις προμήθειες, ο οποίος κόντευε να διαλύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις και ιδιαίτερα την ΠΑ από έλλειψη ανταλλακτικών, εξαιτίας των απίστευτων και εξωπραγματικών όρων που έθετε, είχαν ουσιαστικά καθηλωθεί στο έδαφος και «κανιβαλίζονταν», για να πετούν ουσιαστικά 3-4 από αυτά τελικά και να παραμένουν «διαθέσιμοι στον τύπο» οι πιλότοι τους! Δυστυχώς σε αυτό το σημείο είχαμε φτάσει!
Από τότε λοιπόν ήλθε ο Νοέμβριος του 2020 όταν η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ, υπόγραψε την 1η Εκτελεστική Συμφωνία για τη FOS και άρχισε σιγά-σιγά να επανέρχεται μια ομαλότητα στη ροή των ανταλλακτικών.
Πολλοί λοιπόν, που δεν γνωρίζουν, όταν άκουσαν τον αρμόδιο Υπουργό, να λέει δημόσια ότι «είναι ήδη πάνω από δέκα» σε κατάσταση πτήσης, διερωτήθηκαν πως γίνεται και μετά από τόσο χρόνο μετά την υπογραφή των εκτελεστικών συμβάσεων για την υποστήριξή τους, από 3-4 κατάφεραν να γίνουν, τον Ιανουάριο του 2023, μόλις 11;
Η απάντηση που θα δώσουμε στο ερώτημα είναι ενδιαφέρουσα για να βοηθήσει να κατανοήσει κάποιος τη διαφορά μεταξύ των στοιχείων που εμφανίζουν οι σχετικοί πίνακες στον τύπο (π.χ. έχουμε «τόσα» Mirage-2000 και «τόσα» Mirage 2000-5 κλπ) και της πραγματικότητας, που υπάρχει στις πίστες των πολεμικών αεροδρομίων και στα υπόστεγα συντήρησης των πολεμικών Μοιρών.
Οι βασικοί λόγοι διαφοροποίησης είναι οι εξής:
Όταν υπογράφεις μία FOS για ένα παλαιό σύστημα, όπως τα απλά «διχίλιαρα», τα οποία μάλιστα δεν είναι πλέον πολύ διαδεδομένα, όπως για παράδειγμα τα F-16, τόσο στην ΠΑ, όσο και παγκόσμια, η παρεχόμενη υποστήριξη παρουσιάζει εγγενή προβλήματα.
Πρώτο, ένα οπλικό σύστημα, όπως τα Mirage 2000-5, μετά από πολύχρονη αδράνεια, δεν έχει απλώς τα προβλήματα που είχε τη στιγμή της αδρανοποίησής του αλλά πολύ περισσότερα, που προέρχονται και από την πολυετή ακινησία (όπως ένα ακινητοποιημένο αυτοκίνητο), που όταν επιχειρηθεί να ενεργοποιηθούν ξανά, πρέπει να αναζητηθούν ΕΝΔΕΛΕΧΩΣ και να ταυτοποιηθούν.
Δεύτερο, τα απαραίτητα ανταλλακτικά δεν είναι διαθέσιμα άμεσα, υπό την έννοια ότι τη μία μέρα τα παραγγέλνεις και την επόμενη ημέρα σου έρχονται με ένα κομβόϊ νταλίκες. Τα ανταλλακτικά αυτά πρέπει να παραχθούν από την αρχή και στην πλειοψηφία τους πρόκειται για ανταλλακτικά εκτός παραγωγής, που πρέπει να παραχθούν από την αρχή.
Τρίτο, τη μεγάλη πλειοψηφία των απαιτούμενων ανταλλακτικών δεν την παράγει η κατασκευάστρια εταιρία (η Dassault στη συγκεκριμένη περίπτωση) αλλά πλήθος υποκατασκευαστών, που μετά από τόσα χρόνια, μπορεί να μην παράγουν πλέον καν ανταλλακτικά. Τότε λοιπόν η προμήθεια των ανταλλακτικών αυτών σημαίνει ότι η κατασκευάστρια εταιρεία πρέπει να έρθει σε επαφή με αυτούς τους υποκατασκευαστές, να κλείσει από την αρχή συμφωνία με αυτούς κλπ.
Τέταρτο, η πολύχρονη αδράνεια δεν σημαίνει μόνον απαιτήσεις ανταλλακτικών για τα αεροσκάφη αλλά και για τους τεχνικούς της Μοίρας Συντήρησης Βάσης (ΜΣΒ) της κάθε Πτέρυγας Μάχης! Πολλά όργανα ελέγχου που υπάρχουν στη ΜΣΒ, λόγω της …αχρησίας τους, εμφανίζουν και αυτά προβλήματα και πρέπει και αυτά να ελεγχθούν και να συντηρηθούν ή να αντικατασταθούν!
Πέμπτο, όλα τα προαναφερθένατα προβλήματα με την πολύχρονη αδράνεια πρακτικά σημαίνει ότι οι όποιες δεξιότητες συντήρησης έχουν περιοριστεί σε έναν πολύ μικρό κύκλο στελεχών, που μπορούν να εξυπηρετήσουν αντίστοιχα πολύ μικρό αριθμό αεροσκαφών. Αν ξαφνικά απαιτηθεί η εξυπηρέτηση μεγαλύτερου αριθμού αεροσκαφών αυτό στην πραγματικότητα σημαίνει αντίστοιχα σταδιακή επανεκπαίδευση τεχνικών, οι οποίοι θα πρέπει αρχικά να εξευρεθούν και στη συνέχεια να επανεκπαιδευτούν για να βγουν ξανά διαθέσιμοι στον τύπο. Και αυτό δεν είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά μόνο τους τεχνικούς, αλλά και τους εφοδιαστές και όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Το ίδιο ΑΚΡΙΒΩΣ πρόβλημα εμφανίστηκε και με τα αεροσκάφη ναυτικών επιχειρήσεων P-3Β Orion, που αποφασίστηκε να αφεθούν στην τύχη τους, όταν ελήφθη απόφαση το ΠΝ (που ήταν και είναι ο ιδιοκτήτης και χρήστης των αεροσκαφών αυτών) να προχωρήσει στην απόκτηση νέων αεροσκαφών, απόφαση που τελικά ακυρώθηκε, με αποτέλεσμα το ΠΝ να μείνει ΞΕΚΡΕΜΑΣΤΟ, και όταν μετά από μία σχεδόν δεκαετία χρειάστηκε να επανέλθουν σε κατάσταση πτήσης ταλαιπωρήθηκαν (και ταλαιπωρούνται) για χρόνια με τα γνωστά σε όλους αποτελέσματα.
Επομένως, όταν παραμελείς ένα οπλικό σύστημα, και αυτό σε «παραμελεί». Το να επαναφέρεις το σύστημα αυτό στην ενέργεια είναι κάτι εξαιρετικά ακριβό και δύσκολο εγχείρημα, με πολύ πιο υψηλό κόστος, οικονομικό και επιχειρησιακό, που πολλές φορές μπορεί να καταντά σε βάθος χρόνου…ασύμφορο!
Είναι και αυτά μερικές εξοπλιστικές «λεπτομέρειες»…με το δικό τους ξεχωριστό ενδιαφέρον!
«Ιχνηλάτης»