Τα 'μαθες; Το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2016 πήγε στον 75χρονο Μπομπ Ντίλαν. Φυσικά, ο Μπομπ Ντίλαν είναι ο πρώτος τραγουδοποιός που παίρνει Νόμπελ Λογοτεχνίας και στα αλήθεια δεν μας χαλάει καθόλου αυτό...
Είναι ο αριθμός 259 στη λίστα των Αμερικάνων που έχουν κερδίσει Νόμπελ, σε όλες τις κατηγορίες, ο ένατος που κερδίζει το Νόμπελ Λογοτεχνίας και ο πρώτος μετά την Τόνι Μόρισον το 1993. Οι άλλοι οκτώ είναι ο Σινλέρ Λίουις το 1930, ο Γιουτζίν Ο' Νιλ το 1936, ο Περλ Μπακ το 1938, ο Τ.Σ.Ελιοτ το 1948, ο Γουίλιαμ Φόκνερ το 1949, ο Ερνεστ Μίλερ Χεμινγκγουει το 1954, ο Τζον Στάινμπεκ το 1962 και η Τόνι Μόρισον το 1993.
Σαν πόσες να 'ναι οι δημοσιές που πρέπει να διαβεί κανείς για να τον πούνε άντρα; Και πόσες να 'ν' οι θάλασσες που τ' άσπρο περιστέρι θα περάσει στην αμμουδιά πριν ξαποστάσει;
Σαν πόσες να 'ναι οι φορές που θα βροντήσει το κανόνι πριν να το διώξουν απ' τη γη για πάντα; Η απάντηση, φίλε, πλανιέται στον άνεμο, η απάντηση πλανιέται στον αέρα.
Πόσα τα χρόνια που μπορεί ν' αντέξει ένα βουνό ως να το φάει η αρμύρα και να λιώσει; Και κάποιοι άνθρωποι, πόσο να ζήσουν βολετό ώσπου της λευτεριάς μέρα να ξημερώσει;
Πόσο καιρό μπορεί κανείς να κάνει πως κοιτάει αλλού να κάνει πως δεν βλέπει πάρα πέρα;
Η απάντηση φίλε πλανιέται στον άνεμο, η απάντηση πλανιέται στον αέρα.
Πόσες φορές πρέπει κανείς να ρίξει τη ματιά ψηλά λίγο ουρανό για να μπορέσει ν' αντικρίσει; Και να 'χει πόσα πρέπει αυτιά για να γροικήσει του ανθρώπου το λυγμό;
Ε, και σαν πόσους θάνατους πρέπει να μάθει για να νοιώσει πως σαν πολλοί 'ναι οι άνθρωποι που έχουνε χαθεί;
Η απάντηση, φίλε, πλανιέται στον άνεμο...
Η Σάρα Ντάνιους, Γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας απευθύνεται σε όσους παραξενεύτηκαν: «Αν κοιτάξουμε πίσω, 5000 χρόνια, θα ανακαλύψουμε τον Ομηρο και τη Σαπφώ. Εγραψαν ποιητικά κείμενα που έμελλε να ερμηνευτούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Μπομπ Ντίλαν. Ακόμη διαβάζουμε Ομηρο και Σαπφώ και ακόμη το χαιρόμαστε. Για 54 χρόνια ο Ντίλαν έμεινε πιστός σε αυτό που κάνει, επανεφευρίσκοντας συνεχώς τον εαυτό του."
«Hurricane» [«Dazed and Confused» του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ]
Ο Robert Allen Zimmerman γεννήθηκε στις 24 Μαΐου 1941 και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους τραγουδοποιούς. Το 1960 άρχισε να παίζει σε διάφορους μουσικούς χώρους με το όνομα Μπομπ Ντύλαν με έμφαση στη ροκ εν ρολ, κάντρι, φολκ και μπλουζ μουσική.
Στις αρχές του 1962, κυκλοφόρησε ο πρώτος δίσκος του ενώ ο δεύτερος κυκλοφόρησε το 1963 με τίτλο The Freewheelin' Bob Dylan, ο οποίος περιείχε και το πολύ δημοφιλές τραγούδι Blowin' in the wind. Με αυτόν το δίσκο ο Ντίλαν ξέφυγε από τα στενά όρια της folk κοινότητας της Νέας Υόρκης και έγινε ευρύτερα γνωστός.
Μες στο δωμάτιο περπατάς στο χέρι το μολύβι σου κρατάς βλέπεις κάποιον να στέκεται γυμνός ρωτάς, ''Μα ποιος είν' αυτός;'' πασχίζεις πολύ μα δεν καταλαβαίνεις γρυ τι θα πεις πίσω σαν βρεθείς. Γιατί κάτι γίνεται εδώ και δεν ξέρεις τι, λέω εγώ έτσι δεν είναι, μίστερ Τζόουνς; Σηκώνεις το κεφάλι ''Εδώ είναι το εδώ αυτό;'' ρωτάς πάλι και κάποιος σε δείχνει με το δάχτυλο και λέει ''Δικό του είναι'' κι εσύ ''Τι 'ναι δικό μου;'' λες και κάποιος άλλος λέει, ''Που είναι τι, πες'' κι εσύ λες, ''Ω Θεέ μου, τι να πω; Μπας κι είμαι ολομόναχος εδώ;''
Ο Ντίλαν είναι η νέα φωνή της Αμερικής, είναι η διαμαρτυρία, η άρνηση, η αμφισβήτηση, η επανάσταση. Αυτός όμως αρνείται τον ρόλο της φωνής του κινήματος. Εγκαταλείπει τα τραγούδια διαμαρτυρίας και επηρεασμένος από τους μεγάλους συμβολιστές ποιητές (Μπωντλαίρ, Ρεμπώ και κυρίως τον Τ. Σ. Έλιοτ) δημιουργεί πολύπλοκα ροκ ποιήματα.
Στις 22 Νοεμβρίου του ίδιου έτους σε διακοπές στην Ισπανία παντρεύεται την Σάρα Λόουντς (Sara Lawndes). Κάνουν μαζί 4 παιδιά. Ο Ντίλαν υιοθέτησε επίσης την κόρη της Σάρα από τον προηγούμενό της γάμο.
«The Man in Me» [«Ο Μεγάλος Λεμπόφσκι» των αδελφών Κοέν]
Το πρωί της 29 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς τραυματίζεται σοβαρά με την μηχανή του, μια μαύρη Triumph 500. Σπάει λαιμό, κόκαλα, έχει πολλά τραύματα στο πρόσωπο. Πολλοί λένε ότι ήταν δολοφονική ενέργεια από την CIA, άλλοι ότι μετά το ατύχημα ο Ντίλαν δεν ήταν πια ο ίδιος.
Ο Ντίλαν επιστρέφει στο στούντιο και τον Ιανουάριο του 1968 κυκλοφορεί τον δίσκο John Wesley Harding, βαθιά επηρεασμένο από την θρησκεία, την μουσική φολκ παράδοση και με φανερή την αλλαγή της προσωπικότητας του δημιουργού, ο οποίος περιλάμβανε και το All along the Watchtower, πιο γνωστό από την διασκευή του Τζίμι Χέντριξ, αλλά επίσης και από αυτές των Δ. Σαββόπουλου (Τhe wicked Messenger) και Δ. Πουλικάκου (All Along the Watchtower).
«All Along The Watchtower» [«American Beauty» του Σαμ Μέντες]
Το 1977 εκδίδεται το διαζύγιο με τη Λόουντς. Κάνει παγκόσμια περιοδεία, έρχεται μάλιστα και στην Ελλάδα στις 14 Ιουνίου του 1993.
Δεν είναι δύσκολο να δεις δίχως να κοιτάξεις μακριά ότι στ' αλήθεια λίγα έχουν μείνει όσια και ιερά. Ενώ κήρυκες κηρύσσουν για κακές μοίρες δάσκαλοι διδάσκουν ότι η γνώση έχει υπομονή μπορεί να σε οδηγήσει σε πιατικά που κάνουν χίλιες λίρες κι η καλοσύνη λουφάζει πίσω απ' τις δικές της θύρες Αλλά ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ ο τρανός καμιά φορά πρέπει να στέκεται γυμνός. Και μ' όλο που του δρόμου οι νόμοι έχουν καθιερωθεί είναι μονάχα τα τεχνάσματα των ανθρώπων που πρέπει ν' αποφύγουν οι δικοί σου ελιγμοί και όλα εντάξει, κανείς να μην ανησυχεί θα τα καταφέρω εγώ μια και καλή. Έρχονται να σ' εξαπατήσουν οι διαφημίσεις πως είσαι ένας και μοναδικός να νομίσεις ότι μπορείς να κάνεις ό,τι κανείς δεν μπόρεσε ως τώρα ότι καθετί μπορείς να νικήσεις με τη δική σου φόρα στο μεταξύ, εσύ χαμένος στην ευκολία και η ζωή ν' αλλάζει κι εσύ να είσαι η λεία.
Το θέμα είναι τελικά γιατί ένας τραγουδοποιός πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας ή πώς γίνεται ένας άνθρωπος να επηρέασε ένα τεράστιο κοινό με τη μουσική και τους στίχους του που χρειάζεται κάτι παραπάνω από Τέχνη του Λόγου;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
Στον Μπομπ Ντύλαν το Νόμπελ Λογοτεχνίας
Η Σουηδική Ακαδημία δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να μιλήσει με τον Μπομπ Ντίλαν