Τουριστικοί προορισμοί που ξεχωρίζουν για τα θρησκευτικά προσκυνήματα τους αποτελούν πόλο έλξης την καλοκαιρινή περίοδο σε όλη την νησιωτική Ελλάδα. Μπορεί ο δεκαπενταύγουστος να έχει ταυτιστεί με την Τήνο και το προσκύνημα στον Ιερό Ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας αλλά και την Πάρο στην Παναγία Εκατονταπυλιανή, ωστόσο η Πάτμος αλλά και οι Λειψοί διεκδικούν τα δικά τους μερίδια στους επισκέπτες που έλκονται από τα θρησκευτικά μνημεία.
Πάτμος: "Το ιερό νησί"
Με όχημα τα θρησκευτικά μνημεία, η Πάτμος αναγνωρίζεται ήδη ως παγκόσμιος προορισμός για προσκυνηματικό τουρισμό. Όντας μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, όπως είναι η Χώρα, το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης αλλά και του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, η Πάτμος έχει κερδίσει την παγκόσμια αναγνωρισιμότητα και αυτό αποτυπώνεται από την αυξημένη επισκεψιμότητα των ξένων επισκεπτών. Από τα δεκάδες προσκυνήματα που έχει το νησί της αποκάλυψης ξεχωρίζουν το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης αλλά και η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού.
Το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης
Τοποθετημένο στο λόφο μεταξύ της Σκάλας και της Χώρας, το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης είναι ένα από τα σημεία αναφοράς όχι μόνο της Πάτμου, αλλά του χριστιανισμού παγκοσμίως. Το σπήλαιο αυτό αποτέλεσε το καταφύγιο του μαθητή του Ιησού Ιωάννη το 95 μ.Χ. , όταν ο αυτοκράτορας Δομητιανός τον εξόρισε στην Πάτμο, τιμωρώντας τον για την κήρυξη του λόγου του Θεού στην Έφεσο. Όπως καταθέτει όμως ο ίδιος ο Ιωάννης, δεν φτάνει στην Πάτμο ως ένας εξόριστος ηττημένος ή ένας πολιτικός κρατούμενος σε καιρούς χαλεπούς, αλλά ως εξόριστος «εν πνευματική αποστολή», συνεχίζοντας να μεταλαμπαδεύει το Λόγο και την Ουσία του Θεού, πάντα με τα στοιχεία που αναφέρονται στην επίσημη ιστοσελίδα του δήμου.
Σήμερα, το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης έχει διαμορφωθεί σε λατρευτικό χώρο, όπου δίνεται η δυνατότητα στον προσκυνητή να δει το χώρο στον οποίο γράφτηκε η Αποκάλυψη, να αγγίξει την τριπλή σχισμή στο βράχο, να επεξεργαστεί το σημείο στο οποίο αναπαυόταν ο Ευαγγελιστής, καθώς και να αγγίξει τα κοιλώματα στον βράχο από όπου πιανόταν για να σηκωθεί, ενώ ακόμα έχει δημιουργηθεί σε ύψος ανθρώπινου αναστήματος το αναλόγιο του Πρόχορου.
Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού
Η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού, το μεγαλύτερο γυναικείο Μοναστήρι του νησιού, βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού και έχει θέα προς τον κόλπο των Κήπων, αφού είναι χτισμένη στην άκρη του βράχου.
Το 1613 ο Ηγούμενος της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου έχτισε ένα ερημητήριο στο σημείο αυτό, αφιερώνοντάς το στον Άγιο Λουκά τον Ευαγγελιστή που τον θεράπευσε από μια θανατηφόρο νόσο. Το 1937 ο Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής μετέτρεψε το ερημητήριο σε Μονή χτίζοντας και νέα κτίσματα και το αφιέρωσε στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου .
Οι εικόνες και οι τοιχογραφίες της Μονής χρονολογούνται από τον 15ο έως και τον 17ο αιώνα. Σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η μοναχή Ολυμπιάς, μαθήτρια του διάσημου αγιογράφου Φώτη Κόντογλου, η οποία αγιογράφησε σημαντικό αριθμό των εικόνων της Μονής, ενώ παράλληλα πέρασε την τέχνη στους δικούς της μαθητές.
Η Μονή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά την Ιταλική κατοχή, καθώς οι μοναχές στην προσπάθεια τους να διατηρήσουν την Ελληνική γλώσσα, ασχολήθηκαν με την διδασκαλία της στα μικρά παιδιά.
Σήμερα η μονή κατοικείται από μοναχές. Η κύρια δραστηριότητα τους είναι η κεντητική με την περιβόητη Πατινιώτικη βελονιά, η οποία λέγεται πως διατηρείται από την εποχή του Βυζαντίου. Άλλες ασχολίες τους είναι η Κηπουρική και η Μελισσοκομία, ενώ η Μονή αναπτύσσει μεγάλη φιλανθρωπική δραστηριότητα.
Νέα τουριστικά προϊόντα εμπλουτίζουν το χαρτοφυλάκιο της Πάτμου
Σε νέα τουριστικά προϊόντα ποντάρει η Πάτμος για να διευρύνει την τουριστική της περίοδο αλλά και να ενισχύσει τα τουριστικά έσοδα της. Όπως τονίζει στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο δήμαρχος του νησιού Λευτέρης Πέντες, η Πάτμος προσφέρει ήδη σειρά εμπειριών στους επισκέπτες της, πέραν του θρησκευτικού τουρισμού. Ο περιπατητικός τουρισμός, αλλά και η γαστρονομία του νησιού έχει ήδη "αγκαλιαστεί" από τους επισκέπτες της, ενώ ο κ. δήμαρχος ποντάρει στην ενίσχυση του θαλάσσιου τουρισμού και συγκεκριμένα της κρουαζιέρας.
Η Πάτμος είναι δεύτερος προορισμός κρουαζιέρας μετά τη Ρόδο αν και το νησί της αποκάλυψης δεν προσφέρει τη δυνατότητα να πιάσει λιμάνι το εκάστοτε κρουαζιερόπλοιο, με τις αποβιβάσεις των επισκεπτών να γίνεται σήμερα με "Λάντζα". Στο σημείο αυτό ο κ. Πέντες τόνισε ότι έχει αποφασιστεί ο εκσυγχρονισμός του λιμένα στο νησί και θα μπει σε τροχιά υλοποίησης, προκειμένου να δένει στο λιμάνι κανονικά σε προβλήτα. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι η Πάτμος θα αποτελέσει πόλο έλξης για περισσότερα κρουαζιερόπλοια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση του τουριστικού εισοδήματος.
Η ατζέντα των δράσεων για το επόμενο διάστημα περιλαμβάνει εκσυγχρονισμό του οδικού δικτύου αλλά και των υποδομών του νησιού γενικότερα, με έμφαση και την ορθολογική διαχείριση του νερού.
Με 5.000 περίπου διαθέσιμα δωμάτια η Πάτμος στο ζενίθ φιλοξενεί 18.000 επισκέπτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην κορύφωση της τουριστικής περιόδου, τον Αύγουστο, δεν υπάρχει διαθέσιμο δωμάτιο ελεύθερο. Ο τουρισμός και σε αυτό το νησί κινεί την τοπική οικονομία με τους κατοίκους άμεσα ή έμμεσα να στηρίζονται στην τουριστική κίνηση. Για το λόγο αυτό η επιμήκυνση της τουριστικής κίνησης αποτελεί αίτημα της τοπικής κοινωνίας, που ποντάρει στον τουρισμό για την οικονομική της στήριξη τις μέρες του χειμώνα.
Η Πάτμος της φινέτσας και της αρχοντιάς
Η Πάτμος έχοντας παραμείνει πιστή στον γνήσιο χαρακτήρα και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της, συνδυάζει τη φινέτσα με τα μνημεία παγκόσμιας ακτινοβολίας και για το λόγο αυτό την επιλέγουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Η Πάτμος έχει μια αρχοντική ομορφιά, σημειώνει ο κ. Πέντες και για το λόγο αυτό έχει πολύ μεγάλο αριθμό επαναλαμβανόμενων επισκεπτών. Την ίδια στιγμή, πολλοί Ιταλοί έχουν επενδύσει σε ακίνητα στην "Χώρα" της Πάτμου και κάθε καλοκαίρι πλημμυρίζει το νησί από επισκέπτες από την Ιταλία. Παραμένοντας στο χάρτη της επισκεψιμότητας του νησιού, ο θαλάσσιος τουρισμός στο νησί οφείλει την άνθιση του στους επισκέπτες από την Τουρκία, καθώς η μαρίνα κατακλύζεται από σκάφη αναψυχής από τη γείτονα χώρα.
Λειψοί: Το θρησκευτικό συναίσθημα στους Λειψούς, κορυφώνεται στις 23 Αυγούστου
Λίγα μίλια ανατολικά από την Πάτμο βρίσκονται οι Λειψοί που τα τελευταία έχουν εξελιχτεί σε πόλο έλξης για προσκυνηματικό τουρισμού, γεγονός που οφείλεται στην εικόνα της Παναγίας του Χάρου. Η συγκεκριμένη εικόνα της Παναγίας του Χάρου, βρίσκεται στην Ελλάδα, σε ένα μικρό βυζαντινό εκκλησάκι που έχτισαν στους Λειψούς το 1600 μοναχοί από την Πάτμο. Το ονόμασαν «Παναγία του Χάρου» εξαιτίας του κειμηλίου που φιλοξενούσε. Μια εικόνα της Παναγίας που δεν κρατά τον Χριστό στην αγκαλιά της όπως συνηθίζεται, αλλά τον Σταυρό με τον Ιησού επάνω του. Ο ναός χτισμένος σε βυζαντινό ρυθμό, έχει χαμηλό τρούλο, ακανόνιστα τόξα, λίγα και στενόμακρα παράθυρα. Το πέρασμα του χρόνου άφησε ανέπαφη την Εκκλησίας, σεβάστηκε το ιερό κειμήλιο, τη θαυματουργική εικόνα της Παναγίας του Χάρου, αλλά ερήμωσε τα γύρω κελιά των μοναχών. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, τον Απρίλη του 1943, μια κάτοικος των Λειψών τοποθέτησε στην εικόνα μερικούς κρίνους. Αυτοί ξεράθηκαν και παρέμειναν ξηραμένοι στην εικόνα για μήνες.
Όμως, όταν πλησίασε το πανηγύρι , οι ξηραμένοι κρίνοι άρχισαν να παρουσιάζουν ραβδώσεις και χυμούς. Μάλιστα μέχρι την ημέρα του πανηγυριού στις 23 Αυγούστου - στα εννιάμερα της Παναγίας- βλάστησαν πολλά μπουμπούκια. Το θαύμα αυτό επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ελένη Γερμανίδου, η οποία και εθελοντικά φροντίζει να ανοίγει και να κλείνει τον Ναό. Τα κρινάκια αυτά, τα κρινάκια της Παναγιάς τα μαζεύουν μετά την γιορτή της και τα προσφέρουν για ευλογία στους προσκυνητές, αναφέρει.
Η Ελένη Γερμανίδου αναφέρει ότι επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου επισκέπτονται καθημερινά τον Ναό. Από Καναδά, τη Σουηδία, από Αγγλία, Ιταλία κλπ έρχονται ως επισκέπτες να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας αναφέρει. Η Ελένη Γερμανίδου δασκάλα, στο επάγγελμα, άφησε τις Σέρρες, όπου γεννήθηκε και ήλθε στο ακριτικό νησί να ασκήσει το επάγγελμα της. Έχουν περάσει δυο και πλέον δεκαετίες και η Ελένη Γερμανίδου δεν έχει μετανιώσει για την επιλογή της. Συνταξιούχος πλέον έχει αφιερώσει εθελοντικά μεγάλο μέρος του προσωπικού της χρόνου στην "Χάρη της Παναγίας", όπως λέει. Η Ελένη Γερμανίδου είναι αυτή που υποδέχεται τους επισκέπτες και ακούραστα μοιράζει την ιστορία του ναού και της Παναγίας του Χάρου. Για όσους βρεθούν στο ακριτικό νησί οι ώρες επίσκεψης είναι από τις 9.30 το πρωί έως τις 13.30 το μεσημέρι.
Το ακριτικό νησί που έχει γίνει γνωστό για τις μοναδικές παραλίες αλλά και τις δράσεις του δήμου στο μέτωπο της αειφορίας. Αφού ο δήμος, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Φώτης Μάγγος, δεν επιτρέπει την κατασκευή πισίνας στα εξοχικά ή και ενοικιαζόμενα καταλύματα, την ίδια στιγμή οι παραλίες του νησιού δεν έχουν καταληφθεί από ομπρέλες παραλίας. Ο λόγος απλός. Ο δήμος επιθυμεί να παραμείνουν οι παραλίες αναλλοίωτες από την ανθρώπινη παρέμβαση και στο πλαίσιο αυτό δεν έχει επιτρέψει την οργάνωση αυτών από ομπρέλες και ξαπλώστρες.
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ/Κ. Χαλκιαδάκης