Μπορεί η ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια για να καταπολεμήσει τον συνεχώς αυξανόμενο πληθωρισμό, έχοντας ταυτόχρονα τον έλεγχο των αποδόσεων των ομολόγων των κρατών-μελών της ένωσης και ειδικά των οικονομικά ευάλωτων;
Πως δημιουργούνται κίνδυνοι για την πραγματική οικονομία;
Η καταπολέμηση του πληθωρισμού έχει τίμημα. Η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει το κόστος δανεισμού τόσο για τα κράτη-μέλη αλλά και κατ’ επέκταση τον δανεισμό των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Παρά το γεγονός ότι το χρέος της Ελλάδας είναι υπέρογκο, δεν συντρέχουν μέχρι στιγμής φόβοι περί αδυναμίας εξυπηρέτησης του, λόγω της επίσπευσης των μεταρρυθμίσεων και της επικείμενης εξόδους από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
Θετικό είναι το γεγονός ότι άλλωστε έχουμε αποπληρώσει πρόωρα το ακριβό μέρος του χρέους, δηλαδή αυτό από το ΔΝΤ. Ωστόσο, ένα νέο ακόμη πιο επιβαρυμένο σκηνικό ύφεσης σαφώς και δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη την Ελληνική οικονομία.
Η αγορά ομολόγων αντέδρασε στην αύξηση των επιτοκίων. Ισχυρότερες πιέσεις δέχθηκαν τα ομόλογα του ευρωπαϊκού νότου. Το ελληνικό 10ετές τις προηγούμενες ώρες έφθασε στο 4,65%, υψηλό έξι ετών. Τα spreads των ομολόγων διευρύνθηκαν περαιτέρω, κάνοντας τους επενδυτές να αναρωτιούνται πώς μπορεί η ΕΚΤ να παρέμβει για να περιορίσει τους λεγόμενους κινδύνους κατακερματισμού.
Mε την ανακοίνωση της έκτακτης συνεδρίασης της ΕΚΤ το κλίμα βελτιώθηκε. Έτσι οι ευρωπαϊκές μετοχές τραπεζών αυξήθηκαν, το ευρώ ανέβηκε και οι αποδόσεις των ομολόγων άρχισαν να υποχωρούν.
Πρόκληση πέρα από την εύρεση μιας ευρύτερης φρέσκιας στρατηγικής για την προστασία της ευρωζώνης είναι η αντιμετώπιση της εκτίναξης των spreads και κυρίως των ιταλικών. Καθώς αν τα επιτόκια αυξηθούν, υπάρχει ενδεχόμενο αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους της Ιταλίας. Γεγονός που θα έχει αντίκτυπο όχι μόνο στην συγκεκριμένη χώρα αλλά σε ολόκληρη της ένωση.
Υπό αυτό το πρίσμα η ΕΚΤ μετά το πέρας της συνεδρίασης ανακοίνωσε: Eυελιξία στην επανεπένδυση από το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων τα οποία αποκτήθηκαν στο πλαίσιο έκτακτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης καθώς και την δημιουργία ενός νέου εργαλείου για την αντιμετώπιση του κινδύνου κατακερματισμού της ευρωζώνης.
Θα χαρακτηρίζαμε προφητική την χθεσινή ομιλία της Isabel Schnabel, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, στο Πανεπιστημίου Panthéon-Sorbonne . Συγκεκριμένα ανέφερε πως η ευέλικτη κατανομή των επανεπενδύσεων PEPP είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης του κατακερματισμού. Συμπληρώνοντας ότι η ΕΕ θα αντιδράσει σε νέες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με υπάρχοντα και δυνητικά νέα εργαλεία. Μα πάνω από όλα εστίασε στο γεγονός ότι η δέσμευσή μας στο ευρώ είναι το εργαλείο μας κατά του κατακερματισμού.
Η συνεδρίαση ολοκληρώθηκε, ωστόσο ακόμη δεν έχει γνωστοποιηθεί η φύση του νέου αυτού εργαλείου, αν γνωρίζαμε παραπάνω στοιχεία για τον τρόπο λειτουργίας του θα βλέπαμε και ανάλογη αντίδραση στις αγορές. Η ανακοίνωση της ΕΚΤ δεν έδωσε ουσιαστική απάντηση για το πώς θα επιλυθεί το ζήτημα, γεγονός που φάνηκε στην αντίδραση των αγορών η οποία δεν ήταν ιδιαίτερα ισχυρή. Στην ουσία η ΕΚΤ καθησύχασε προσωρινά τους επενδυτές, κερδίζοντας έτσι χρόνο για τον σχεδιασμό της νέας στρατηγικής.
*H Δάφνη Γρηγοριάδη είναι Οικονομική Αναλύτρια.