''Βαριά βιομηχανία'' ο τουρισμός για τη χώρα μας. Δεκάδες τα ρεπορτάζ για τα εκατομμύρια των ξένων τουριστών που επιλέγουν τη χώρα μας για τις διακοπές του, πλήθος στατιστικών για τις αφίξεις και τα έσοδα, φολκλόρ παραστάσεις στα λιμάνια για την υποδοχή των κρουαζιερόπλοιων. Δικαιολογημένο το ενδιαφέρον, εισαγόμενο χρήμα είναι αυτό. ''Λεπτομέρειες'' η ποιότητα των αλλοδαπών τουριστών, η υπερσυγκέντρωση του χρήματος σε λίγες μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες με τη μέθοδο του all inclusive (βραχιολάκι).
Όμως ελάχιστα απασχολεί τα ΜΜΕ, τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους και τα μεγάλα τουριστικά πρακτορεία ο περιφρονημένος ημεδαπός τουρίστας. Βλέπεις, η ελληνική οικογένεια, που παρά την τραγική οικονομική της κατάσταση προσπαθεί με αιματηρές οικονομίες να εξασφαλίσει κάποιες ημέρες διακοπών στα παιδιά της, δεν εισάγει χρήμα! Παραβλέπουν όμως οι ειδήμονες και τα ΜΜΕ ότι ο ημεδαπός τουρίστας λειτουργεί ως ιμάντας μεταφοράς πόρων από τα αστικά κέντρα προς την ελληνική περιφέρεια, συντηρεί με το υστέρημά της χιλιάδες μικρές τουριστικές επιχειρήσεις, δημιουργεί δεκάδες θέσεις εργασίας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καταναλώνει ελληνικά προϊόντα και αποτελεί σημαντική πηγή εισόδων για τον κρατικό κορβανά (ΦΠΑ, καύσιμα, φόρος εισοδήματος των επιχειρήσεων κλπ).
Πριν από λίγα εικοσιτετράωρα ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ τα ευρήματα της μοναδικής έρευνας που αναφέρεται στις διακοπές των Ελλήνων, με τίτλο ''Έρευνα ποιοτικών χαρακτηριστικών ημεδαπών τουριστών'' για το 2015. Ενδιαφέροντα τα ευρήματα, σοκάρει το μέγεθος των επιπτώσεων της ύφεσης σε μια ιδιαίτερα ''ελαστική δαπάνη''. Ταυτόχρονα όμως αναδεικνύει και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μικρές επιχειρήσεις τουρισμού, εστίασης και λιανικής πώλησης της ελληνικής επαρχίας, οι οποίες συντηρούνται από τους Έλληνες τουρίστες, όχι μόνο γιατί λιγοστεύει από χρόνο σε χρόνο όλο και περισσότερο ο αριθμός τους, αλλά και γιατί περικόπτουν τις δαπάνες κυριολεκτικά μέχρι εκεί που δεν παίρνει.
Στην προσπάθειά μας να δούμε τις μακροχρόνιες συνέπειες της ύφεσης στις διακοπές των ημεδαπών, αντιπαραβάλαμε τα ευρήματα της έρευνας του 2015 με αυτά της αντίστοιχης έρευνας του 2008. Επιλέξαμε να αρχίσουμε με το πιο συνταρακτικό στοιχείο, αυτό που αναφέρεται στους Έλληνες που επιλέγουν να κάνουν διακοπές δωρεάν σε καταλύματα συγγενών ή φίλων.
συγγενικά σπίτια, ενώ το ποσοστό διανυκτερεύσεων σε αυτά έφθασε το 78,4%
του συνόλου και το ποσοστό των δαπανών το 54% του συνόλου.
υπάρχουν στοιχεία για τις διακοπές μικρής διάρκειας 1-3 ημερών) είχαν ως
προορισμό φιλικά ή συγγενικά σπίτια, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστό των
διανυκτερεύσεων και των δαπανών ήταν 24,4% και 15,4% αντίστοιχα.
Ας περάσουμε, όμως, στα στοιχεία που απεικονίζουν τα ποσοτικά χαρακτηριστικά του
''ημεδαπού τουρισμού'' στην αρχή της ύφεσης, το 2008, και επτά χρόνια μετά, το 2015.
το 2015. ''Χάθηκαν'' για τις τοπικές οικονομίες 3,4 δις ευρώ, με το ποσοστό
μείωσης να φθάνει το 68,6%.
Στα ταξίδια με πάνω από 4 διανυκτερεύσεις:
εκατομμύρια, δηλαδή κατά 45,5%.
εκατομμύρια, δηλαδή κατά 46,5%.
Το 2008 πάνω από 4,1 εκατομμύρια Έλληνες έκαναν διακοπές διάρκειας πάνω από 4 ημέρες. Το 2015 διακοπές έστω και μιας ημέρας έκαναν μόνο 8,4 εκατομμύρια συμπατριώτες μας. Το ''χάσμα'' είναι τεράστιο αν λάβουμε υπόψη ότι στην έρευνα του 2008 δεν υπάρχουν στοιχεία για τους Έλληνες που έκαναν διακοπές μικρής διάρκειας, 1-3 ημερών.
Αλλά σημαντικές είναι οι διαφορές και από χρόνο σε χρόνο. Έτσι, λοιπόν, το 2015 πραγματοποίησαν ταξίδια με σκοπό τις διακοπές 3.380.945 Έλληνες, 5,5% λιγότεροι σε σχέση με το 2014 (η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στις ηλικίες 25-44 ετών και ήταν - 11,8%). Τα άτομα αυτά πραγματοποίησαν 5.452.650 ταξίδια (-8,7% σε σχέση με το 2014, με τη μεγαλύτερη πτώση- 30,2%- να σημειώνεται στα ταξίδια για προσκύνημα, αγωγή υγείας κλπ). Μειωμένες 8,8% ήταν οι διανυκτερεύσεις.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, μειώθηκαν από 1,68 σε 1,57 δις, δηλαδή κατά 6,4%. Στην κατηγορία των ταξιδιών για προσκύνημα και αγωγή υγείας, οι δαπάνες μειώθηκαν κατά 30,7%.
Αξίζει νομίζω να αναφέρουμε και τους απόλυτους αριθμούς που δείχνουν τη συμβολή του δωρεάν καταλύματος σε σπίτια φίλων και συγγενών το 2015.
ταξίδια είχαν ως προορισμό σπίτια φίλων, συγγενών και εξοχικές κατοικίες,
δηλαδή το 64% του συνόλου.
διανυκτερεύσεων ήταν 55 εκατομμύρια. Δηλαδή το 78,4% των διανυκτερεύσεων
ήταν σε δωρεάν καταλύματα.
εκατομμύρια ευρώ σε σύνολο δαπανών 1,573 δις, δηλαδή το 55% του συνόλου.
Πριν κάποιες δεκαετίες το πιο σύντομο ανέκδοτο ήταν ''Αλβανός τουρίστας στην Ομόνοια''. Το εφιαλτικό μας μέλλον δεν νομίζω ότι μας επιφυλάσσει την αντικατάσταση της λέξης Αλβανός με τη λέξη Έλληνας και αντί της Ομόνοιας να αναφέρεται ένα ελληνικό τουριστικό θέρετρο. Όχι γιατί η ''ανάπτυξη'' θα δημιουργήσει περίσσευμα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Ας είναι καλά οι φίλοι και οι συγγενείς, το πατρικό σπίτι στο χωριό, το χωράφι όπου μπορεί μια οικογένεια να τοποθετήσει ένα τροχόσπιτο για να στεγάσει το όνειρο των διακοπών της. Και σε τελευταία ανάλυση, υπάρχει και η αμμουδερή παραλία και το σλίπινγκ μπανγκ...