Η πολιτική κατευνασμού που ακολουθούν Αθήνα και Λευκωσία έναντι της τουρκικής επιθετικότητας εδώ και 46 χρόνια μετά την εισβολή και κατοχή της Κύπρου, αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχο για την υλοποίηση των τουρκικών σχεδιασμών υποστηρίζει ο Καθηγητής Οικονομικής Γεωγραφίας και Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιωάννης Μάζης.
Εκτιμά ότι η Τουρκία θα οδηγήσει τα πράγματα σε ένα θερμό επεισόδιο πράγμα το οποίον, όπως σημειώνει είναι γνωστό και αναμενόμενο από την ελληνική κυβέρνηση. Όπως αναφέρει η μόνη πιθανή καθυστέρησις ενός τέτοιου ή σειράς τέτοιων ταυτοχρόνων επεισοδίων στο Αιγαίο αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η πιθανή προώθηση των τουρκικών θέσεων στη Λιβύη.
Μια εξέλιξη την οποίαν η Άγκυρα αξιολογεί ως «υψηλοτάτης στρατηγικής αξίας», σημειώνει. Ο Καθηγητής, επισημαίνει ακόμα ότι η Τουρκία δεν βλέπει κανένα λόγο να αλλάξει την πολιτική της, από τη στιγμή που η ΕΕ περιορίζεται μόνο σε φραστικές αντιδράσεις έναντι των ενεργειών της. Αναφέρεται επίσης στη μεταναστευτική πολιτική της Τουρκίας και την κρίση στον Έβρο και αναλύει το διεθνές πολιτικό σύστημα όπως αυτό διαμορφώνεται μετά την κρίση της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ερ: Ο πλανήτης σε κρίση λόγω της πανδημίας, αλλά η Τουρκία εμφανίζεται ακόμα πιο επιθετική και προκλητική σε Αν. Μεσόγειο και Αιγαίο. Μέχρι πού πιστεύετε ότι θα τεντώσει το σχοινί;
Απ: H πανδημία έχει οδηγήσει σε μείωση των τουρκικών συναλλαγματικών αποθεμάτων στα 17 δισ. $ USA και σε διολίσθηση της τουρκικής λίρας στα 17% έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο του 2020. Η κατάσταση αυτή μαζί με τις εντάσεις μεταξύ Τουρκίας – Ρωσίας στο θέμα του Ιντλίμπ και την άκρως επιθετική και επεμβατική στάση της στη Δυτική Λιβύη η οποία δεν συναντά ΝΑΤΟϊκές αντιδράσεις, τουναντίον, δημιουργούν διάθεσιν εις την κυβέρνηση Ερντογάν «να κλιμακώσει» σε όλα τα σχεδιασθέντα μέτωπα τα περιλαμβάνοντα την Ανατολική Μεσόγειο και την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι αποστασιοποιήσεις των ενεργειακών κολοσσών από τις δραστηριότητές των, στη νομίμως ορισθείσα ΑΟΖ της Κύπρου εξαιτίας της ραγδαίας πτώσεως των τιμών των υδρογονανθράκων διεθνώς, λόγω πανδημίας, προσφέρει επίσης εξαιρετικές ευκαιρίες στην επεκτατική πολιτική της Άγκυρας στον θαλάσσιο αυτό χώρο.
Επίσης, οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου υπό την απειλή νέων αποκαλύψεων στην υπόθεση της HALK Bank η οποία φαίνεται ότι εμπλέκει και πρόσωπα από το περιβάλλον του Αμερικανού Προέδρου, «διασφαλίζει» επαρκώς την ανοχή του Λευκού Οίκου αναφορικώς με τις έκνομες και προκλητικές ενέργειες του κ. Ερντογάν στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Λιβύης. Ανοχή, η οποία ενισχύεται από τη γερμανική στάση υπέρ της Τουρκίας όπως αυτή διεφάνη στη συνάντηση του Βερολίνου της 19ης Ιανουαρίου με την αδικαιολόγητη και διπλωματικώς απαράδεκτη «απομάκρυνση» της Ελλάδος. Η Γερμανία, άλλωστε έχει «ζωτικά συμφέροντα» διά την μη υλοποίηση του EastMed εφόσον η ιδία διεκδικεί την τροφοδοσία της ΕΕ μέσω του NORDSTREAM I και του δεύτερου, ανασχεθέντος από τις παρεμβάσεις της Ουάσιγκτον, κλάδου του, δηλαδή του NORDSTREAM II. Επ’ αυτού του ζητήματος, το τουρκολιβυκό μνημόνιο και ο σχεδιασμός των θαλασσίων ζωνών που προκύπτουν εξ αυτού, ανακόπτει καθέτως τη γεωμετρική όδευση του EastMed και εξυπηρετεί απολύτως τις συγκεκριμένες βλέψεις του Βερολίνου οι οποίες ταυτίζονται επίσης απολύτως με τους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς της Άγκυρας. Άλλωστε μια «Νέα Λιβύη» με ισχυρή τουρκική προβολή ισχύος επ’ αυτής θα λειτουργούσε ενισχυτικώς ως προς την τελική επικράτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου ως μεσογειακού νομικού τετελεσμένου διεθνούς ισχύος.
Ερ: Πιστεύετε ότι ο κορωνοϊός λόγω και της επιδείνωσης των οικονομικών προβλημάτων στο εσωτερικό της χώρας, θα κάνει την τουρκική κυβέρνηση ακόμα πιο επιθετική; Μπορεί να φτάσει μέχρι και τη δημιουργία ενός θερμού επεισοδίου;
Απ: Θεωρώ ότι θα είναι ατυχής και λανθασμένη μια πολιτική των κυβερνήσεων Αθηνών-Λευκωσίας η οποία δεν θα ελάμβανε υπόψη το ήδη τελεσθέν τουρκικό έγκλημα πολέμου, της 3ης εισβολής στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και εάν προς τούτο δεν λάβουν τα αρμόζοντα μέτρα. Η Τουρκία έχει ως δεδομένον ότι η πολιτική κατευνασμού του Ελληνισμού τα τελευταία σαρανταέξι χρόνια, μετά την παράνομη εισβολή και κατοχή του 32% του κυπριακού εδάφους, την οσημέραι αυξανόμενη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων κατοχής και την πρόσφατη ενεργοποίηση κατεχομένων αεροπορικών υποδομών (Λευκόνοικο) λειτούργησε ως ο καλύτερος «στρατηγικός της σύμμαχος» για την υλοποίηση των κελευσμάτων του κ. Νταβούτογλου αλλά και του Νιχάτ Ερίμ. Σαφώς και θα φθάσει σε θερμό επεισόδιο, πράγμα όμως το οποίον είναι γνωστό και αναμενόμενο από τις Ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις και την κυβέρνηση των Αθηνών.
Η μόνη πιθανή καθυστέρησις ενός τέτοιου ή σειράς τέτοιων ταυτοχρόνων επεισοδίων στον άξονα 25ου Μεσημβρινού και Ανατολικού Αιγαίου αλλά και Ανατολικής Μεσογείου είναι η πιθανή προώθησις των τουρκικών θέσεων και επιρροής στη Λιβύη, εξέλιξη την οποίαν η Άγκυρα αξιολογεί ως «υψηλοτάτης στρατηγικής αξίας» διότι θα της επιτρέψει να επιβάλλει (εκβιάζοντας την ΕΕ δια του ελέγχου του Green Stream και του αγωγού Waffa-Melitah αλλά και των δυιλιστηρίων και των αποθεμάτων της Βεγγάζης γερμανικών, ιταλικών, αυστριακών, σαουδαραβικών, εμιρατικών, όπως και αμερικανικών συμφερόντων) όποια «λύση» επιθυμεί εις την Κύπρο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο, «χωρίς ν’ ανοίξει μύτη»! Για τούτον τον λόγο, πρέπει να μελετώνται πολύ καλά οι εξελίξεις στο λιβυκό μέτωπο.
Ερ: Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ έστειλαν προχθές ξανά ισχυρό μήνυμα προς την Άγκυρα αλλά η τουρκική κυβέρνηση δεν φαίνεται ότι πτοείται σε σχέση με τις ενέργειες της στην κυπριακή ΑΟΖ. Μπορούν και είναι αποφασισμένες οι Βρυξέλλες να παρέμβουν ουσιαστικά και αποτελεσματικά έναντι της Τουρκίας;
Απ: Το ίδιο το γεγονός της οξείας καταγγελίας δεν θα πρέπει να υποτιμάται ούτε και να μηδενίζεται, όπως και η καταγγελία των «οκτώ σημείων» της 11ης Μαΐου εάν και εφόσον αποτελεί διπλωματικόν προοίμιον πραγματικής δράσεως επιβολής μέτρων και προστασίας των «ζωτικών χώρων» της Κυπριακής ΑΟΖ και της Λεκάνης του Ηροδότου με ναυτικές συμμαχικές δυνάμεις. Άνευ τούτων η Τουρκία δεν βλέπει κανέναν λόγο να αλλάξει την προκλητικήν πολιτικήν της, εφόσον οι ευρωπαϊκές αντιδράσεις θα περιορισθούν σε φραστικές καταγγελίες ενώ η στάσις του Λευκού Οίκου και του ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να εξισώνει μονίμως τον Θύτη-Τουρκία με το Θύμα-Κυπριακή Δημοκρατία.
Αξιολογώντας την ελλαδική στάση σε όλην αυτήν την διάρκεια της τρίτης Εισβολής (ΑΟΖ Κύπρου), αυτή θα έπρεπε άμεσα να προχωρήσει σε επανενεργοποίηση του Εθνικού Αμυντικού Δόγματος με εγκατάσταση αεροπορικών δυνάμεων εξοπλισμένων με γαλλικά υποστρατηγικά βαλλιστικά συστήματα και με την στενή ναυτική και χερσαία συνεργασία Γαλλίας, Ελλάδας, Ισραήλ και Αιγύπτου (πάντα υπο καθεστώς «κεχωρισμένων διπλωματικώς θεσμικών και θεματικών δομών» δι’ ευνοήτους λόγους).
Εδώ, η Ελλάδα και η Κύπρος οφείλουν να επιδείξουν γεωστρατηγική παραγωγική σκέψη και αξιολογώντας - αλλά και αξιοποιώντας – αφενός μεν την «ελεγχόμενη απομάκρυνση» των ΗΠΑ από την περιοχή, αλλά και την βούληση της Γαλλίας να επαναλάβει πρωτοβουλίες για την προστασία των συμφερόντων της ΕΕ (αλλά και των ιδικών της) στο σύμπλοκο της Ανατολικής Μεσογείου-Μαγκρέμπ. Αυτό δύναται να υλοποιηθεί, λαμβανομένης υπόψη αφενός της ρήτρας αμοιβαίας συνδρομής / άμυνας, (άρθρο 42 παράγραφος 7 της Συνθήκης για την ΕΕ) αλλά και του άρθρου 222 (προβλέποντος ανάληψιν δράσεως όταν χώρα μέλος καθίσταται αντικείμενον τρομοκρατικής επιθέσεως), να προχωρήσουν εις την σύστασιν Υπο-ΝΑΤΟϊκού θεσμικού ευέλικτου διπλωματικώς θυλάκου υπό τον γαλλικό συντονισμό. Η ρήτρα αυτή, υπό την προτεινομένη μορφή δεν υποχρεώνει τη συμμετοχή όλων των κρατών μελών της ΕΕ αλλά τουναντίον αυτών που έχουν άμεσα ενδιαφέροντα. Η παρουσία δε, της Γαλλίας, της μοναδικής πλέον πυρηνικής ευρωπαϊκής δημοκρατικής δυνάμεως, εγγυάται την θεσμικώς και πολιτικώς ορθήν λειτουργίαν του. Το θεσμικό αυτό μόρφωμα θα δύναται να περιλαμβάνει και κράτη μη-μέλη του ΝΑΤΟ (όπως η Κύπρος, το Ισραήλ και η Αίγυπτος) χωρίς να δημιουργεί «δυσφορία» στη Ρωσία, λόγω των ομαλών σχέσεων Παρισίων-Μόσχας.
Επίσης, θα δύναται να παρατάσσει πειστικότατη αμυντική αποτρεπτική δύναμη έναντι οιουδήποτε αναθεωρητικού παράγοντος στο προαναφερθέν σύμπλοκο. Για να δημιουργηθεί όμως κάτι ανάλογο, πρωτίστως το Δίπολο Αθηνών-Λευκωσίας θα είναι εκείνο το οποίον πρέπει να επιδείξει το ανάλογο ενδιαφέρον προς το Παρίσι. Δεν είναι δυνατόν να αναμένουμε από τους τρίτους να γίνουν «βασιλικότεροι του Βασιλέως»! Κρυπτόμενες η Αθήνα και η Λευκωσία όπισθεν των «τρίτων συμφερόντων» θα παύσουν συντόμως να έχουν την εμπιστοσύνην και των τωρινών συμμάχων τους. Δεν υπάρχουν πλέον «κουτόφραγκοι» και ουδέποτε υπήρξαν «κουτο-ισραηλινοί»!
Στην φάσιν όπου ευρίσκεται ο Ελληνισμός ενώπιον των τουρκικών στρατικοποιημένων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, θα πρέπει να αντιληφθεί την αξία της «δυνατότητος προβολής θερμής αποτροπής» και να μην κάμει άκρως αστόχους παρατηρήσεις περί «μη βουλήσεως στρατικοποιήσεως της διαφοράς μας με την Τουρκία». Άλλως, αποστέλλει προς την altera pars καταστροφικά, για τον Ελληνισμό, μηνύματα. Επίσης, εάν, όπως θεωρεί το ελλαδικόν ΥΠΕΞ, είμεθα πιστοί θιασώτες του Διεθνούς Δικαίου, τότε «ας μπούμε στον κόπο» να το εφαρμόσουμε. Δεν δύναται η Ελλάς να υπολείπεται της Κύπρου στο θέμα της «ανακηρύξεως», κατ’ αρχήν της ΑΟΖ της, αλλά εις όλην την Ελληνικήν Θαλασσίαν Επικράτειαν. Δεν είναι δυνατόν να μην κάμει – ως δικαιούται από την UNCLOS 1982- την επέκταση της αιγιαλίτιδος ζώνης της εις τα 12 ναυτικά μίλια.
Διότι επισείοντας, εν κρυπτώ και παραβύστω πάντα, εις τα πολιτικά και διπλωματικά σαλόνια των Αθηνών τον «κίνδυνον του τουρκικού casus belli», ουσιαστικά επικυρώνει την παράνομη - κατά το διεθνές δίκαιο - απειλήν πολέμου της Τουρκίας και αφίσταται των ιδικών της θέσεων περί «αφοσιώσεως εις το Διεθνές Δίκαιον».
Η Τουρκία δεν δύναται να προβεί σε εξόρυξη
Ερ: Εκτιμάται ότι η Τουρκία θα προχωρήσει και σε εξόρυξη αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ;
Απ: Η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται, αλλά ούτε τεχνικώς δύναται, να εξορύξει προς ώρας φυσικόν αέριο. Την ενδιαφέρει να “εγγράψει υποθήκες” εις το παλίμψηστον της -άκρως ελαστικής, άλλωστε- συνειδήσεως της, ούτω κληθείσης αστόχως, “Διεθνούς Κοινότητος” και της διεθνούς αντιλήψεως περί Ισχύος. Δύνασαι να “έχεις υπό την κυριαρχίαν σου ό,τι δύνασαι και να υπερασπίσεις”. Και δεν “δύνασαι να υπερασπίσεις τίποτε εάν δεν το θέλεις”. Το ερώτημα όμως παραμένει: “Ποιός είσαι Εσύ που δεν το θέλεις;” Είσαι μήπως ο Eλληνισμός της Ελλάδος και της Κύπρου ή μήπως κάποια συγκεκριμένα “εγκάρσια πολιτικά συστήματα” τα οποία έχουν χάσει κάθε ιστορική, πνευματική, πολιτισμική και ηθική επικοινωνία και επαφή με τους Λαούς των; Θέλω να πιστεύω ότι τέτοιου είδους “εγκάρσια συστήματα” δεν υπάρχουν ούτε εις την Αθήνα ούτε εις την Λευκωσία. Δεν αποτελούν μέρος της Ελληνικής οντολογίας και συνεπώς δεν είναι δυνατόν να υφίστανται. Το αποκλείω!
Ερ: Η επιθετικότητα της Άγκυρας εντείνεται και έναντι της Ελλάδας. Πρόσφατα είχαμε και την ανακοίνωση των Μη Κυβερνητικών οργανώσεων της Τουρκίας και την αξίωση τους για τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη. Πως βλέπετε να εξελίσσεται αυτή η κατάσταση;
Απ: Προς στιγμήν ως φάρσα και πηγή γέλωτος! Αλλά ελλείπουν στοιχεία σχετικά με το προς ποιαν διεθνή αρχή θα κατευθυνθούν αυτές οι προσφυγές. Όταν διευκρινισθούν θα το επανεξετάσομε.
Ο Ερντογάν να οδηγηθεί ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου
Ερ: Μεγάλο είναι και το κεφάλαιο του μεταναστευτικού. Είναι νωπές ακόμα οι εικόνες από τον Έβρο. Να αναμένουμε σύντομα νέα ένταση στην περιοχή;
Απ: Εκείνο το οποίον προέχει είναι να οδηγηθεί ο κ. Ερντογάν, από την Αθήνα και τη Λευκωσία, ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ως υπαίτιος «εγκλημάτων κατά της Ανθρωπότητος» αναφορικώς με την υπόθεση της εισβολής του εις την Συρίαν και βεβαίως αναφορικώς με τη συμπεριφοράν του σχετικά με την καταναγκαστική αποστολή μεταναστών, σε συνεργασία με τα παρακρατικά και παράνομα κυκλώματα trafficking, εις το Αιγαίον και τον Έβρον όπου ούκ ολίγοι εξ αυτών επνίγησαν και άλλοι υπέφεραν από την τουρκική στρατοχωροφυλακή και την αστυνομία ενώ και βρέφη εκακοποιήθησαν από εγκαθέτους της ΜΙΤ και τζιχαντιστές για να εργαλειοποιηθούν ως «βιτρίνες» στην διεθνή προπαγάνδα της Άγκυρας. Σαφής ήτο και η επισήμως εκδηλωθείσα στάσις των τουρκικών αρχών σχετικά με το ζήτημα αυτό αλλά και οι δηλώσεις όλων σχεδόν των Τούρκων επισήμων αρμοδίων αρχών, του κου Ερντογάν συμπεριλαμβανομένου.
Ήμουν ο πρώτος που έθεσε αυτό το θέμα, εδώ και 10 περίπου μήνες, και διαπίστωσα έκτοτε ότι το έθεσε και η πρώην Εισαγγελεύς του Ειδικού Δικαστηρίου για την Γιουγκοσλαβία εις την Χάγη, μετέπειτα «Ειδική Παρατηρήτρια του ΟΗΕ για την Συρία», κ. Κάρλα ντελ Πόντε. Η πρότασις αυτή θα πρέπει να υλοποιηθεί ταχύτατα, διότι όπως λέγει ο σοφός ελληνικός Λαός «εκεί που μας χρωστούσανε, θα μας πάρουν και το βόδι»! Όσον αφορά την «νέα ένταση» αυτή θα εξαρτηθεί από το πόσο καλά θα «παζαρέψει» ο κ. Ερντογάν το θέμα της υποστηρίξεως των δραστηριοτήτων του στην Λιβύη με την Γερμανία και τις επιρροές της εις την ΕΕ.
Πάντως, έχει καταλάβει πλέον ότι «το Αιγαίο και ο Έβρος έχουν σύνορα και οι Έλληνες απέδειξαν ότι το γνωρίζουν». Συνεπώς το οιοδήποτε «ανατολίτικο παζάρι» του με το Βερολίνο θα είναι άνευ ουσίας, εάν το Βερολίνο «επιθυμούσε να καταλάβει». Αλλά δεν «επιθυμεί», διότι ο κ. Ερντογάν τους είναι χρήσιμος «ξενιστής» των σχεδιασμών τους στην Λιβύη και λόγω του EastMed.
Οι κοινωνίες να σηκώσουν και πάλι το γάντι
Ερ: Η κρίση της πανδημίας πώς βλέπετε να επηρεάζει το διεθνές πολιτικό σκηνικό και τις σχέσεις των κρατών;
Απ: Από ό,τι φαίνεται η πανδημία λειτούργησε ως:
1) Ευκαιρία για «ξεκαθάρισμα λογαριασμών ισχύος» μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας σε ένα πεδίο όμως, το οποίο, με τα κατάλληλα προπαγανδιστικά εργαλεία, γίνεται περισσότερο «κατανοητό» στις εθνικο-κρατικές κοινότητες και στα διεθνή σύμπλοκα «Ανατολής – Δύσεως».
2) Κίνητρο ώστε τα έθνη-κράτη να αντιληφθούν βασικά οντολογικά χαρακτηριστά των πολιτικών, πολιτισμικών, ηθικών και οικονομικών ταυτοτήτων και δυνατοτήτων τους και να αναστοχαστούν επαναξιολογώντας τις «μαγικές εικόνες» της «διεθνούς διακυβέρνησης/global governance» και της «παγκοσμιοποιήσεως» συνειδητοποιώντας ότι καμία από τις ανωτέρω φενάκες δεν προσέφεραν την λύση στο πρόβλημά τους και ότι μόνον η συσπείρωση στις εθνικές τους δυνατότητες δύναται να προσφέρει τον έλεγχο και την καταπολέμηση της πανδημίας.
3) Κίνητρο για την ψηφιοποίηση των ανθρωπίνων δράσεων και τη μείωση του κόστους των μεταβλητών κεφαλαίων (εργασία κατ’ οίκον), την αύξηση της εξιχνιάσεως των διαδρομών του χρήματος με τη βαθμιαία και αναγκαστική εισαγωγή του πλαστικού, και κατόπιν ολοκληρωτικώς, του ψηφιακού χρήματος, και
4) Την ηθική βάση στην πολιτική δυνατότητα αυστηροποιήσεως του διεθνούς και εθνικού νομικού πλαισίου απέναντι στα ζητήματα αντιμετώπισης των ρευμάτων κοινωνικής ανατροπής και αμφισβητήσεως.
Όλα τα ανωτέρω προκύπτουν αβιάστως χωρίς να καταφύγει κανείς σε θεωρίες συνωμοσίας αλλά αναδεικνύουν και το μέγα θέμα της πλουραλιστικής Δημοκρατίας. Η Δημοκρατία απαιτεί ελεύθερες προσωπικότητες-πολιτών και φυσικά δυνατότητα παροχής από τα δημοκρατικά πολιτικά καθεστώτα, πολλαπλών βαθμών ελευθερίας προς τους πολίτες αυτούς. Η Δημοκρατία, όμως, για να λειτουργήσει τοιουτοτρόπως, απαιτεί ανάλογες κλίμακες κοινωνικής θεσμίσεως και οργανώσεως.
Τα αχανή μεγέθη και οι πολτοποιημένες μάζες δεν αποτελούνται από, αλλά ούτε και παράγουν, πολίτες. Παράγουν «τάξεις διπόδων κατευθυνομένων και ελεγχομένων - από τους κανόνες των αγορών - καταναλωτικών θηλαστικών». Εδώ λοιπόν πρέπει οι εθνικώς (άρα πολιτισμικώς) συγκροτημένες κοινωνίες των διακριτών οντοτήτων των ελευθέρων πολιτών να «σηκώσουν και πάλι το γάντι» της επανα-θεσμίσεως των νέων κανόνων των «ψηφιακών δημοκρατιών». Η πρόκληση αλλά και οι κίνδυνοι θα είναι μεγάλοι και το εργαλείο άμυνας και δημιουργίας είναι ένα: η κλασική ελληνική παιδεία της ελευθερίας. Η περιφρόνηση των κλασικών σπουδών, για τις κοινωνίες που θα την υιοθετήσουν, θα αποτελέσει τον εκφασισμό άρα και τον θάνατό τους.
ΠΗΓΗ: philenews.com