Εντονο παρασκήνιο σε επίπεδο Ε.Ε. αλλά και ΝΑΤΟ, όπου ελήφθησαν αποφάσεις σημαντικές για τις ελληνικές θέσεις στην περιοχή, καταγράφηκε τις προηγούμενες ημέρες. Η «Κ» αποκαλύπτει σήμερα λεπτομέρειες. Η πρώτη απόφαση αφορά τη δημιουργία νέας, ξεχωριστής αεροναυτικής ευρωπαϊκής αποστολής με σκοπό την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, στα βόρεια των ακτών της χώρας. Η δεύτερη αφορά την επί της αρχής συμφωνία ανάμεσα στο ΝΑΤΟ και την Ελλάδα, για την υποχρεωτική κατάθεση σχεδίου πτήσης από τα UAV Global Hawk της Συμμαχίας, τα οποία εδρεύουν στη Σικελία, κάθε φορά που περνούν το FIR Αθηνών για επιχειρήσεις επιτήρησης.
Συγκεκριμένα, στην πρώτη περίπτωση, ένα πρόβλημα ξεκίνησε από τις πολύ πρωινές ώρες της περασμένης Δευτέρας, όταν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, ευρισκόμενος στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) στις Βρυξέλλες, διαπίστωσε ότι οι ομόλογοί του της Αυστρίας Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ, της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο και της Ιταλίας Λουίτζι ντι Μάιο διαφωνούσαν με την πρόταση διαχωρισμού της επιχείρησης για το μεταναστευτικό στην Κεντρική Μεσόγειο με την επωνυμία «Sophia» από την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Κοινή ανησυχία Ουγγαρίας και Αυστρίας ήταν η πιθανή αναζωπύρωση του προσφυγικού.
Παράλληλα, στη Βιέννη θεωρούν ότι ο νεοοθωμανισμός τον οποίο προβάλλει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τροφοδοτεί το προσφυγικό.
Στο πρόγευμα εργασίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), το οποίο προηγήθηκε του ΣΕΥ, ο κ. Δένδιας είχε εκτενείς συζητήσεις με τον κ. Σάλενμπεργκ για το θέμα, ο οποίος πείστηκε για την ανάγκη μιας τέτοιας επιχείρησης και στη συνέχεια ανέλαβε να μεταπείσει και τον Ούγγρο ομόλογό του. Ο δίαυλος του κ. Δένδια με τον Ιταλό ομόλογό του ήταν, εκ των πραγμάτων, εκτός ΕΛΚ.
Ο Ελληνας υπουργός διευκρίνισε σε όλους τους συνομιλητές του ότι οι στόχοι της Αθήνας είναι ίδιοι με εκείνους που έχουν τεθεί από τη διάσκεψη του Βερολίνου. Ο στόχος της ελληνικής πλευράς ήταν η άφιξη ευρωπαϊκών φρεγατών στην περιοχή, κάτι που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στην εκ των πραγμάτων αραίωση της τουρκικής παρουσίας στα ανοικτά της Λιβύης, υπό τον φόβο των νηοψιών σε πλοία τα οποία μεταφέρουν οπλισμό και ενισχύσεις στις αντιμαχόμενες πλευρές. Η συγκεκριμένη εξέλιξη θα οδηγήσει, εν ολίγοις, ευρωπαϊκές ναυτικές μονάδες ακόμα και στα νότια της Κρήτης, στην περιοχή που αυτή τη στιγμή ορίζεται εντός του αποκαλούμενου μνημονίου Αγκυρας - Τρίπολης.
Στη δεύτερη περίπτωση, η Αθήνα έχει ήδη παρέμβει σε επίπεδο ΝΑΤΟ, ώστε οι πτήσεις των UAV τύπου Global Hawk να γίνονται κατόπιν κατάθεσης σχεδίου πτήσης, προ της εισόδου τους στο FIR Αθηνών. Σε διάφορα επίπεδα η Τουρκία παρενέβη ουκ ολίγες φορές, προκειμένου να μη γίνει δυνατή μια τέτοια εξέλιξη. Τελικά υιοθετήθηκε η μέθοδος της κατάθεσης Επιστολής Συμφωνίας («Letter of Agreement»), η οποία θα καθορίζει λεπτομερώς τους όρους και τις προϋποθέσεις της διεξαγωγής των συμμαχικών πτήσεων στον ελληνικό χώρο ευθύνης. Τέτοιες επιστολές έχουν χρησιμοποιηθεί και από άλλα μέλη στο παρελθόν, όπως η Γερμανία και η Πορτογαλία.
Μια τέτοια συμφωνία θα αποτελέσει την πρώτη φορά που το ΝΑΤΟ αναγνωρίζει την πάγια ελληνική θέση ότι υπάρχει υποχρέωση κατάθεσης σχεδίου πτήσης εντός του FIR Αθηνών, ακόμα και αν πρόκειται, όπως στην παρούσα περίπτωση, για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Συμμαχίας, τα οποία επιχειρούν από την αεροπορική βάση της Σιγκονέλα στη Σικελία.
Πηγή: ΝΑΤΟ