Στον αέρα το αναπτυξιακό πρόγραμμα που ήθελε να υλοποιήσει ο ΟΛΠ (COSCO) στο λιμάνι του Πειραιά μετά τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, να κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος ένα μεγάλο τμήμα της πόλης.
Στη θυελλώδη συνεδρίαση που ολοκληρώθηκε αργά εχθές το βράδυ και στην οποία υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ της Γενικής Γραμματέως του Πολιτισμού και Αθλητισμού Μαρίας Βλαζάκη και των εκπροσώπων του ΟΛΠ, αποφασίστηκε να κυρηχθούν ως αρχαιολογικοί χώροι το 1ο, 2ο και μικρό τμήμα του 3ου δημοτικού διαμερίσματος του Πειραιά. Σε ότι αφορά το υπόλοιπο τμήμα της πόλης αυτό αναμένεται να εξεταστεί σε μεταγενέστερη συνεδρίαση του ΚΑΣ.
Τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για τον μεγάλο κατασκευαστικό όγκο των έργων που προβλέπονται στο επενδυτικό σχέδιο του ΟΛΠ, το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών του οποίου, ελέγχει ο κινεζικός κολοσσός Cosco Shipping. Οι εκπρόσωποι του ΟΛΠ συγκρούστηκαν με την κυρία Βλαζάκη και για το θέμα της μετατροπής σε Μουσείο Εναελίων Αρχαιοτήτων παλαιάς αποθήκης σιτηρών, κοντά στην πύλη E2. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΚΑΣ πρότεινε να χρηματοδοτήσει ο ΟΛΠ με ποσό που ανέρχεται σε περίπου 70 εκατ. ευρώ τη μετατροπή της αποθήκης σε Μουσείο. Οι εκπρόσωποι του υποστήριξαν πως αυτό δεν προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης ενώ στην πρόταση του Συμβουλίου να επιστρέψουν το κτίριο στο ελληνικό Δημόσιο απάντησαν πως είναι διατεθειμένοι να το πράξουν, εφόσον τροποποιηθεί η σύμβαση παραχώρησης και το τίμημα που προβλέπεται σε αυτήν.
Η απόφαση του ΚΑΣ
Η πρόταση, ουσιαστικά, της Διεύθυνσης Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την κήρυξη - οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου στον Πειραιά πήρε χτες το «πράσινο φως» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ). Σύμφωνα με αυτήν, κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος η εντός των τειχών αρχαία πόλη του Πειραιά που οριοθετείται, κυρίως, από την αρχαία οχύρωση και την ακτογραμμή.
Πιο συγκεκριμένα, ο αρχαιολογικός χώρος ορίζεται βόρεια και δυτικά από το χερσαίο τμήμα του Κονώνειου τείχους και τον σταθμό του ΗΣΑΠ, καθώς και από ζώνη 20 μ. εξωτερικά από το τείχος στα σημεία όπου αυτό δεν είναι ορατό, στα ανατολικά από την περιοχή όπου εκτιμάται ότι βρισκόταν το Κονώνειο τείχος.
Στα νότια το όριο είναι η θαλάσσια ακτή, από τη Ναυτική Διοίκηση Αιγαίου ως το Μικρολίμανο. Εξαιρούνται η θαλάσσια περιοχή του κεντρικού λιμένα και οι σύγχρονες επιχώσεις, ενώ εντός κήρυξης παραμένουν οι δυο πλαζ (Βοτσαλάκια και Φρεαττύδα), καθώς και η Ηετιώνεια Πύλη.
Ουσιαστικά, ως αρχαιολογικός χώρος κηρύσσονται το 1ο, 2ο και μικρό τμήμα του 3ου δημοτικού διαμερίσματος του Πειραιά, ενώ όσον αφορά στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα (υπόλοιπο 3ου, 4ο και 5ο) θα συνεχιστεί ο έλεγχος των εκσκαφών και όπου χρειαστεί θα υπάρξουν μικρότερες ή σημειακές κηρύξεις.
Σημειώνεται ότι εντός του νέου αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά περιλαμβάνονται σημαντικότατες αρχαιότητες, όπως οι οχυρώσεις της θεμιστόκλειας και κονώνειας περιόδου, τμήματα των Μακρών Τειχών, ο τάφος του Θεμιστοκλή, το ελληνιστικό Θέατρο της Ζέας, ιερά όπως της Κυβέλης και της Αρτέμιδος, κατάλοιπα των αρχαίων νεωσοίκων στα δυο λιμάνια της Ζέας και της Μουνιχίας (σημερινό Μικρολίμανο), οικιστικά κατάλοιπα από την κλασική ως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο, δεξαμενές και λατομεία.
Η έκταση του αρχαιολογικού χώρου που υιοθετήθηκε από τα μέλη του ΚΑΣ είναι περίπου η μισή από εκείνη που είχε προτείνει η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων και η οποία ήταν περίπου 11,5 τ. χλμ.
Επίσης, σε επόμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ θα συζητηθεί ειδική κήρυξη για τα Μακρά Τείχη.
Σημειώνεται ότι, πριν τη σημερινή εξέλιξη, στον Πειραιά υπήρχαν μόνο παλαιές κηρύξεις μεμονωμένων μνημείων (Ηετιώνεια Πύλη, τμήματα του Κονώνειου Τείχους, Αστικές Πύλες), που δεν περιλάμβαναν το σύνολο των αρχαιοτήτων.
Οι ανασκαφές στον Πειραιά ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα για να συνεχιστούν τον 20ο και τον 21ο στο πλαίσιο ιδιωτικών και δημόσιων έργων, όπως η κατασκευή του τραμ και του μετρό.
Εντάσεις προέκυψαν και για την πρόταση του ΟΛΠ που αφορά στην κατασκευή εξάστερου ξενοδοχείου στην περιοχή Πόρτο Λεόνε. Εκεί, το Συμβούλιο ζήτησε να μειωθεί το ύψος το οποίο θα είναι 4 όροφοι αλλά και ο όγκος, ο οποίος θα ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες τ.μ.Το ΚΑΣ συντάχθηκε με τη γνωμοδότηση της επιτροπής σχεδιασμού και ανάπτυξης Λιμένων σε ότι αφορά εμπρικό κέντρο που θέλει να κατασκευάσει ο ΟΛΠ στο Teminal κρουαζιέρας ενώ ζήτησε να κλείσουν τα ναυπηγεία στην Κυνοσούρα και στην Σαλαμίνα, δεδομένου πως λειτουργούν σε κυρηγμένους αρχαιολογικούς χώρους.Οι εκπρόσωποι του ΟΛΠ απάντησαν πως για τα δύο ναυπηγεία, ο Οργανισμός - όταν ήταν ακόμνη υπό κρατικό έλεγχο - είχε συνάψει συμβάσεις οι οποίες λήγουν το 2052.