Οι Βρετανοί αποφάσισαν οι ίδιοι το τι θα κάνουν και ναι θα πληρώσουν πρωτίστως αυτοί το τίμημα της επιλογής τους και τις συνέπειες. Είναι όμως η επιθυμία τους. Δεν έκατσαν να συζητούν...αιώνες, δεν βγήκαν να φωνάξουν και να...μουτζώσουν, πολύ παραπάνω δεν ψήφισαν "όχι" σε δημοψήφισμα για να δεχτούν μετά αυτό να γίνεται "ναι".
Καλή ή κακή η επιλογή τους, το αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου θα το δείξει, εκτός εάν βρεθεί κάποιος "μαγικός" τρόπος και το αλλάξουν.
Δυστυχώς, αυτές τις μέρες διάγουμε ένα άλλο...δράμα. Ξαφνικά, εν μία νυκτί κυριολεκτικά, όλοι οι οπαδοί και οι άνθρωποι που ψήφισαν Brexit μετατράπηκαν σε ακροδεξιούς, λαϊκιστές, ρατσιστές κιαι πολλά άλλα. Ας δούμε αμερόληπτα τι συνέβη στη Βρετανία:
Προσεγγίζοντας το θέμα αμιγώς πολιτικά παρατηρούνται τα εξής:
1. Τα επιχειρήματα για "οικονομική καταστροφή" και οι προειδοποιήσεις περί "φτωχοποίησης" των Βρετανών από ένα Brexit όχι μόνο δεν "πέρασαν" στον μέσο Βρετανό, αντίθετα γύρισαν και μπούμερανγκ. Γιατί; Πιθανότατα για δύο λόγους. Αφενός διότι θεώρησαν οι πολίτες πως είναι κάτι αναγκαίο, ένα τίμημα που αξίζει να πληρώσουν, αφετέρου διότι μάλλον θεώρησαν πως αυτό που υφίστανται έτσι κι αλλιώς εκεί τους οδηγεί.
2. Ο Φάρατζ πέτυχε να μετατρέψει σε κεντρικό ζήτημα της εκστρατείας το μεταναστευτικό.
3. Πιθανά και η πλέον σημαντική αιτία. Οι σχέσεις ΕΕ - Βρετανίας δεν ήταν ποτέ αυτό που λέμε "ανθηρές". Σύμφωνα με αναλυτές η Βρετανία ένιωθε σχεδόν ανέκαθεν "ξένη" στην ΕΕ, πόσο μάλλον σε μία Ένωση την οποία διαφεντεύει κατά μία έννοια η Γερμανία.
Προσπερνώντας την αμιγώς πολιτική προσέγγιση, υπάρχει και το κοινωνικό "γιατί" στην τολμηρή επιλογή του Brexit.
Καταρχήν, δύο από τους τρεις προαναφερόμενους λόγους συνδέονται άμεσα με τη βρετανική mentality και κουλτούρα. Το ότι ο Φάρατζ κατόρθωσε να μετατρέψει σε κεντρικό ζήτημα το μεταναστευτικό λέει πολλά. Η Βρετανία είναι μία καθαρά πολυπολιτισμική κοινωνία και μάλιστα "καμάρωνε" για αυτό. Τα τελευταία χρόνια όμως αυτή η πολυπολιτισμικότητα έγινε βαρίδι! Άρχισαν να υπάρχουν ζητήματα με την ανεργία αλλά και την κοινωνική μέριμνα. Πολλοί Βρετανοί δεν τρόμαξαν απλώς από τους μετανάστες που τους παίρνουν τη δουλειά. Είδαν το περίφημο κάποτε βρετανικό κοινωνικό κράτος να υποχωρεί ημέρα με την ημέρα. Είδαν να πλήττεται η κρατική προς τους πολίτες αρωγή. Είδαν το "σύμβολο" της Βρετανίας, το Εθνικό τους Σύστημα Υγείας να καταρρέει. Η αύξηση της ανεργίας, η υποχώρηση του κοινωνικού κράτους σε συνδυασμό με τον ερχομό κυρίως ασιατικών πληθυσμών έπαιξαν καθοριστικό ρόλο.
Φυσικά δεν ήταν αποτέλεσμα της εισροής των μεταναστών όλο αυτό. Τι συνέβη όμως:
Από τη μία πλευρά δεν υπήρξε πραγματική ενημέρωση για να μάθει ο πολίτης τι ακριβώς συνέβαινε. Επί της ουσίας, αφέθηκε έρμαιο ο πολίτης σε λαϊκίστικες και ακραίες φωνές.
Την ίδια στιγμή, οι Βρετανοί ένιωθαν ένα "αόρατο" για αυτούς διευθυντήριο, ένα "διοικητήριο", αυτό των Βρυξελλών, να τους υποχρεώνει σε αποφάσεις για τις οποίες ούτε είχαν ερωτηθεί, ούτε συμφωνούσαν. Ένιωσαν μία λιτότητα να τους επιβάλεται για ένα ευρωπαϊκό οίκημα το οποίο τους έλεγε "σταματήστε να είστε Βρετανοί".
Τέθηκε πλέον επί τάπητος το καυτό ζήτημα της... σωτηρίας της εθνικής τους ταυτότητας αλλά και της πολιτιστικής!
Η βρετανική κοινωνία είναι δομημένη σε αρχές και παραδόσεις διαφορετικές από τις χώρες της ΕΕ. Νοοτροπίες μιας κοινωνίας με βάση συντηρητική, αλλά και συνάμα με υψηλό βιοτικό επίπεδο, με τα κοινωνικά στρώματα πολλές φορές να μη συμβαδίζουν μεταξύ τους. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα από τις τεράστιες διαφορές στο δημοψήφισμα. Οι μεγαλύτερης ηλικίας και χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου ψήφισαν Brexit.
Το Λονδίνο και τα αστικά - μητροπολιτικά κέντρα ψήφισαν remain.
Επιπλέον, πολλοί Βρετανοί έχουν γαλουχηθεί με το ιστορικό δεδομένο της μεγάλης αυτοκρατορίας, εκείνης που ο ήλιος δεν έδυε ποτέ. Έχοντας ως πλέον πρόσφατη αναφορά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο το να θεωρούν ότι διοικούνται από εκείνους που κέρδισαν κατά κράτος δύο φορές τους πλήγωνε την εθνική τους υπερηφάνια.
Δεν έγιναν ξαφνικά οι Βρετανοί "φασίστες", όπως αρέσκονται πολύ να λένε. Αν και υπάρχουν ανάμεσα στους οπαδούς του Brexit πολύ οπαδοί του απομονωτισμού που ονειρεύονται πάλι περασμένα μεγαλεία.
Τι θα πει όμως εθνική υπερηφάνια από το οποίο "πάσχουν" τόσο πολύ οι Βρετανοί; Μόνο μέσα από δύο απτά παραδείγματα μπορώ να το μεταφέρω:
Το πρώτο το γνωρίζουμε όλοι...όταν η Θάτσερ προχώρησε στην κοινωνία των 2/3 με την οικονομική της στρατηγική, τότε, η Αγγλίδα νοικοκυρά αγόραζε μία μερίδα φασολάκια, κυριολεκτικά μια χούφτα, γιατί έτσι συντελούσε στο έργο να ξαναγίνει μεγάλη δύναμη τοπ Ηνωμένο Βασίλειο.
Όντας φοιτητής πριν χρόνια στην Αγγλία, ήταν το 1995 ή 1996 "έσκασε" το το σκάνδαλο με το κρέας των "τρελών αγελάδων". Τηλέφωνα από την Ελλάδα να μην τρώμε κρέας, προσοχή πως θρεφόμαστε, ένας πανικός. Μέσα σε μία εβδομάδα οι χασάπηδες της πόλης που έμενα είχαν κρεμάσει μία ταμπέλα στο κατάστημα τους, στην οποία αναγράφονταν:
"Περήφανοι που σερβίρουμε βρετανικό κρέας"!
Αυτή είναι η εθνική τους υπερηφάνια και η ταυτότητά τους, αυτό ένιωσαν πως έχαναν και είπαν ναι στο Brexit...