Παραδοσιακά το καταλανικό κόμμα της Esquerra Republicana (ERC) ήταν ένας Κάιν που κατασπάρασσε τους ηγέτες του για να τους αντικαταστήσει με άλλους: προσδεδεμένο στις αξίες του Καρλισμού (Στ Μ. της ιδεολογίας που αναδύθηκε στους πολέμους για τη διαδοχή του ισπανικού θρόνου τον 19ο αιώνα) είχε τις ρίζες βαθιά σπαρμένες στις αγροτικές περιοχές, απ' όπου παραδοσιακά αντλούσε τη δύναμη και τις ψήφους του. Επιπλέον ήταν ένα ανδροκρατούμενο κόμμα και ουδέποτε είχε αναδειχθεί στα όργανα του κόμματος μία γυναίκα. Όλα τούτα άλλαξαν με την άνοδο του Οριόλ Τζουνκέρας στα ηγετικά κλιμάκια του κόμματος, πριν έξι χρόνια. Ο Τζουνκέρας πέτυχε να σταματήσουν οι εσωτερικές έριδες και άνοιξε τα παράθυρα της ERC προς τα κινήματα των μεγάλων πόλεων της Καταλωνίας, προσελκύοντας στις τάξεις του κόμματος κοινωνικά προβεβλημένα στελέχη όπως ο Γκαμπριέλ Ρουφιάν (επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας της ERC στο ισπανικό Κοινοβούλιο). Παράλληλα έχρισε ΓΓ του κόμματος την Μάρτα Ροβίρα ι Βερτζές, μία δικηγόρο χωρίς πολιτικό παρελθόν και η οποία προτού εκλεγεί στο τοπικό Παρλαμέντ δεν είχε θητεύσει σε κανένα δημόσιο αξίωμα.
Εν αναμονή των αποτελεσμάτων της εκλογικής αναμέτρησης της 21ης Δεκεμβρίου, η Ροβίρα βρίσκεται στην πλεονεκτικότερη θέση για να εκλεγεί πρόεδρος της Τζενεραλιτάτ, μιας και ο προφυλακισμένος Τζουνκέρας έκανε ένα βήμα πίσω και την έχρισε υποψήφια του κόμματος με μία επιστολή του από τις φυλακές της Εστρεμέρα. Γεννημένη στο Βικ πριν 40 χρόνια, η Ροβίρα πηγαινοέρχεται καθημερινά από τη γενέτειρά της στη Βαρκελώνη, καθώς ποτέ δεν εγκατέλειψε τη μικρή τούτη κοινότητα, η οποία είναι για τον καταλανικό αυτονομισμό, ότι είναι η Ρεντερία για την βασκική ‘αμπερτθάλε’ (αριστερίστικο αυτονομισμό).
Βουλευτής στο τοπικό Παρλαμέντ κατά τις δύο τελευταίες κοινοβουλευτικές θητείες του, χρημάτισε εκπρόσωπος Τύπου της κυβερνητικής συμμαχίας Junts Pel Si στην τελευταία και αυτό της έδωσε τη δυνατότητα να είναι παρούσα σε όλες τις διαδικασίες της διεκδίκησης της ανεξαρτησίας, όντας η σκιά του Τζουνκέρας, για τον οποίο τρέφει έναν (αμοιβαίο) θαυμασμό. Η συμφωνία χαρακτήρων με τον προφυλακισμένο ηγέτη ξεκίνησε το 2008, όταν ο τοτινός ηγέτης της ERC Τζουάν Πουτζσερκός την τοποθέτησε ως υπεύθυνη της διεθνούς πολιτικής στην εκτελεστική επιτροπή.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΟΝΙΑ ΕΔΩ
Τον ίδιο χρόνο, ο Τζουνκέρας είχε εκλεγεί Ευρωβουλευτής ως ανεξάρτητος με το ψηφοδέλτιο της ERC και η Ροβίρα ανήλθε έως και τη γενική γραμματεία της Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας, της παράταξης που συγκορμίζει όλες τις πολιτικές ομάδες που προασπίζονται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών απέναντι στην Ευρώπη την (κυρίαρχων) κρατών. Αυτό ήταν το μοναδικό δημόσιο αξίωμα που η Ροβίρα είχε καταλάβει πριν την άνοδό της στην ιεραρχία της Esquerra, ενώ και στο βιογραφικό της περιλαμβάνεται και η περίοδος που δίδαξε διοικητικό δίκαιο στη Σχολή Αστυνομίας της Καταλωνίας.
Κατόπιν ήλθε το συνέδριο του 2011, κατά το οποίο επικράτησε με το εκκωφαντικά συντριπτικό 92% των ψήφων ο Τζουνκέρας. Έκτοτε παγιώθηκε το πολιτικό τους διώνυμο, το οποίο διαρκεί έως σήμερα, με μία σαφή κατανομή ρόλων μεταξύ τους. Αθόρυβα, αλλά αποτελεσματικά, οι δυο τους έφεραν το παραδοσιακό αυτό κόμμα στην καλλίτερη στιγμή της ιστορίας του και όλες οι σφυγμομετρήσεις τείνουν να δείχνουν μία σαφή εκλογική νίκη στην αναμέτρηση της 21ης Δεκεμβρίου. Όμως ο διαγραφόμενος τούτος θρίαμβος δεν πρόκειται να χρησιμεύσει σε τίποτε εάν δεν συνοδευθεί και με μία αριθμητική επικράτηση και στο Κοινοβούλιο, ώστε να εξασφαλισθεί ότι ο νέος πρόεδρος της Τζενεραλιτάτ θα προέλθει από την ERC. Όλα τούτα τα χρόνια, η Ροβίρα ασχολήθηκε με την εικόνα και την παγίωση του κόμματος, ενώ ο Τζουνκέρας είχε αναλάβει το εκτελεστικό και θεσμικό κομμάτι, όντας αντιπρόεδρος της ‘Γκοβέρν’ και υπουργός Οικονομικών.
Παντρεμένη και μητέρα ενός κοριτσιού, η Ροβίρα ήταν αριστούχος στη Νομική Σχολή, ενώ έχει αποφοιτήσει και από άλλες σχολές, μεταξύ αυτών και από αυτήν των Πολιτικών Επιστημών από το Ανοικτό Παν/μιο της Καταλωνίας. Εργάσθηκε ως δικηγόρος για αρκετό καιρό και εργάσθηκε στην Καταλανική Υπηρεσία Συνεργασίας για την Ανάπτυξη της Τζενεραλιτάτ.
Με τον Τζουνκέρας τη συνδέει επίσης η ιδιαίτερη συναισθηματικότητα του χαρακτήρα: αμφότεροι δάκρυσαν δημοσίως ενώ ανέπτυσσαν τα επιχειρήματά τους υπέρ της ανεξαρτησίας, ή σε άλλες συναισθηματικά φορτισμένες περιστάσεις στη διαδικασία της ανεξαρτησίας. Επιπλέον, ως καθαρόαιμοι αυτονομιστές, και οι δυό τους βδελύσσονται τους νεοπροσήλυτους της πρώην Convergencia I Unió, που όψιμα προσδέθηκαν στο άρμα της ανεξαρτησίας ενώ έως το 2010 κυβερνούσαν την Καταλωνία με τη στήριξη του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ).
Όσοι γνωρίζουν τη Ροβίρα δηλώνουν πως τα δύο χρόνια που χρημάτισε εκπρόσωπος Τύπου της Junts Pel Si μετά βίας άσκησε το αξίωμά της. «Ερχόταν μόνο στις ολομέλειες των ιστορικών στιγμών», τονίζει ειρωνικά μία βουλευτής, αναφερόμενη στις βασικές στιγμές της διαδικασίας για την ανεξαρτησία. Με την προσοχή της και το έργο της στραμμένο περισσότερο στην αποσχιστική πολιτική εκτός των τειχών, η Ροβίρα διοχέτευσε την πολιτική ενέργειά της στην κοινωνία κι όχι στο Κοινοβούλιο. Μάλιστα, έχει μείνει ιστορική μία ρήση της, όταν πρότεινε στα κόμματα της αντιπολίτευσης να μην παραστούν στην Ολομέλεια του Σώματος εάν επρόκειτο «να παρεμποδίσουν τη δημοκρατική εντολή» για αποσκίρτηση.
Η παραίνεσή της τούτη υπήρξε αφορμή για δίωξή της, από την οποία όμως εξήλθε αλώβητη. Πλέον η Ροβίρα μπορεί να διεκδικήσει ανεμπόδιστα την προεδρία της Τζενεραλιτάτ, καθώς το ποινικό της μητρώο είναι άμεμπτο και πάλλευκο, όπως ακριβώς ήταν και το πολιτικό βιογραφικό της προτού αναδειχθεί στην ERC.