Ο απερχόμενος αρχηγός του κράτους Εμανουέλ Μακρόν όπως αναμενόταν επικράτησε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία που διεξήχθη χθες Κυριακή, ακολουθούμενος από την επικεφαλής της γαλλικής άκρας δεξιάς Μαρίν Λεπέν, με την οποία θα αναμετρηθεί στον δεύτερο και καθοριστικό γύρο της 24ης Απριλίου, μάχη ωστόσο που αναγγέλλεται πολύ πιο αμφίρροπη απ’ ό,τι το 2017.
Ο κ. Μακρόν εξασφάλισε ποσοστό 28,1 ως 29,5% των ψήφων, ενώ η κυρία Λεπέν από το 23,3 ως το 24,4%, κατά τους υπολογισμούς τεσσάρων ινστιτούτων δημοσκοπήσεων (IFOP-Fiducial, OpinionWay, Elabe, Ipsos). Ωστόσο το Γαλλικό Πρακτορείο εκτιμά πως ο απερχόμενος πρόεδρος εξασφάλισε κάτι παραπάνω, γύρω στο 30%, έπειτα από μια παράξενη προεκλογική εκστρατεία, που επισκίασαν κατά σειρά η πανδημία του νέου κορονοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Οι δύο μονομάχοι κάλεσαν αμέσως σε συσπείρωση. Ο κ. Μακρόν ευχαρίστησε όσους εκ των ατυχησάντων υποψηφίων κάλεσαν τους ψηφοφόρους τους να εγγυηθούν ότι η άκρα δεξιά θα ηττηθεί. Η κυρία Λεπέν κάλεσε «όλους όσοι δεν ψήφισαν» τον απερχόμενο κεντρώο φιλελεύθερο πρόεδρο να «συνταχθούν» με εκείνη.
Ο κ. Μακρόν δήλωσε έτοιμος να δημιουργήσει νέα δομή, για να συσπειρωθεί, ανεξαρτήτως «διαφορών», αυτό που αποκάλεσε «ευρύ πολιτικό κίνημα ενότητας και δράσης».
«Ο Μακρόν πρόεδρος!», φώναζαν, ανεμίζοντας γαλλικές και ευρωπαϊκές σημαίες, κάπου χίλιοι ενθουσιώδεις υποστηρικτές του χθες βράδυ, ανακουφισμένοι από την επίδοση του προέδρου, μετρώντας «και ένα, και δύο, και πέντε χρόνια ακόμα».
Ο υποψήφιος της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν ήρθε τρίτος, με ποσοστό γύρω στο 20%, όχι πολύ χαμηλότερο από αυτό της κυρίας Λεπέν, κατά εταιρείες ερευνών.
Ενόψει δεύτερου γύρου, οι πρώτες δημοσκοπήσεις, χθες βράδυ, φέρουν τον κ. Μακρόν να επικρατεί, είτε οριακά (51-49% κατά το IFOP-Fiducial), είτε καθαρά (54-46% σύμφωνα με το Ipsos), ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, πολύ λιγότερο θριαμβευτικά από το 2017, όταν έλαβε πάνω από το 66% των ψήφων.
«Αυτό που κρίνεται την 24η Απριλίου είναι μια επιλογή για την κοινωνία και τον πολιτισμό», αναμετρώνται «δύο οράματα» για το «μέλλον» της χώρας, πέταξε η κυρία Λεπέν, δεσμευόμενη να «αποκαταστήσει την εθνική κυριαρχία της Γαλλίας» και να «ξαναφέρει την τάξη».
«Ας μην παρασυρόμαστε, τίποτε δεν κρίθηκε», προειδοποίησε από την πλευρά του ο κ. Μακρόν, «ο διάλογος που θα κάνουμε τις επόμενες 15 ημέρες θα είναι αποφασιστικός για τη χώρα μας και την Ευρώπη».
Οι μονομάχοι έχουν μπροστά τους δυο μεγάλες προκλήσεις. Η πρώτη είναι η αποχή, που πλησίασε το 30%. Η δεύτερη είναι η προσέλκυση των ψήφων των αναποφάσιστων, την ώρα που πολλοί Γάλλοι αντιμετωπίζουν με δυσπιστία ως αγανάκτηση την πολιτική του κ. Μακρόν, για κάποιους εξ αυτών του «προέδρου των πλουσίων».
Η γαλλική αριστερά χωρίς εξαίρεση τάχθηκε εναντίον της υποψήφιας της άκρας δεξιάς, με πρώτο τον κ. Μελανσόν. «Δεν πρέπει να πάει ούτε μια ψήφος στη Μαρίν Λεπέν», επανέλαβε τρεις φορές στους υποστηρικτές του. Κομμουνιστές, σοσιαλιστές, οικολόγοι απηύθυναν την ίδια έκκληση, ομοίως η υποψήφια της παραδοσιακής δεξιάς Βαλερί Πεκρές (4,8%), παρότι κατ’ αυτή «ο Εμανουέλ Μακρόν έπαιξε με τη φωτιά».
Θεωρητικά, οι υποψήφιοι οι ψήφοι υπέρ των οποίων μπορούν να θεωρούνται δεξαμενή για την κυρία Λεπέν είναι δύο, με σημαντικότερο τον Ερίκ Ζεμούρ (γύρω στο 7%). Ο ακροδεξιός υποψήφιος, που για ορισμένους αναλυτές έκανε «πιο εκλέξιμη» την κόρη του Ζαν-Μαρί Λεπέν, κάλεσε τους υποστηρικτές του χθες «να ψηφίσουν την Μαρίν Λεπέν». Ο δεύτερος είναι ο εθνικιστής Νικολά Ντιπόν-Ενιάν (γύρω στο 2%), που απηύθυνε την ίδια έκκληση στους οπαδούς του.
Ωστόσο, το πόσο θα εισακουστούν οι εκκλήσεις των υπολοίπων υποψηφίων που έμειναν εκτός κούρσας στους ψηφοφόρους τους να φράξουν τον δρόμο της κυρίας Λεπέν μένει να αποδειχθεί, με δεδομένη την προσωπικότητα του κ. Μακρόν, ο οποίος δεν προκαλεί ακριβώς συμπάθεια στους υποστηρικτές της αριστεράς. Για τη Σαντρίν Ρουσό των Πρασίνων, ο πρόεδρος καλά θα έκανε «να ψάξει τους ψηφοφόρους της αριστεράς και των οικολόγων έναν προς έναν». Ο πολιτολόγος Πασκάλ Περινό υπερθεματίζει: η κυρία Λεπέν μοιάζει ικανή να φθάσει πολύ πιο μακριά από ό,τι το 2017, επομένως ο κ. Μακρόν «πρέπει να κινητοποιηθεί για να προσελκύσει ψήφους υποστηρικτών του Ζαν-Λικ Μελανσόν», τόνισε στο τηλεοπτικό δίκτυο ARTE.
Η επικράτηση της Μαρίν Λεπέν θα είχε μεγάλο διεθνή αντίκτυπο -έχει παρομοιαστεί με το Brexit, ή την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ το 2016 στις ΗΠΑ- με δεδομένες τις θέσεις της, τη διακηρυγμένη εχθρότητά της έναντι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή την πρόθεσή της να αποσύρει τη Γαλλία από το στρατιωτικό σκέλος του NATO, για παράδειγμα. Θα ήταν διπλή πρωτιά: θα σηματοδοτούσε την πρώτη επικράτηση ακροδεξιάς υποψήφιας στις κάλπες και την πρώτη ανάδειξη γυναίκας στην προεδρία. Ο Λουί Αλιό του Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement national, RN), του κόμματός της, είπε ενθουσιωδώς «ξεκινάει νέα εκλογική διαδικασία».
Στιγμή-κλειδί του επόμενου δεκαπενθημέρου προεξοφλείται πως θα είναι η παραδοσιακή τηλεμαχία των δύο υποψηφίων την 20ή Απριλίου.
Το 2017, ο κ. Μακρόν σάρωνε το γαλλικό πολιτικό σκηνικό και την αντίπαλό του (66,1% στον δεύτερο γύρο), όμως φέτος η κόρη του Ζαν-Μαρί Λεπέν -του πρώτου υποψήφιου της άκρας δεξιάς που πέρασε στον δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, το 2002- φάνηκε καλύτερα προετοιμασμένη. Επικέντρωσε την προεκλογική της εκστρατεία στην αγοραστική δύναμη και το βιοτικό επίπεδο των Γάλλων -τη βασική ανησυχία του εκλογικού σώματος, κατά τις δημοσκοπήσεις- την ώρα που ο κ. Μακρόν, σε μεγάλο βαθμό αφοσιωμένος στη διπλωματία εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, δεν φάνηκε να δίνει την απαιτούμενη βαρύτητα στον πρώτο γύρο. Το άνετο προβάδισμά του, που έφθανε ως και τις 10 μονάδες κατά ορισμένες δημοσκοπήσεις μόλις έναν μήνα πριν από τις εκλογές, συρρικνώθηκε θεαματικά.
Για τον Αντριάν Τιερί, 23χρονο υποστηρικτή του Εμανουέλ Μακρόν, η Μαρίν Λεπέν γύρισε όλη τη Γαλλία στην προεκλογική της εκστρατεία και απέδειξε ότι «ξέρει πώς να μιλήσει στον κόσμο για τα χειροπιαστά προβλήματά του. Τις επόμενες δύο εβδομάδες, εκείνος (ο πρόεδρος Μακρόν) θα χρειαστεί να στρέψει πιο πολύ την προσοχή του σε όσα συμβαίνουν στη Γαλλία, να κάνει διάλειμμα από τη διπλωματία».
Μόνη βεβαιότητα είναι πως η χθεσινή ψηφοφορία επιβεβαίωσε την κατάρρευση των δύο παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας στη Γαλλία, με την κυρία Πεκρές των Ρεπουμπλικανών να μην ξεπερνά καν το 5% και την Αν Ινταλγκό, την υποψήφια των Σοσιαλιστών του πρώην προέδρου Φρανσουά Ολάντ, να καταγράφει ακόμη πιο απογοητευτική επίδοση, μένοντας κάτω από το 2% (στο 1,7%).