Αυτά που είδα το πρωί της 20ής του Ιούλη ήταν τόσο φρικτά ανεκδιήγητα και έρχονταν σε τόση σύγκρουση με ό,τι είχε γραφτεί και ειπωθεί για την τούρκικη απόβαση, που πολλές φορές αναρωτήθηκα γιατί να συσκοτίζονται αντί να φωτίζονται τα γεγονότα. Αναφέρομαι στη συγκεκριμένη χρονική διάρκεια του πρωινού της 20ής του Ιούλη.
Ο μόνος (τοπικά) αυτόπτης μάρτυρας
Είναι κοινά αποδεκτό σήμερα, πως η απόβαση έγινε στο Πέντε Μίλι, στον γνωστό κόλπο με το γραφικό νησί στη μέση, απέναντι από το κέντρο της Παγώνας και στο βορειοδυτικό ύψωμα το κέντρο «Γκόλντεν Ροκ» του Γιαννή Κ. Αλεξάνδρου. Για την τύχη της Παγώνας και της κόρης της υπάρχουν συγκεχυμένες πληροφορίες (πιο πιθανή φαίνεται να είναι του πυροβολισμού ή της ανατίναξης του αυτοκινήτου τους καθώς έφευγαν). Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι από τον χώρο της απόβασης ο μόνος αυτόπτης (τοπικά) μάρτυρας που απέμεινε ήταν ο Γιαννής.
Πριν δώσω τη συνέντευξη-αφήγηση του Γιαννή, προτάσσω αυτά που ο ίδιος είδα ώς τις 4.00 μ.μ. - 4.30 μ.μ., της 20ής του Ιούλη, '74, που βρισκόμουν στον Άι- Γιώρκη της Κερύνειας.
Πραξικοπηματίες συλλάμβαναν, Τούρκοι αποβιβάζονταν
Κατέφυγα ύστερα από διάφορες περιπέτειες το απόγευμα της Παρασκευής, 19 του Ιούλη '74 στον Άι-Γιώρκη. Είδα γύρω στις 8.00 μ.μ. τον Κωστή Κωνσταντίνου (Στοτσιή) που μόλις τον είχαν αφήσει από το Κάστρο (τον φυλάκισαν τη Δευτέρα του πραξικοπήματος). Καθήσαμε αργότερα στην αυλή του σπιτιού του Αντωνή Πράτσου, μαζί με την Ειρήνη Πράτσου, Ανδρέα Αδάμου (και οικογένειά του), Λουκή Ιωακείμ και γυναίκα του. Ο Λουκής άκουε Μπι-Μπι-Σι και θυμάμαι που έλεγε για αναχώρηση του τούρκικου στόλου από τα Άδανα.
Άλλο χαρακτηριστικό είναι πως «αστυνομικό» αυτοκίνητο με πραξικοπηματίες και τηλεβόα, τρία-τέσσερα σπίτια δυτικά από εκεί που βρισκόμασταν, καλούσαν τον «Μάριο», να παραδοθεί πάραυτα- αυτά γίνονταν από τις 8 μ.μ. -10 μ.μ. (κατάλαβα πως επρόκειτο για τον Μάριο του «Μαραμπού»).
Στον Πενταδάκτυλο έκαιγε μια τεράστια πυρκαγιά κι αναβόσβηναν φώτα. Γύρω στα μεσάνυκτα, ίσως και περασμένα, πήγαμε για ύπνο.
Οι Τούρκοι έρχονται
Ξύπνησα γύρω στις 4.30 π.μ. της 20ής του Ιούλη. Περισσότερο από έγνοια, που πλησίαζε τη βεβαιότητα, ανέβηκα στην κληματαριά και κοίταξα κατά τη θάλασσα. Είδα ευδιάκριτα τρία πλοία που κινούνταν προς την ακτή. Δεν μπορώ να πω ότι υπό άλλες συνθήκες θα αντιλαμβανόμουν ότι ήταν στρατιωτικά, όμως εκείνη τη στιγμή, ύστερα από το πραξικόπημα της Δευτέρας και τις ειδήσεις της Παρασκευής, καμιά αμφιβολία δε μου έμενε ότι ήταν τούρκικα. Έτρεξα στο σπίτι του Λουκή Ιωακείμ, που τον βρήκα ξύπνιο στο μπαλκόνι του διώροφου σπιτιού του να βλέπει κι εκείνος τα πλοία. Προσπαθήσαμε να επικοινωνήσουμε με το τηλέφωνο με δυο-τρία πρόσωπα. Αποτύχαμε. Τηλεφώνησα ύστερα στον Αστυνομικό Σταθμό Πύλης Λάρνακος, στη Λευκωσία. Είπα τι έβλεπα και αυτός που σήκωσε το ακουστικό μου είπε: «Πηγαίνετε να κοιμηθείτε επιτέλους και αφήστε μας ήσυχους» (φαίνεται πως κι άλλοι τους είχαν... ενοχλήσει). Για πρώτη φορά συνειδητοποιούσαμε την αδυναμία μας μπροστά στη λαίλαπα που ερχόταν. Θυμάμαι με πόση αφέλεια προσπάθησα να σταθμίσω την κατάσταση. Είπα περίπου του Λουκή πως «εντάξει, ξέρουμε πως το πραξικόπημα θα ακολουθήσει το μοίρασμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει και πόλεμο. Θα μας περικυκλώσουν οι Τούρκοι, θα συμφωνήσουν με τη Χούντα και θα γίνει η διχοτόμηση. Το πολύ να ρίξουν δυο-τρεις μπαταριές για εκφοβισμό». Δεν μπορούσα να καταλάβω την ώρα εκείνη τι θα εξυπηρετούσε ένας -έστω εικονικός- πόλεμος.
Πηγή: Φιλελεύθερος