Η διαδοχή σε περίπτωση θανάτου ή παραίτησης ενός Πάπα αποτελεί μια σύνθετη τελετουργική διαδικασία, που συνδυάζει το πνευματικό έργο του ηγέτη της Καθολικής Εκκλησίας με τον ρόλο του ως επικεφαλής του Βατικανού.
Κάθε στάδιο – από τη διαπίστωση του θανάτου μέχρι τον λευκό καπνό της εκλογής – ακολουθείται με αυστηρότητα, εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων και με τη συμμετοχή προσώπων που θεωρούνται κλειδιά του εκκλησιαστικού μηχανισμού.
Ο camerlengo του Βατικανού
Σύμφωνα με το Associated Press, ο επονομαζόμενος camerlengo είναι ο καρδινάλιος που επιφορτίζεται με την επίσημη επιβεβαίωση του θανάτου του Πάπα και τη σφράγιση του προσωπικού του δωματίου και του γραφείου του.
Μέχρι την εκλογή του διαδόχου, διαχειρίζεται τα «υλικά αγαθά και δικαιώματα» της Αγίας Έδρας. Σήμερα το αξίωμα αυτό κατέχει ο ιρλανδικής καταγωγής Αμερικανός Καρδινάλιος Κέβιν Φάρελ.
Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων
Απαρτίζεται από 252 καρδιναλίους ανά τον κόσμο, εκ των οποίων οι 135 έχουν δικαίωμα ψήφου στην εκλογή νέου Πάπα και ονομάζονται «εκλέκτορες». Οι περισσότεροι από αυτούς —108 συγκεκριμένα— διορίστηκαν από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Τι είναι το κονκλάβιο
Η λέξη προέρχεται από το λατινικό cum clave ("με κλειδί") και αφορά την κεκλεισμένων των θυρών συνέλευση των εκλεκτόρων καρδιναλίων στην Καπέλα Σιστίνα, με σκοπό την εκλογή του νέου Πάπα. Η διαδικασία ξεκινά εντός 20 ημερών από τον θάνατο ή την παραίτηση του προηγούμενου Πάπα και διαρκεί μέχρι να προκύψει πλειοψηφία δύο τρίτων.
Ποιος είναι ο κοσμήτορας του Κολλεγίου των Καρδιναλίων
Πρόκειται για τον καρδινάλιο που, μόλις ενημερωθεί από τον καμεράριο για τον θάνατο του Πάπα, αναγγέλλει την είδηση στους υπόλοιπους καρδιναλίους και στους πρέσβεις της Αγίας Έδρας. Προεδρεύει στο κονκλάβιο και μόλις επιλεγεί ο νέος Πάπας τον ρωτά αν αποδέχεται το αξίωμα και ποιο όνομα επιθυμεί να λάβει. Σήμερα είναι ο Ιταλός Καρδινάλιος Τζοβάνι Μπατίστα Ρε.
Τι είναι το Domus Santa Marta
Πρόκειται για ξενώνα εντός του Βατικανού, που ανεγέρθηκε το 1996 για τη φιλοξενία των καρδιναλίων κατά το κονκλάβιο. Εκεί επέλεξε να ζήσει και ο Πάπας Φραγκίσκος αντί για τα επίσημα διαμερίσματα, διαμένοντας στη Σουίτα 201.
Τι σημαίνει η φράση «Extra omnes»
Η φράση σημαίνει «όλοι έξω» και εκφωνείται στα λατινικά από τον τελετάρχη (σήμερα, Αρχιεπίσκοπος Ντιέγκο Ραβέλι) για να αποχωρήσουν όλοι από την Καπέλα Σιστίνα εκτός των εκλεκτόρων, πριν ξεκινήσει η ψηφοφορία.
Το «δαχτυλίδι του ψαρά»
Κάθε νέος Πάπας λαμβάνει αυτό το δαχτυλίδι κατά τη λειτουργία έναρξης της θητείας του. Φέρει το όνομα του Πέτρου, του πρώτου Πάπα, τον οποίο ο Ιησούς κάλεσε να γίνει «ψαράς ανθρώπων». Παλαιότερα το κατέστρεφαν μετά τον θάνατο του Πάπα. Πλέον απλώς ακυρώνεται ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά.
Γενικές Συνελεύσεις
Οι συνεδριάσεις όλων των καρδιναλίων πριν το κονκλάβιο, στις οποίες συζητούνται θέματα της Εκκλησίας και γίνονται οι προετοιμασίες. Συμμετέχουν όλοι εκτός από όσους έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Habemus Papam
Η θρυλική λατινική φράση που σημαίνει «Έχουμε Πάπα». Την αναγγέλλει από το εξώστη του Αγίου Πέτρου ο «πρωτοδιάκονος» του Κολλεγίου, σήμερα ο Γάλλος Καρδινάλιος Ντομινίκ Μανμπερτί, μαζί με το όνομα γέννησης και το παπικό όνομα του εκλεγέντος.
Ποιοι είναι οι infirmarii
Τρεις καρδινάλιοι, που κληρώνονται, αναλαμβάνουν να συλλέγουν τις ψήφους των εκλεκτόρων που είναι ασθενείς.
«Revisores», αυτοί που ελέγχουν τις ψήφους
Τρεις καρδινάλιοι, επίσης κληρωτοί, που επιθεωρούν τις ψήφους πριν αυτές ανακοινωθούν.
Τι είναι το rogito
Πρόκειται για το λατινικό έγγραφο που συνοψίζει τη ζωή και το έργο του Πάπα και τοποθετείται στο φέρετρό του. Αντίγραφό του φυλάσσεται στα αρχεία του Βατικανού.
Ποιοι είναι οι «scrutatores»
Τρεις κληρωτοί καρδινάλιοι που διαβάζουν, μετρούν και καίνε τις ψήφους μετά από κάθε γύρο. Η εκλογή απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων.
Τι σημαίνει το «Sede vacante»
Λατινική φράση που σημαίνει «κενή έδρα» και δηλώνει την περίοδο από τον θάνατο ή την παραίτηση ενός Πάπα έως την εκλογή του διαδόχου του.
Τι είναι ο μαύρος και λευκός καπνός
Μετά από κάθε ψηφοφορία, οι ψήφοι καίγονται για να σηματοδοτήσουν το αποτέλεσμα. Αν δεν υπάρχει εκλογή, προστίθενται χημικές ουσίες που παράγουν μαύρο καπνό. Αν εκλέχθηκε Πάπας, ο καπνός είναι λευκός και συνοδεύεται από καμπανοκρουσίες.