To Φανάρι αρνήθηκε να χορηγήσει αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία των Σκοπίων, όπως στο Μαυροβούνιο και το Κόσσοβο. Το πατριαρχείο Σερβίας όπως και η Μόσχα ήταν και παραμένουν αντίθετοι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Με το Μαυροβούνιο η Σερβία πέτυχε ειρήνη σε αντίθεση με το Κόσσοβο όπου η κόντρα έχει πάρει έντονες πολιτικές διαστάσεις.
Το τελευταίο διάστημα και με την άνοδο του Πορφύριου στο θρόνο του Πατριάρχη άρχισε ένας υπόγειος διάλογος με τη σχισματική "Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία - Αρχιεπισκοπή Οχρίδας "-την οποία δεν έχει αναγνωρίσει το Φανάρι- ώστε οι δύο πλευρές να έρθουν πιο κοντά, έπειτα από 55 χρόνια. ,αγνοώντας επί της ουσίας της Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας που είναι αναγνωρισμένη από τη Σερβία αλλά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Οι συνομιλίες για τις οποίες το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν φαίνεται να έχει δώσει την "ευλογία του" έρχονται σε μία περίοδο όπου η ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας δοκιμάζονται λόγω του ουκρανικού.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα (Religija.mk) οι σχισματικοί κάθισαν στο ίδιο τραπέζι με τους Σέρβους μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας στην οποία ,σύμφωνα με πληροφορίες, συμμετείχε και ο Πατριάρχης Σερβίας κ. Πορφύριος.
Πληροφορίες για την μυστική συνάντηση έδωσε επισήμως ο Επίσκοπος Ζβορνικίου και Τούζλα κ. Φώτιος, κατά τη διάρκεια του σημερινού κηρύγματός του.
Ο Σέρβος Επίσκοπος δεν αποκάλυψε ποιος συμμετείχε από τις αντιπροσωπείες, παρά μόνο ότι στις συνομιλίες συμμετείχε ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Σερβίας.
Ο Φώτιος έκανε λόγο για έναν διάλογο αγάπης, ενώ υπογράμμισε ότι αν είναι θέλημα Θεού η εν λόγω Εκκλησία θα επιστρέψει και πάλι στην κανονική ενότητα με την Εκκλησία της Σερβίας.
"Προτρέπω όλους να προσευχηθούν ώστε να θεραπευθεί το σχίσμα του 1967. Η θεραπεία του σχίσματος θα είναι για το καλό της Εκκλησίας, αλλά και για τα δύο αδελφά έθνη". Όπως αποκάλυψε οι συνομιλίες μεταξύ της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας πραγματοποιήθηκαν στην πόλη Νις το περασμένο Σαββατοκύριακο.Τα νέα των συνομιλιών ανακοινώθηκαν και μετά τη λειτουργία για τον «Αγ. Γεώργιος» χθες και έγινε σαφές ότι στη συνάντηση παρέστη και ο ίδιος ο Επίσκοπος Φώτιος. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήδη από αυτόν τον μήνα, «είναι δυνατό η Ορθόδοξη Εκκλησία της ΠΓΔΜ να επιστρέψει στην κανονική ενότητα με τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία».
«Αυτό θα θέσει ένα τέλος στο σχίσμα του 1967 της Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας», είπε ο Σέρβος επίσκοπος, προσθέτοντας ότι «η επιστροφή της Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί κατά τη συνεδρίαση της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας τον Μάιο».
«Αυτή είναι μια μεγάλη πρόκληση. Εάν ο Θεός είπε τις προσευχές του επισκόπου Νικολάου, των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, των Αγίων Κλήμη και Ναούμ και των Αγίων Σάββα της Σερβίας, μπορεί να οδηγήσει στην αποκατάσταση της ενότητας και την άρση του σχίσματος από το 1967. Βρισκόμαστε στο κατώφλι αυτής της απόφασης , και γι' αυτό σας καλώ σε προσευχή. Αυτό είναι για το καλό των ιερών εκκλησιών μας, για το καλό του σερβικού και του μακεδονικού λαού μας, που είναι δύο αδελφικοί λαοί», είπε .Μάλιστα όπως ανέφερε η αναγνώριση των σχισματικών μπορεί να γίνει μέσα στον Μάιο.
Υπενθυμίζεται οτι τέλη του περασμένου έτους, η Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία ζήτησε συνάντηση του Πατριάρχη Πορφύριου με τον επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μακεδονίας, Στέφανο. Όμως μέχρι στιγμής δεν υπήρχαν πληροφορίες για τέτοια συνάντηση. Την ίδια ώρα, πολιτικοί και ένας τοπικός επίσκοπος πιέζουν συνεχώς τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την αναγνώριση της "Ορθόδοξης Εκκλησίας της Μακεδονίας" και την ανακήρυξή της σε αυτοκέφαλη εκκλησία, προκειμένου να μην εξαρτάται από τη Σερβία.
Μάλιστα πριν από χρόνια, η Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία ζήτησε να ανακηρυχθεί η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία ως μητρική της Εκκλησία, αλλά μόλις σχηματίστηκε επιτροπή στην Ιερά Σύνοδο της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για το θέμα, οι επίσκοποι της Μακεδονίας άρχισαν να ζητούν άμεση βοήθεια από το Οικουμενικό Πατριαρχείο .
Η απόφαση αυτή των σχισματικών των σχισματικών να ενωθούν με τη Σερβία ή να λειτουργούν σε καθεστώς ημιαυτονομίας αναμένεται να προκαλέσει συζητήσεις καθώς υπάρχει η αναγνωρισμένη Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αχρίδας ο μητροπολίτης της οποίας Ιωάννης έχει διωχτεί από την κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας.
Πριν από ένα χρόνο αντιπροσωπεία των σχισματικών είχε επισκεφτεί το Φανάρι και είχε ζητήσει την αυτοκεφαλία.
Η εμπλοκή της Σερβίας στο θέμα της αυτονομίας των σχισματικών χωρίς την έγκριση του Φαναρίου θα απασχολήσει την Εκκλησία το επόμενο διάστημα. Ωστόσο, είναι φανερό οτι το καθεστώς των Εκκλησιών είναι αρμοδιότητα του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Εκτός αυτού υπάρχει και το ζήτημα του ονόματος καθώς η αναγνώριση μιας Εκκλησίας με το όνομα "μακεδονική" θα προκαλέσει τριβές .