Εορτολόγιο-Βίοι αγίων σήμερα 4 Ιουλίου: Άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, Άγιος Μιχαήλ ο Χωνιάτης Μητροπολίτης Αθηνών, Άγιος Θεόδωρος επίσκοπος Κυρήνης της Λυβύης, Αγίες Κυπρίλλα, Αρόα και Λούκια, Αγία Ασκληπία η θαυματουργή, Άγιος Θεόφιλος ο Ιερομάρτυρας, Όσιος Μένιγνος, Οσία Μάρθα μητέρα του οσίου Συμεών, που ασκήτευσε στο όρος Θαυμαστόν, Άγιος Θεόδοτος, Άγιος Δονάτος επίσκοπος Λιβύης και Ιλαρίων οσιομάρτυρας, Αγία Κορίλλα, Άγιος Ανδρέας Ρουμπλιόβ ο Εικονογράφος, Άγιος Ιωνάς ο Αθωνίτης, Άγιος Ιερεμίας ο εν Κρήτη Μαρτυρήσας.
Άγιος Ανδρέας Αρχιεπίσκοπος Κρήτης
Ο επίσκοπος Κρήτης Ανδρέας ήταν Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, ρήτορας και έξοχος υμνογράφος και ασματογράφος της βυζαντινής μουσικής.
Γεννήθηκε το έτος 660 περίπου στη Δαμασκό. Έζησε τον περισσότερο χρόνο της ζωής του στη Συρία και την Παλαιστίνη. Στην ηλικία των δεκαπέντε ετών πήγε με τους γονείς του στην Ιερουσαλήμ. Ο τότε Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόδωρος, τον έθεσε υπό την προστασία του.Εκάρη μοναχός το 678, σε ηλικία δεκαοκτώ ετών. Συγχρόνως χειροτονήθηκε διάκονος και προη΄χθη σε αξιωματούχο της Πατριαρχικής αυλής λαμβάνοντας τη θέση του νοτάριου. Θα ασχοληθεί με ιδιαίτερο ζήλο στην οργάνωση της φιλανθρωπίας στην πόλη των Ιεροσολύμων. Το όνομά του έχει συνδεθεί με τις εργασίες της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου, στην Κωνσταντινούπολη, στις οποίες συμμετείχε, σύμφωνα με τους συναξαριστές του, ως εκπρόσωπος του Θεόδωρου Ιεροσολύμων. Όμως από τα πρακτικά της συνόδου δεν επιβεβαιώνεται κάτι τέτοιο . Στην Κωνσταντινούπολη, μεταξύ 690 και 695, θα του δοθεί το οφφίκιο του διακόνου της Μεγάλης Εκκλησίας με ειδική τελετή και προχείριση, ενώ θα του ανατεθεί και η ευθύνη φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ενός ορφανοτροφείου και ενός πτωχοκομείου.
Στην Αρχιεπισκοπή Κρήτης πρέπει να τοποθετήθηκε μεταξύ 700 και 710. Εξελέγη για τη μητρόπολη Γόρτυνος έδρα του τότε αρχιεπισκόπου, ο οποίος προήδρευε δωδεκαμελούς ιεραρχίας. Η δράση που ανέπτυξε ήταν πολυμερής: με κηρύγματα επικοινωνεί με το πόιμνιό του, κτίζει νέους ναούς, ανοικοδομεί παλαιούς, οργανώνει φιλανθρωπικά ιδρύματα, βοηθά σε έκτακτες καταστάσεις, επιδημίες, ανομβρίες, ληστρικές επιθέσεις των Σαρακηνών.
Λίγο πριν από τον θάνατό του θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη και επιστρέφοντας στην Κρήτη, σταθμεύοντας για λίγο στη Λέσβο, στο λιμάνι της Ερεσσού θα αποβιώσει και το σώμα του θα θαφτεί στο ναό της Αγίας Αναστασίας. Ο θάνατός του συνέβη το 740.
Ο Ανδρέας οφείλει την προσωνυμία Ιεροσολυμίτης στη μοναχική του κουρά στην Ιερουσαλήμ και στην επί έτη παραμονή του εκεί.
To συγγραφικό του έργο διακρίνεται σε ρητορικούς λόγους και εκκλησιαστικούς ύμνους. Έχει γράψει σαράντα εννέα πανηγυρικούς λόγους και εγκωμιαστικούς λόγους και εννέα έργα. Αναφέρεται σε δεσποτικές, θεομητορικές και εορτές αγίων, σε εορτές του κύκλου του Τριωδίου και Πεντηκοσταρίου. Δεν αναφέρεται σε θέματα δογματικά, διότι στην εποχή του ήταν λυμένα. Σημαντικό είναι και το υμνογραφικό του έργο. Είναι συγχρόνως και υμνογράφος και μελωδός. Αρκετοί από τους ύμνους, το κείμενο των οποίων αλλά και τη μουσική είχε γράψει ο ίδιος, βρίσκονται σε λειτουργική χρήση. Οι ύμνοι του διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, ιδιόμελα και κανόνες. Σώζονται πενήντα οκτώ κανόνες του σε διάφορες εορτές και εξακόσιοι ενενήντα ειρμοί. Με το όνομα του Ανδρέα συνδέεται το ποιητικό είδος του Κανόνα, του οποίου θεωρείται και ο πρώτος εισηγητής. Ο πιο γνωστός είναι ο Μέγας Κανών και αποτελείται από διακόσια πενήντα τροπάρια. Αν σε αυτά προστεθούν και οι ειρμοί, που σε μερικές ωδές είναι διπλοί, έχουμε τον αριθμό των διακοσίων εξήντα ενός τροπαρίων. Ο Μεγάλος Κανόνας, διαβάζεται και σήμερα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, κατά τη διάρκεια της Τεσσαρακοστής, δυο φορές. Σε ορισμένα μέρη του Κανόνος είναι σαφής η επίδραση του Ρωμανού Μελωδού. Ο Κανών απαριθμεί τα κυριότερα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης, αρχίζοντας με την πτώση του Αδάμ, καθώς και με τους λόγους και τα έργα Σωτήρος.