Ενόψει της επικείμενης συνάντησης του Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ταγίπ Ερντογάν στο Σότσι, στις 29 Σεπτεμβρίου, όπου θα συζητήσουν σχετικά με την αποκλιμάκωση των πρόσφατων εντάσεων στο Ιντλίμπ της Συρίας, η αμερικανική ιστοσελίδα «National Interest» εξετάζει κατά πόσο οι δύο χώρες μπορούν να παραμερίσουν τα εκ διαμέτρου αντίθετα συμφέροντα τους στην περιοχή και «να τα βρουν» καθώς και πως επηρεάζει η στάση της Τουρκίας στο θέμα της Κριμαίας της σχέσεις της με την Ρωσία.
Αναλυτικά το άρθρο του National Interest
O Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πρόκειται να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν στο θέρετρο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας στις 29 Σεπτεμβρίου. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν την πρόσφατη άνοδο των στρατιωτικών εντάσεων στη βορειοδυτική Συρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εντείνει τις αεροπορικές επιδρομές τους κατά των ανταρτών στο Ιντλίμπ, προκαλώντας φόβο στην Άγκυρα για περαιτέρω αποσταθεροποίηση της κατάστασης στα νότια σύνορα της Τουρκίας. "Το καθεστώς στη Συρία αποτελεί απειλή στο νότιο τμήμα της Τουρκίας. Επομένως, ως φίλος της Ρωσίας, περιμένω από τον Πούτιν και τη Ρωσία μια διαφορετική προσέγγιση ως μια απόδειξη αλληλεγγύης", δήλωσε ο Ερντογάν την περασμένη Παρασκευή.
Η σύνοδος κορυφής στο Σότσι θα έρθει μετά από τις απογοητευτικές, όπως τις χαρακτήρισε ο Ερντογάν, διμερείς συνομιλίες με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. «Στις συζητήσεις με τον κ. Μπάιντεν, δεν υπήρξε το επιθυμητό αποτέλεσμα ... Ως δύο χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να βρισκόμαστε σε διαφορετική κατάσταση», είπε ο τούρκος Πρόεδρος.
Παράλληλα ο Ερντογάν επέκρινε τη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ προς τους κούρδους μαχητές στη Συρία, προσθέτοντας ότι επιδιώκει να προχωρήσει τις τουρκικο-ρωσικές σχέσεις «πολύ περισσότερο» στην επικείμενη συνάντησή του με τον Πούτιν. Ο Τούρκος ηγέτης υποστήριξε την αμφιλεγόμενη απόφαση της Άγκυρας να αγοράσει το ρωσικούς πυραύλους S-400, ενώ επιβεβαίωσε τις φήμες ότι η Τουρκία σκοπεύει να αγοράσει και δεύτερη πυροβολαρχία πυραύλων S-400 μέχρι το τέλος του 2021.
Στην επικείμενη συνάντηση πάντως Πούτιν και Ερντογάν δεν αναμένεται να καταλήξουν σε οποιοδήποτε είδος σταθερής και μακροχρόνιας συμφωνίας για το μέλλον του Ιντλίμπ. Τα ρωσικά και τα τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή είναι «εκ διαμέτρου αντίθετα», όπως σημείωσε ο Ρώσος πολιτικός επιστήμονας Φιοντόρ Λουκιανόφ. «Όλες οι συμφωνίες που έχουν επιτευχθεί με την Τουρκία για την απόσυρση των μαχητών από τη βορειοδυτική Συρία, και την μεταφορά τους αλλού, δεν λειτουργούν», πρόσθεσε. Παρά το συνεχιζόμενο αδιέξοδο Ρωσίας-Τουρκίας πάνω στα μεγαλύτερα ζητήματα που αφορούν γενικότερα το καθεστώς της Συρίας, η σύνοδος στο Σότσι θα μπορούσε να αποτελέσει «θείο δώρο» στις συνεχιζόμενες προσπάθειες αποσυμπίεσης, που στοχεύουν στο να περιορίσουν αισθητά τον κίνδυνο στρατιωτικής κλιμάκωσης μεταξύ των μαχητών, που υποστηρίζονται από την Τουρκία και των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.
Όμως, για ορισμένους στη Μόσχα, η Σύνοδος του Σότσι, που έχει προαποφασιστεί ότι αφορά μόνο τα θέματα της Μέσης Ανατολής, έχει ήδη «χρωματιστεί» λόγω πρόσφατων εξελίξεων. Νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας εξέδωσε δήλωση όπου αρνήθηκε μερικώς να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών της Δούμας στη Ρωσία τον Σεπτέμβριο: «Η Τουρκία διατηρεί την υποστήριξή της στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και δεν αναγνωρίζει την παράνομη προσάρτηση της Κριμαίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Τάντζου Μπίλγκιτς, σημειώνοντας ότι οι εκλογές της Κρατικής Δούμας στην Κριμαία «δεν έχουν νομική ισχύ για την Τουρκία». Ο Ερντογάν υπέγραψε προσωπικά τη θέση της κυβέρνησής του αργότερα εκείνη την εβδομάδα, σημειώνοντας στην ομιλία του στον ΟΗΕ ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 και επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Άγκυρας στην «υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Ουκρανίας».
Τα σχόλια του Ερντογάν προκάλεσαν την γρήγορη και έντονη, αντίδραση του Κρεμλίνου. «Η Τουρκία γνωρίζει πολύ καλά ότι η Κριμαία είναι κυρίαρχο τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν αγνοούμε ποτέ τέτοιες δηλώσεις», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα. «Δεν αποδεχόμαστε τέτοιες δηλώσεις, σχετικά με τη μη αναγνώριση των εκλογών στην Κριμαία, και το λέμε ανοιχτά στους Τούρκους συναδέλφους μας», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ. «Το ζήτημα της Κριμαίας είναι ένα θέμα για το οποίο οι θέσεις μας είναι δραματικά διαφορετικές. Εκφράζουμε τη λύπη μας για αυτό, αλλά ελπίζουμε ότι επιδεικνύοντας πολιτική βούληση και με την πάροδο του χρόνου η Τουρκία θα αλλάξει αποψη, αναγνωρίζοντας απλώς την αλήθεια και την πραγματική κατάσταση », είπε ο Πεσκόφ.
Το Κρεμλίνο και το κυβερνών κόμμα «Ενωμένη Ρωσία» έχουν αφιερώσει μεγάλο μέρος των προεκλογικών και μετεκλογικών μηνυμάτων τους στην ανάδειξη των υποτιθέμενων κινδύνων για ξένη επέμβαση στην εκλογική διαδικασία της Ρωσίας. Ρώσοι εμπειρογνώμονες, σχολιαστές και πολιτικοί διαμαρτύρονται για την ΕΕ σχετικά με μια προηγούμενη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που υποδηλώνει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αρνηθεί να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών της Δούμας εάν αυτές αποδειχθούν ότι είναι χαλκευμένες. Η ΕΕ συμφώνησε για μια πιο ήπια πορεία, αρνούμενη επίσημα να αναγνωρίσει μόνο εκείνα τα μέρη των εκλογών της Δούμα που διεξήχθησαν στο κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος. Παρ 'όλα αυτά, η σταθερά σκληρή ρητορική των αξιωματούχων του Κρεμλίνου δεν ακολουθείται με σκληρά μέτρα εναντίον της Δύσης. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι το Κρεμλίνο σκέφτεται σοβαρά να αποχωρήσει από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) - ένα μέτρο που υποστηρίζεται εδώ και καιρό από λαϊκιστές σχολιαστές και πολιτικούς στη Ρωσία.
Μια παρόμοια κατάσταση φαίνεται να παίζει με την Τουρκία. Η Ζαχάροβα επέμεινε ότι η Μόσχα θα βγάλει τα «κατάλληλα συμπεράσματα» από τα σχόλια της Άγκυρας, τα οποία «προφανώς δεν ωφελούν τη διμερή σχέση», αλλά δεν είναι σαφές τι σημαίνει αυτό με συγκεκριμένους όρους. Οι δηλώσεις Ερντογάν δεν ώθησαν το Κρεμλίνο να φτάσει στο σημείο να ακυρώσει τη σύνοδο κορυφής της 29ης Σεπτεμβρίου, ούτε υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν σκοπεύει να θέσει το ζήτημα της Κριμαίας κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στο Σότσι. Ο Ρώσος πολιτικός σχολιαστής Εβγένι Σατανόσκι σημείωσε ότι αυτό το σκάνδαλο είναι απίθανο να έχει ουσιαστική επίδραση στην ακμάζουσα ρωσοτουρκική εμπορική σχέση, ούτε είναι πιθανό να θέσει σε κίνδυνο την εκκρεμούσα σύμβαση της Άγκυρας για τους S-400. Η Σβετλάνα Ζούροβα, μέλος της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Κρατικής Δούμας, δήλωσε στα ρωσικά ΜΜΕ ότι η Τουρκία και η Ρωσία παραμένουν «στρατηγικοί εταίροι» παρά την έντονη διαφωνία τους για το καθεστώς της Κριμαίας. «Έχουμε πολλά σημεία επαφής. Και υπάρχουν μέρη όπου δεν είμαστε απλώς στρατηγικοί εταίροι, αλλά βοηθάμε ενεργά ο ένας τον άλλον », είπε.
Ο αντίκτυπος της μερικής άρνησης του Ερντογάν να αναγνωρίσει τις εκλογές στη Δούμα φέρνει και πάλι στο φως τις σύνθετες, και μερικές φορές αμφιταλαντευόμενες, σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας. Οι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου έσπευσαν να απαντήσουν στις ήπιες προσβολές της Άγκυρας με το γνωστό ρεπερτόριο δηλώσεων περί αγανάκτησης, αλλά στην πραγματικότητα η Μόσχα δεν είναι διατεθειμένη να τορπιλίσει την εύθραυστη σχέση μεταξύ των δύο χωρών λόγω της επί μακρόν θέση της Τουρκίας στην Κριμαία.
ΠΗΓΗ: National Interest