«Να είναι δημιουργικές και οι δύο πλευρές, ώστε να υπάρξει ένας ειλικρινής και ανοιχτός διάλογος » : Αυτή ήταν η έκκληση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προς τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ στις επαφές που είχε μαζί τους στην άτυπη διάσκεψη 5+1 στη Γενεύη.
Να μην γελιόμαστε όμως . Το καλύτερο σενάριο που μπορεί να αναμένει η Ελληνοκυπριακή πλευρά είναι μια ...δεύτερη άτυπη διάσκεψη. Μέχρι αργά το βράδυ που γράφονταν αυτές οι γραμμές , αναμενόταν απλά μια δήλωση καλών προθέσεων του ΓΓ του ΟΗΕ . Μόνο αιθεροβάμονες άλλωστε μπορούν να πιστεύουν ότι η διάσκεψη της Γενεύης μπορεί να συμβάλει σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση για το Κυπριακό ,με βάση το διεθνές δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ!
Η Αγκυρα και ο «επιτετραμμένος» της στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο,Ερσίν Τατάρ πήγαν στην Ελβετία με έναν και μόνο στόχο: Να βάλουν ταφόπλακα σε κάθε σκέψη για μία διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία στην Κύπρο. Μια θέση που έχει υιοθετηθεί από το 1977 στις συμφωνίες Μακάριου -Ντενκτάς και που ενστερνίζεται ο ΟΗΕ ,αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σαράντα τέσσερα χρόνια μετά, ο Ερντογάν εμφανίζεται βέβαια να συζητά μόνο τη λύση των «δυο κρατών» στην Κύπρο. Μια σταθερή επιδίωξη ,άλλωστε της Αγκυρας από την 1η Οκτωβρίου του 1960 ,που κηρύχτηκε η ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια επιδίωξη που εκφράστηκε αρχικά με την εισβολή του Αττίλα το 1974,αλλά δεν «καρποφόρησε» de jure, καθώς η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει ότι στην Κύπρο υπάρχει μόνο ένα νόμιμο κυρίαρχο κράτος και μόνο η Αγκυρα το κατεχόμενο ψευδοκράτος.
Εμπειροι διπλωμάτες τονίζουν πάντως στη «δ» ότι ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει καλά ότι είναι δύσκολο να υλοποιηθεί υπό τις τρέχουσες συνθήκες η αποδοχή της κατεχόμενης βόρειας Κύπρου ως ανεξάρτητου κράτους από τον ΟΗΕ.
Βάζει όμως στο τραπέζι τον μαξιμαλιστκό στόχο των «δύο κρατών», για να επιτύχει τον πραγματικό σκοπό του . Πού δεν είναι άλλος από τη «συνομοσπονδία» στην Κύπρο. Χρησιμοποιεί δηλαδή την τακτική του Χότζα στο γνωστό ανέκδοτο ,που η γυναίκα του διαμαρτύρεται ότι το σπίτι τους είναι μικρό.
Με την «συνομοσπονδία», που απορρίπτει φυσικά παγίως ως κόκκινη γραμμή, η Κυπριακή δημοκρατία, ο Ερντογάν πάει να βάλει στο χέρι τελικά όλο το νησί και να εισέλθει στην Ευρωπαϊκή Ενωση από την πίσω πόρτα, με «τουρκοκυπριακό διαβατήριο» . Φυσικά , για συμβολικούς λόγους, ο Τούρκος πρόεδρος, ξεπροβοδίζοντας τον αχυράνθρωπό του Τατάρ στον πηγαιμό για τη Γενεύη ,επέμεινε ότι «θα καταθέσουμε τη λύση των δύο κρατών με βάση την ισότιμη κυριαρχία».
Όπως είπε μάλιστα, «δεν θα ανεχτούμε νοοτροπίες που προσπαθούν να καταδικάσουν την Κύπρο σε αδιέξοδο και να εκφοβίσουν τους Τουρκοκύπριους αδελφούς μας με εμπάργκο. Όποια και αν είναι η έκβαση της συνάντησης, θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό των Τουρκοκυπρίων αδελφών μας».
Και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ,ο εκπρόσωπος του Ερντογάν, Φαχρετίν Αλτούν, σχολιάζοντας τη συνέντευξη Τατάρ στην «Καθημερινή» ,δήλωσε προκλητικά ότι «η χώρα μας είναι ενιαία .Η υπόθεση των Τουρκοκυπρίων είναι δική μας υπόθεση. Η μοίρα της “ΤΔΒΚ” είναι το πεπρωμένο μας».
Αλλά και ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο ακροδεξιός «σκιώδης ηγέτης» της Τουρκίας ,από τον οποίο εξαρτάται πλέον η μοίρα του Ερντογάν , δεν δίστασε να δηλώσει προκλητικά ότι «η Κύπρος είναι Τουρκική… Δεν υπάρχει άλλος δρόμος στην Κύπρο εκτός από μια ανεξάρτητη, ισότιμη, κυρίαρχη λύση δύο κρατών».
Ο Μπαχτσελί κατηγόρησε μάλιστα τον πρώην ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιτζί -που δεν θέλει οι Τουρκοκύπριοι να είναι υποχείριο της Αγκυρας- ότι «είναι η φωνή της ΕΟΚΑ και αναλαμβάνει ξανά δράση μαζί με τους εν υπνώσει κομμουνιστικούς πυρήνες» κατά του Τατάρ , οποίος είναι «μια γενναία καρδιά που υπερασπίζεται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων σύμφωνα με τις εθνικές ευαισθησίες».
Φοβού τους Βρετανούς
Είναι φανερό λοιπόν ότι εκ πρώτης όψεως , στη Γενεύη υπάρχει αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές. Η Τουρκική πλευρά δεν προσήλθε σε διάλογο για να βρεθεί μια οποιαδήποτε λύση. Αλλά η λύση που θέλει η Αγκυρα. Για αυτό άλλωστε η έκφραση «χαμηλές προσδοκίες», εμπεριέχεται σε όλες τις αναλύσεις στον διεθνή Τύπο.
«Μην περιμένετε το αποτέλεσμα που ονειρεύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις συνομιλίες της Γενεύης» γράφει ο πρώην διευθυντής της αγγλόφωνης Hurriyet, Μουράτ Γετκίν στην ιστοσελίδα του Yetkinreport ,υποστηρίζοντας ότι «αν η ελληνοκυπριακή κοινότητα δεν αναγνωρίσει την πολιτική ισότητα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, καμία από αυτές τις συζητήσεις δεν είναι πιθανό να οδηγήσουν στην επανένωση».
Ο Μουράτ Γετκίν αποκαλύπτει όμως ότι στη Γενεύη παρουσιάστηκε ένα «ανεπίσημο» βρετανικό σχέδιο , καθώς το Λονδίνο εξακολουθεί να θέλει και να πιέζει, για την "επανένωση" του νησιού. Με μία «προϋπόθεση»: Να αποδεχτεί η ελληνοκυπριακή πλευρά «την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων».
Σύμφωνα με τον Μουράτ Γετκίν, «οι Βρετανοί διαπίστωσαν επίσης ότι ο μόνος λόγος που το Σχέδιό τους δεν λειτούργησε μέχρι τώρα ,ήταν ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν αποδέχονται την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων και ήθελαν να τους διατηρήσουν ως μειονότητα. Αυτό ,όχι μόνο το εντόπισαν ,αλλά και το μοιράστηκαν οι Βρετανοί «ανεπίσημα» με τους φίλους και τους συμμάχους τους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών» υποστηρίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος.
Το πρόβλημα το έχει ο Ερντογάν
Ο Μουράτ Γετκίν υποστηρίζει μάλιστα ότι «η λύση των δύο κρατών» που προωθεί ο Ερντογάν και η απειλή ανοίγματος των Βαρωσίων ,προκάλεσαν κάποια αλλαγή στην ελληνοκυπριακή πλευρά. Με την πρώτη ματιά-γράφει ο Μουράτ Γετκίν- μπορεί να θεωρηθεί ότι ο Ερντογάν προωθεί τη λύση της «συνομοσπονδίας» όταν μιλάει για «ξεχωριστά κράτη».
Η Κυπριακή Δημοκρατία κατέστησε πάντως σαφές πως δεν αποδέχεται οποιαδήποτε διαφοροποίηση της μορφής λύσης όπως αυτή καθορίζεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και πως δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί «λύση δυο κρατών» και να αναγνωρίσει κυριαρχία οποιασδήποτε μορφής.
Ο πρώην διευθυντής της αγγλόφωνης Hurriyet προειδοποιεί μάλιστα ότι «ούτως ή άλλως, οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν τίποτα να χάσουν από το αδιέξοδο .Τα κονδύλια συνεχίζουν να ρέουν από την ΕΕ…Ετσι και μετά τη Γενεύη δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στην Κύπρο ,εκτός εάν η ελληνοκυπριακή κυβέρνηση αναγνωρίσει το δικαίωμα της πολιτικής ισότητας».
Η ιταλική ιστοσελίδα Formiche.it εκτιμά πάντως ότι «ο Ερντογάν στοχεύει στη μερίδα του λέοντος… υποστηριζόμενος από το Λονδίνο στις διεκδικήσεις του στα υπεράκτια αποθέματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο», γράφει η ιταλική ιστοσελίδα Formiche. Αλλά το σίγουρο είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος δεν είναι πλέον σε θέση να επιβάλει τις προκλητικές αξιώσεις του.
Η αντιπαράθεσή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για τη γενοκτονία των Αρμενίων ,ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις. Από την άλλη πλευρά ,η αποχώρηση της Ανγκελα Μέρκελ από την καγκελαρία και η αναμενόμενη ήττα του φιλό-Τουρκου Χριστιανοδημοκράτη υποψήφιου Αρμιν Λάσετ στις γερμανικές εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου, περιορίζουν τις νέο-αποικιακές, επεκτατικές κινήσεις του Τούρκου προέδρου.
«Γίγαντας με πήλινα πόδια»
Ο διεθνής περίγυρος έχει αλλάξει και φυσικά ουδείς λόγος υπάρχει για βιαστικές κινήσεις. Πολύ περισσότερο ,γιατί με το ενδεχόμενο ανάληψης της Γερμανικής καγκελαρίας από την Πράσινη ,Ανναλένα Μπέρμποκ, η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει στη φαρέτρα τους πολύ περισσότερα όπλα , με δεδομένη την σαφή αντίθεση των Πρασίνων στην αυταρχική πολιτική καταστολής ,που ακολουθεί ο Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας του.
«Πιεζόμενος ο Τούρκος πρόεδρος από την καταδίκη σε διεθνές επίπεδο και έχοντας συντριβεί εσωτερικά από το βάρος της οικονομικής κρίσης, φαίνεται να έχει χάσει τις ορθολογικές δεξιότητες και τις διπλωματικές του ικανότητες» γράφει η HuffPost στην ιταλική της έκδοση και προσθέτει με έμφαση: «Μετά την αναγνώριση από τον Μπάιντεν της γενοκτονίας των Αρμενιων, ο Ερντογάν είναι ένας γίγαντας με πήλινα πόδια».
Δεν είναι τυχαίο που οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες στην Τουρκία αντιμετωπίζουν ειρωνικά το γεγονός ότι ο Ερντογάν απέφυγε να απαντήσει με σκληρό τρόπο στις δηλώσεις Μπάιντεν.
H επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου «Καλού Κόμματος», Μεράλ Ακσενέρ δήλωσε μάλιστα με μπόλικη δόση ειρωνείας ότι «ο αποκαλούμενος παγκόσμιος ηγέτης έχει χαθεί και έχει αντικατασταθεί από έναν πολύ μικροσκοπικό κ. Ερντογάν»
Ο Τούρκος πρόεδρος είναι «αδύναμος» ,γράφει η γαλλική Les Echos και τονίζει ότι «αυτό φαίνεται και από τις νέες εκκαθαρίσεις ,με τις συλλήψεις 532 ατόμων ,συμπεριλαμβανομένων 459 από τις τάξεις των Ενόπλων Δυμάμεων, που κατηγορούνται για συνενοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016».
Είναι πραγματικά ενδεικτικό το γεγονός ότι πέντε χρόνια μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα ,οι διώξεις στην Τουρκία δεν λένε να σταματήσουν!
Σύμφωνα με την ΜΚΟ «Turkish Purge», γράφει η γαλλική εφημερίδα, «περίπου 80.000 άνθρωποι συνελήφθησαν και αναμένουν δίκη, 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι- συμπεριλαμβανομένων 4.000 δικαστών και 3.000 ακαδημαϊκών- έχουν απολυθεί, 20.000 στρατιωτικοί αποτάχθηκαν και με 320 δημοσιογράφους φυλακισμένους, η Τουρκία είναι στη δεύτερη θέση στον κόσμο όσον αφορά την καταστολή του Τύπου, πίσω από την Κίνα».
Όταν όμως ένα καθεστώς καταφεύγει μονίμως σε εκκαθαρίσεις ,μόνο ως ένδειξη πανικού και κατάρρευσης μπορεί να θεωρηθεί. Πρέπει να το καταλάβουν και στη Γενεύη…
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»