Παρά τις πολλές αναφορές της τουρκικής διπλωματίας στην «προκλητικότητα» της Ελλάδας, διαφαίνονται και δυνατότητες συνεννόησης.
«Δεν μπορούμε πρακτικά να μιλήσουμε για τα υπόλοιπα, αν δεν ξεκαθαρίσουμε τα χωρικά ύδατα με την Ελλάδα» λέει έγκυρη τουρκική διπλωματική πηγή στην DW, αναφερόμενη στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ποιο είναι το νέο θα έλεγε κανείς; Πρόκειται για επανάληψη των πάγιων θέσεων της Άγκυρας. Όμως η ίδια πηγή συνεχίζει τονίζοντας πως οι συμφωνίες, που έχει συνάψει η Ελλάδα με την Ιταλία και την Αίγυπτο για θαλάσσιες ζώνες, αλλάζουν τα δεδομένα και πως η Άγκυρα είναι διατεθειμένη και έχει ήδη προτείνει στην Αθήνα ότι σε αυτή τη λογική θα συμφωνούσε σε διεθνή επιδιαιτησία για Αιγαίο και Αν. Μεσόγειο. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η Τουρκία δεν έχει προσυπογράψει την UNCLOSS και δεν αναγνωρίζει το δίκαιο της θάλασσας.
Στην πράξη ο καθορισμός θαλάσσιων ζωνών που ξεκινούν από τα χωρικά ύδατα ουσιαστικά επιβάλλει τον καθορισμό των χωρικών υδάτων. Όμως η απειλή πολέμου που έχει ψηφιστεί στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση περιπλέκει τα πράγματα. Η ίδια διπλωματική πηγή ξεκινά την αναφορά στα θέματα του Αιγαίου σημειώνοντας ότι “η επέκταση στα 12 μίλια είναι δικαίωμα της Ελλάδας”. Αλλά προσθέτει ότι “βάσει του διεθνούς δικαίου της θάλασσας πρέπει να το συμφωνήσει με τις γειτονικές χώρες”.
Σύμφωνα με τη θέση της τουρκικής διπλωματίας η συμφωνία με την Ιταλία, που αφήνει δίαυλο στην Αλβανία και στο νότιο άκρο σέβεται τα δικαιώματα της Λιβύης, αποτελεί μια λογική βάση. Η Άγκυρα ουσιαστικά θεωρεί αυτή την συμφωνία απομάκρυνση της Αθήνας από τη σκληρή και “αδιάλλακτη” θέση της μέσης γραμμής και σε ότι αφορά τα νησιά. Όμως μια τέτοια τοποθέτηση από την τουρκική διπλωματία απέχει παρασάγγας από τη λογική που προέβαλλε η Άγκυρα ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα.
Άνοιγμα της τουρκικής διπλωματίας
Η τουρκική διπλωματία που τους τελευταίους μήνες επιλέγει συστηματικά να κατηγορεί την Ελλάδα για αδιαλλαξία, προκλητικότητα, ακόμη και επεκτατισμό, εμφανίζεται τώρα με αυτό τον τρόπο να κάνει ένα άνοιγμα. Ουσιαστικά δεν αφήνει αναπάντητη τη δημόσια τοποθέτηση του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Κυριάκου Μητσοτάκη για προσφυγή στη Χάγη. Ούτε και τη δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια πως η Ελλάδα θα μπορούσε να συνάψει και με την Τουρκία παρόμοια συμφωνία με αυτή που υπεγράφη από Ιταλία και Ελλάδα.
Φυσικά οι λεπτομέρειες είναι αυτές που θα καθορίσουν την πορεία μιας τέτοιας προσπάθειας και το χάσμα που υπάρχει στις απόψεις δεν αφήνει μεγάλο περιθώριο αισιοδοξίας για γρήγορες εξελίξεις. Όμως το αν δεν πρόκειται για ελιγμό με σκοπό να δείξει στη διεθνή κοινότητα τη διαλλακτικότητα της Άγκυρας, θα φανεί μετά το καλοκαίρι που σύμφωνα με την ίδια πηγή φαντάζει ήρεμο, ιδιαίτερα σε σύγκριση με το περσινό.
Στο μεταξύ ο Πρόεδρος της Τουρκίας ετοιμάζεται στις 20 του μήνα να ανακοινώσει τα σχέδιά του για την Αμμόχωστο και τη νέα βάση μη επανδρωμένων που προγραμματίζει να κάνει. Όσο για τα τουρκικά πλωτά γεωτρύπανα και τα ερευνητικά, δια στόματος του υπουργού Ενέργειας Ντονμέζ, δεν σκοπεύουν να κάνουν εμφάνιση στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Καστελόριζου και Κρήτης. Διπλωματικές όμως πηγές σημειώνουν ότι αν όπως εξήγγειλε η Κύπρος επιστρέψουν τον Νοέμβριο τα γεωτρύπανα της EXXON MOBILE στην κυπριακή ΑΟΖ, τότε θα δώσουν το παρών και τα τουρκικά.
Πηγή: Deutsche Welle /Ανδρέας Ρομπόπουλος