Μέσα στους πρώτους μήνες της νέας του θητείας, οι πολιτικές κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έχουν ενισχύσει τη θέση της Μόσχας, είτε μέσω παραχωρήσεων στο ουκρανικό ζήτημα είτε με τη διάλυση θεσμών που για δεκαετίες στήριζαν την αμερικανική ισχύ.
Αν ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν συνέτασσε μια λίστα επιθυμιών από την Ουάσινγκτον, θα ήταν δύσκολο να κερδίσει αυτά που του προσφέρθηκαν μέσα στις πρώτες 100 ημέρες της νέας θητείας του προέδρου Τραμπ.
Πίεση προς την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία, υπόσχεση για άρση των κυρώσεων και απαλλαγή για την εισβολή στην Ουκρανία.
Παρά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της κηδείας του Πάπα Φραγκίσκου το Σάββατο, το όραμά του για την ειρήνη συνεχίζει να φαίνεται μονόπλευρο, επιτρέποντας στη Ρωσία να διατηρήσει τα εδάφη που κατέλαβε δια της βίας κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, ενώ ταυτόχρονα απαγορεύει στην Ουκρανία να ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.
Αλλά αυτά δεν είναι τα μόνα οφέλη που αποκόμισε ο Πούτιν από την επιστροφή του Τραμπ στην εξουσία. Εσκεμμένα ή μη, πολλές από τις ενέργειες του προέδρου σε άλλα μέτωπα εξυπηρετούν επίσης τα συμφέροντα της Μόσχας, συμπεριλαμβανομένων των ρήξεων που έχει προκαλέσει με τους παραδοσιακούς συμμάχους της Αμερικής και των αλλαγών που έχει επιφέρει στον ίδιο τον μηχανισμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ έχει αποδυναμώσει θεσμούς που για καιρό ενοχλούσαν τη Μόσχα, όπως το Voice of America και το Εθνικό Ίδρυμα για τη Δημοκρατία (National Endowment for Democracy). Έχει αναστείλει προσωρινά τις επιθετικές επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο και έχει περιορίσει προγράμματα που αποσκοπούσαν στην αντιμετώπιση της ρωσικής παραπληροφόρησης, της εκλογικής παρέμβασης, των παραβιάσεων κυρώσεων και των εγκλημάτων πολέμου.
Επιπλέον, εξαίρεσε τη Ρωσία από τους δασμούς που έχει επιβάλει σχεδόν σε κάθε άλλη χώρα, υποστηρίζοντας ότι ήδη υπόκειται σε κυρώσεις. Ωστόσο, επέβαλε δασμούς στην Ουκρανία, με την οποία παράλληλα διαπραγματεύεται. Και, σε μια ανατροπή από την πρώτη του θητεία, σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, η ομάδα του Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων στον αγωγό Nord Stream 2, ένα έργο που είχε κατ’ επανάληψη καταδικάσει.
«Ο Τραμπ έχει παίξει ακριβώς όπως ήθελε ο Πούτιν», δήλωσε ο Ίβο Ντάαλντερ, διευθύνων σύμβουλος του Chicago Council on Global Affairs και πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. «Δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί ότι θα ενεργούσε διαφορετικά αν ήταν ρωσικός πράκτορας.»
Η Καρολάιν Λέβιτ, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, απέρριψε την ιδέα ότι οι ενέργειες του Τραμπ ευνοούν τη Ρωσία. «Ο πρόεδρος ενεργεί μόνο προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών», δήλωσε σε συνέντευξή της.
Πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει σύνδεση μεταξύ της Ρωσίας και των περικοπών σε διάφορους οργανισμούς που οργάνωσε το Υπουργείο Κυβερνητικής Αποδοτικότητας του Ίλον Μασκ, γνωστό ως DOGE, ή άλλων παρόμοιων πρωτοβουλιών για τη μείωση του μεγέθους της κυβέρνησης.
«Το DOGE δεν έχει καμία σχέση με τις προσπάθειες της εθνικής μας ομάδας ασφάλειας να τερματίσει τον πόλεμο», δήλωσε. «Δεν πρόκειται για συνειδητές αποφάσεις του προέδρου για να κατευνάσει τη Ρωσία. Όταν πρόκειται για τη Ρωσία και την Ουκρανία, προσπαθεί να κατευνάσει τον κόσμο, τερματίζοντας τον πόλεμο και φέρνοντας μια ειρηνική λύση.»
Ο Τραμπ απορρίπτει εδώ και καιρό τις επικρίσεις ότι είναι επιεικής απέναντι στη Ρωσία, παρότι έχει εκφράσει θαυμασμό για τον Πούτιν. Αυτή την εβδομάδα, ωστόσο, σε μια σπάνια κίνηση, επέπληξε τον Πούτιν, μετά από πυραυλική επίθεση στο Κίεβο που σκότωσε τουλάχιστον δώδεκα άτομα, καλώντας τον μέσω κοινωνικών δικτύων να σταματήσει: «Βλαντίμιρ, ΣΤΑΜΑΤΑ!», έγραψε.
Μιλώντας αργότερα σε δημοσιογράφους, ο Τραμπ αρνήθηκε ότι ασκεί πίεση μόνο στην Ουκρανία για παραχωρήσεις. «Ασκούμε μεγάλη πίεση και στη Ρωσία, και η Ρωσία το ξέρει», δήλωσε.
Όταν ρωτήθηκε τι θα έπρεπε να παραχωρήσει η Μόσχα στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, ο Τραμπ απάντησε μόνο ότι η Ρωσία δεν θα μπορέσει να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία κάτι που δεν είχε κατορθώσει στρατιωτικά ούτε στα τρία χρόνια από την πλήρους κλίμακας εισβολή της. «Το να σταματήσουν τον πόλεμο, το να σταματήσουν την κατάληψη όλης της χώρας, είναι μια αρκετά μεγάλη παραχώρηση», είπε.
Αυτό που προκαλεί εντύπωση, όμως, από την επιστροφή του . Τραμπ στην εξουσία είναι πόσες από τις ενέργειές του τους τελευταίους τρεις μήνες έχουν εκληφθεί ως ωφέλιμες για τη Ρωσία, άμεσα ή έμμεσα σε τέτοιο βαθμό που Ρώσοι αξιωματούχοι στη Μόσχα τον έχουν επαινέσει δημόσια και έχουν πανηγυρίσει για αρκετές από τις κινήσεις του.
Όταν ο Τραμπ προχώρησε στη διάλυση της Voice of America και του Radio Free Europe/Radio Liberty, δύο οργανισμών που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ και μεταδίδουν ανεξάρτητες ειδήσεις προς τη Ρωσία, η Μαργαρίτα Σιμονιάν, επικεφαλής του ρωσικού κρατικού δικτύου RT, χαρακτήρισε την κίνηση «υπέροχη απόφαση». «Δυστυχώς εμείς δεν καταφέραμε να τους κλείσουμε, αλλά η Αμερική το έκανε μόνη της», πρόσθεσε.
Αυτοί είναι μόνο δύο από τους κυβερνητικούς οργανισμούς που μπήκαν στο στόχαστρο του Τραμπ και του Μασκ, προς μεγάλη ικανοποίηση της Μόσχας. Η Ρωσία από καιρό έβλεπε με δυσαρέσκεια την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), το Εθνικό Ίδρυμα για τη Δημοκρατία (NED), το International Republican Institute και το National Democratic Institute, οργανισμοί που χρηματοδοτούν προγράμματα προώθησης της δημοκρατίας, τα οποία το Κρεμλίνο θεωρεί ως απειλή για το καθεστώς της, και οι οποίοι τώρα κινδυνεύουν να διαλυθούν.
Το νέο σχέδιο αναδιάρθρωσης του υπουργείου Εξωτερικών υπό τον Μάρκο Ρούμπιο στοχεύει επίσης υπηρεσίες που ενοχλούσαν τη Ρωσία, όπως το Γραφείο για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το οποίο θα συγχωνευθεί σε μια νέα υπηρεσία παροχής εξωτερικής βοήθειας. Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι το γραφείο είχε γίνει «πλατφόρμα για αριστερούς ακτιβιστές που επιτίθενται σε συντηρητικούς ηγέτες» σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Βραζιλία.
«Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι αυτό θα ωφελήσει τη Ρωσία του Πούτιν μακροπρόθεσμα», δήλωσε η Αλίνα Πολιακόβα, πρόεδρος του Center for European Policy Analysis. «Αυτά τα προγράμματα προώθησης της δημοκρατίας ήταν για δεκαετίες εργαλείο για να κερδίζουμε συμμάχους και να ενισχύουμε την εικόνα της Αμερικής στον κόσμο. Με την υποχώρησή μας, δίνουμε χώρο στη Ρωσία να παρέμβει.»
Την ίδια ώρα, αναλυτές σημειώνουν ότι το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ για την Ουκρανία, αν και ευνοϊκό για τη Ρωσία, δεν καλύπτει όλα τα σημεία που η Μόσχα θεωρεί κρίσιμα, όπως η απομάκρυνση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από την Ουκρανία.
«Δεν αγγίζει μια σειρά από ζητήματα που η Ρωσία θεωρεί πρώτης προτεραιότητας στις διαπραγματεύσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε, «και οι παραχωρήσεις που γίνονται δεν είναι απαραίτητα οι πιο σημαντικές για τη Μόσχα.»
Ορισμένοι από τους οργανισμούς που πλήττονται από τις περικοπές της κυβέρνησης Τραμπ αντιστέκονται, και δεν είναι σαφές πόσες από αυτές τις αλλαγές θα υλοποιηθούν τελικά. Ομοσπονδιακός δικαστής μπλόκαρε αυτή την εβδομάδα τη διάλυση του Voice of America, με την κυβέρνηση Τραμπ να ασκεί έφεση την Παρασκευή. Το National Endowment for Democracy και άλλοι οργανισμοί επίσης προσέφυγαν στα δικαστήρια.
Ωστόσο, για άλλες πρωτοβουλίες δεν υπάρχει προσφυγή. Ο Ρούμπιο έκλεισε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ένα γραφείο που παρακολουθούσε τη ρωσική και άλλες ξένες εκστρατείες παραπληροφόρησης, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν το χρησιμοποιούσε για να «λογοκρίνει αμερικανικές φωνές».
Η κυβέρνηση έχει επίσης κλείσει την ειδική ομάδα για τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών, έχει αποδυναμώσει τις προσπάθειες προστασίας των εκλογών από ξένες παρεμβάσεις, έχει αποχωρήσει από διεθνείς έρευνες για την ευθύνη ηγετών σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία, και έχει παγώσει τη χρηματοδότηση ενός έργου που κατέγραφε πόσα παιδιά από την Ουκρανία απήχθησαν από τις ρωσικές δυνάμεις.
Επιπλέον, η κυβέρνηση ακύρωσε μια θέση που είχε στόχο τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για ρωσικά εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με την Washington Post. Και ανέστειλε επιχείρηση στον κυβερνοχώρο κατά της Ρωσίας, επικαλούμενη την ανάγκη να μην διαταραχθούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία, πριν τελικά επιτρέψει την εκτέλεσή της.
Επιπρόσθετα, ο Τραμπ έχει στο περιβάλλον του άτομα με δεσμούς με τη Μόσχα που θέλουν να επηρεάσουν την αμερικανική πολιτική. Ο Έντ Μάρτιν, αναπληρωτής γενικός εισαγγελέας του Τραμπ στην Ουάσινγκτον, εμφανίστηκε περισσότερες από 150 φορές στα ρωσικά κρατικά μέσα RT και Sputnik, που προωθούν τη ρωσική προπαγάνδα, σύμφωνα με την Washington Post.
Η πρόταση ότι η Ρωσία θα διατηρήσει τα εδάφη που κατέλαβε ως μέρος μιας ισορροπημένης ειρηνευτικής συμφωνίας αναγνωρίζεται ευρέως ως αναπόφευκτη. Όμως ο Τραμπ πηγαίνει πιο μακριά, προτείνοντας την επίσημη αναγνώριση από τις Ηνωμένες Πολιτείες του ρωσικού ελέγχου στην Κριμαία, την οποία η Ρωσία κατέλαβε από την Ουκρανία το 2014 κατά παραβίαση του διεθνούς δικαίου, ένα επιπλέον βήμα νομιμοποίησης που σόκαρε τόσο την Ουκρανία όσο και τους συμμάχους της στην Ουάσινγκτον και στην Ευρώπη.
Μια τέτοια κίνηση θα αντιστρέψει την πολιτική της πρώτης κυβέρνησης Τραμπ. Το 2018, το υπουργείο Εξωτερικών υπό τον Τραμπ είχε εκδώσει τη «Διακήρυξη για την Κριμαία», επαναβεβαιώνοντας την «άρνηση αναγνώρισης των διεκδικήσεων κυριαρχίας του Κρεμλίνου σε έδαφος που καταλήφθηκε διά της βίας», παρομοιάζοντας την κατάσταση με την άρνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την κυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης στα κράτη της Βαλτικής επί πενήντα χρόνια.
Το 2022, ο τότε γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο είχε συνυπογράψει νομοθεσία που απαγόρευε την αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε οποιοδήποτε κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τις αξιώσεις του Πούτιν, διαφορετικά κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε ένα επικίνδυνο προηγούμενο που άλλες αυταρχικές δυνάμεις, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, θα μπορούσαν να μιμηθούν», είχε δηλώσει τότε ο Ρούμπιο.
Αντίθετα, σε νέα του συνέντευξη στο Time, ο Τραμπ έκανε σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν όντως να αναγνωρίσουν την αξίωση του Πούτιν. Στην πραγματικότητα, ουσιαστικά το έκανε ήδη, χωρίς να περιμένει να ολοκληρωθεί κάποια συμφωνία.
«Η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία», δήλωσε στη συνέντευξη που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή. Κατηγόρησε εκ νέου την Ουκρανία για την έναρξη του πολέμου, λέγοντας ότι «ο πόλεμος ξεκίνησε όταν άρχισαν να μιλούν για ένταξη στο ΝΑΤΟ.»
Το συνολικό αποτέλεσμα της στροφής του Τραμπ προς τη Ρωσία και της αποδόμησης αμερικανικών θεσμών που ενοχλούσαν το Κρεμλίνο είναι η αποδυνάμωση της αμερικανικής θέσης απέναντι σε έναν μεγάλο αντίπαλο, υποστήριξε ο Ντέιβιντ Σάιμερ, πρώην σύμβουλος του προέδρου Τζο Μπάιντεν για θέματα Ρωσίας.
Πηγή: skai.gr