Καθώς οι αναφορές για επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς έκαναν τον γύρο των ειδησεογραφικών δικτύων και άρχισε να διαφαίνεται ένα τέλος στις διαπραγματεύσεις, ο πρώτος που προέβη σε δηλώσεις ήταν ο Τραμπ. «Έχουμε μια συμφωνία», δήλωσε ο επερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ στο Truth Social.
Θα λάβει πολλά από τα εύσημα εάν η συμφωνία σηματοδοτήσει το τέλος ενός βάναυσου πολέμου και θα το αξίζει, αναφέρει σε ανάλυσή του το Bloomberg.
Δεν είναι ότι αυτός ή η ομάδα της εξωτερικής πολιτικής του που κατέθεσαν μια νέα λύση. Όπως τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν σε μια ομιλία του στο Ατλαντικό Συμβούλιο της Ουάσιγκτον την Τρίτη, η συμφωνία πάνω στην οποία διαπραγματεύονταν οι δύο πλευρές φαίνεται να έχει αλλάξει πολύ λίγο από εκείνη που είχε απορρίψει το Ισραήλ πριν από μήνες.
Παράλληλα, όπως σημειώνει το Blommberg, δεν ήταν ούτε η απειλή του Τραμπ περί «κόλασης» που άλλαξε τα δεδομένα. Η κόλαση έχει ξεσπάσει από τότε που η Χαμάς εξαπέλυσε τη μαζική επίθεσή της στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Δεν θα μπορούσε κανείς να επιφέρει περισσότερα δεινά στη Χαμάς από εκείνα που επέφεραν τα αντίποινα του Ισραήλ.
Η επίτευξη συμφωνίας οφείλεται κυρίως στην απαίτηση του Τραμπ που την έθεσε με σαφήνεια και αμεσότητα. Αυτό ανάγκασε όχι μόνο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου, αλλά και τα ακροδεξιά μέλη του υπουργικού συμβουλίου του να έρθουν αντιμέτωπα με δύο επιλογές: να συμμορφωθούν ή να αποξενωθούν από τον επερχόμενο Αμερικανό πρόεδρο που έχει εκφράσει την υποστήριξή του υπέρ του Ισραήλ.
Ο Άντονι Μπλίνκεν, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και η υπόλοιπη απερχόμενη ομάδα εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, παρακολουθούν τον Τραμπ να καρπώνεται τη νίκη από την ακούραστη δουλειά τους να φέρουν κοντά δύο εχθρούς. Ήταν μια άχαρη δουλειά, όπως επιβεβαίωσε ο Μπλίνκεν.
Η πίεση του Μπάιντεν προς το Ισραήλ αποδυναμώθηκε από το γεγονός ότι ο Νετανιάχου γνώριζε ότι μπορούσε να περιμένει την επανεκλογή ενός πιο φιλικού προσώπου στον Λευκό Οίκο. Ωστόσο, ο 46ος Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν είχε επίσης το θάρρος να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που είχε στη διάθεσή του, την προμήθεια ή την απαγόρευση όπλων στο Ισραήλ.
Δεν θα μάθουμε ποτέ αν ο Νετανιάχου θα συνέχιζε τον πόλεμο στη Γάζα με τον τρόπο που συνέχισε - πολύ περισσότερο αφότου οι στρατηγοί του ανακοίνωσαν ότι οι στρατιωτικοί στόχοι είχαν επιτευχθεί - αν ήξερε ότι αυτό θα του κόστιζε σε εξοπλιστικές προμήθειες που χρειαζόταν επίσης για να πετύχει τους στόχους του εναντίον της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και το Ιράν. Δεν βρέθηκε ποτέ αντιμέτωπος με αυτή την επιλογή.
Η χρήση της απειλής ενός εμπάργκο όπλων θα απαιτούσε τεράστια πολιτική γενναιότητα από την πλευρά του Μπάιντεν. Ο Τραμπ θα εκμεταλλευόταν την απόφαση προεκλογικά, αλλά και οι περισσότεροι Ισραηλινοί θα είχαν τρομοκρατηθεί. Ο Μπάιντεν θα τους έλεγε κάτι πολύ ανησυχητικό, ότι από εδώ και πέρα, η υποστήριξη των ΗΠΑ για την ασφάλεια του Ισραήλ θα ήταν υπό όρους.
Η χρονική συγκυρία είναι επίσης σημαντική. Η πίεση του Τραμπ μπόρεσε σε αυτό το σημείο να λειτουργήσει επειδή, σε αντίθεση με την Ουκρανία, και τα δύο εμπλεκόμενα μέρη έχουν περισσότερα να κερδίσουν από τον τερματισμό του πολέμου. Από τότε που ο Νετανιάχου απέρριψε ουσιαστικά την ίδια πρόταση τον Αύγουστο, ο ισραηλινός στρατός πέτυχε σχετικά λίγα πέρα από τη δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος αντικαταστάθηκε γρήγορα. Ο πόλεμος συνεχίστηκε ακόμη και μετά, με δυσανάλογο κόστος για τους Παλαιστίνιους, καθώς και τους ομήρους, τα στρατεύματα του Ισραήλ και την οικονομία του.
Ο ισχυρισμός του Νετανιάχου ότι ο καλύτερος τρόπος για να απελευθερωθούν οι υπόλοιποι όμηροι ήταν να συνεχίσει να πολεμά μέχρι να καταστραφεί η Χαμάς έχει καταρριφθεί. Από τα 251 άτομα που απήχθησαν το 2023, περίπου 98 παραμένουν ως όμηροι στη Γάζα, με περίπου τους μισούς να θεωρούνται ζωντανοί. Μόνο μια πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ είναι πιθανό να φέρει τους ομήρους πίσω στο Ισραήλ.
Παράλληλα η στρατιωτική στρατηγική του Ισραήλ στη Γάζα έχει τεθεί υπό αφισβήτηση. Η πρόβλεψη των επικριτών ότι η Χαμάς θα ήταν σε θέση να μετατρέψει τον πόλεμο σε ένα φθοροποιό παιχνίδι ακόμη κι αν η μαχητικές της ικανότητες έχουν υποβαθμιστεί, έχει αποδειχθεί σωστή. Ο ισραηλινός στρατός αναγκάστηκε να επιστρέψει στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας που εκκαθάρισε στην αρχή του πολέμου, καθώς η Χαμάς πέρασε από την άμεση αντιπαράθεση στη δημιουργία παγίδων και ενέδρων.
Πέντε μήνες μετά την απόρριψη της συμφωνίας εκεχειρίας από τον Νετανιάχου τον Αύγουστο για τον έλεγχο του Διαδρόμου της Φιλαδέλφειας, πλάτους 100 μέτρων εντός των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο, 151 ισραηλινοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους. Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας που ελέγχεται από τη Χαμάς εκτιμά ότι 6.700 Παλαιστίνιοι, συμπεριλαμβανομένου άγνωστου αριθμού μαχητών της Χαμάς, έχασαν τη ζωή τους την ίδια περίοδο.
Ωστόσο, ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του Νετανιάχου είναι ότι στο μεσοδιάστημα κατάφερε νέες στρατιωτικές επιτυχίες στον Λίβανο, τη Συρία και κατά το Ιράν για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τυχόν κατηγοριών για την αποτυχία πολιτικής και πληροφοριών της 7ης Οκτωβρίου.
Με τη συμφωνία της Τετάρτης ξεκινά μια σταδιακή διαδικασία και είναι μόνο το πρώτο βήμα προς την ειρήνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία αφήνει τη διαπραγμάτευση για το οριστικό τέλος του πολέμου σε ένα δεύτερο στάδιο που θα μπορούσε στο μεταξύ η συμφωνία να καταρρεύσει. Μόνο τότε η κυβέρνηση του Ισραήλ θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη δύσκολη επιλογή μεταξύ της αόριστης κατοχής και των πολιτικών παραχωρήσεων που τα κράτη του Κόλπου έχουν απαιτήσει για να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση της Γάζας ή να ομαλοποιήσουν τη σχέση τους με το Ισραήλ.
Όπως είπε ο Μπλίνκεν στην ομιλία του, μια τέτοια μεγάλη συμφωνία μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν ο Νετανιάχου αγνοήσει τις απαιτήσεις των ακροδεξιών εταίρων του στο υπουργικό συμβούλιο, επειδή οι απαιτήσεις που θέτουν η Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη του Κόλπου είναι ο τερματισμός του πολέμου, η μεταβίβαση εξουσία στους Παλαιστίνιους για τη διαχείριση της Γάζας και η δέσμευση του Ισραήλ για τη δημιουργία ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.
Στη δεύτερη θητεία του ο Τραμπ θα βρει μια πολύ διαφορετική Μέση Ανατολή, στην οποία οι προτεραιότητες του Ισραήλ και των Αράβων γειτόνων του είναι πολύ λιγότερο ευθυγραμμισμένες. Εάν καταφέρει να μετατρέψει την εκεχειρία σε μόνιμη διευθέτηση, ενώ ταυτόχρονα ολοκληρώσει τη διαδικασία ενσωμάτωσης του Ισραήλ στις δομές περιφερειακής ασφάλειας, ενέργειας και εμπορίου που ξεκίνησε στην πρώτη του προεδρία, θα του αξίζει το βραβείο ειρήνης που τόσο ξεκάθαρα επιθυμεί.
Πηγή: skai.gr