Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ουκρανία συμφώνησαν σήμερα στη σύσταση στη Χάγη ενός γραφείου ερευνών, ενός είδους προσωρινής εισαγγελίας, με σκοπό τον συντονισμό της συγκέντρωσης αποδείξεων για το «έγκλημα της επίθεσης» της Ρωσίας.
«Υποστηρίζουμε τη σύσταση ενός διεθνούς κέντρου για τη δίωξη του εγκλήματος της επίθεσης στην Ουκρανία (ICPA) στη Χάγη», αναφέρουν η Ε.Ε. και η Ουκρανία σε μια κοινή δήλωση μετά τη συνάντηση κορυφής Ε.Ε. – Ουκρανίας στο Κίεβο.
Ο σκοπός του είναι «να συντονίσει την έρευνα για το έγκλημα της επίθεσης εναντίον της Ουκρανίας, να διατηρήσει και να εφοδιάσει αποδείξεις για μελλοντικές δίκες», διευκρινίζεται στο κείμενο.
Το κέντρο αυτό θεωρείται ένα προσωρινό στάδιο πριν από την ίδρυση ενός ειδικού δικαστηρίου για να δικάσει τους πιο υψηλόβαθμους Ρώσους αξιωματούχους, ένα αίτημα του Κιέβου.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (CPI) έχει δικαιοδοσία για τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία, αλλά όχι για τα «εγκλήματα της επίθεσης» της Ρωσίας, γιατί η Μόσχα και το Κίεβο δεν έχουν υπογράψει τη συνθήκη της Ρώμης με την οποία ιδρύθηκε το δικαστήριο.
Δύο επιλογές προτείνει η Κομισιόν
Το έγκλημα της επίθεσης μπορεί να αποδοθεί στους πλέον υψηλόβαθμούς πολιτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους μιας χώρας.
Η Ε.Ε. υποστηρίζει τη δημιουργία μιας δικαστικής αρχής που θα έχει δικαιοδοσία για τέτοια εγκλήματα, όμως η ακριβής μορφή της εγείρει νομικά θέματα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε δύο επιλογές: ένα ειδικό διεθνές δικαστήριο, στη βάση μιας πολυμερούς διεθνούς συνθήκης, ή μια υβριδική δικαστική αρχή, που θα αναφέρεται στην ουκρανική νομοθεσία αλλά θα αποτελείται από διεθνείς δικαστές.
Η Ουκρανία θα ήθελε ένα ειδικό δικαστήριο που να μπορεί να δικάσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη βάση ενός ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Όμως ορισμένες χώρες όπως η Γερμανία φοβούνται πως η σύσταση ενός τέτοιου δικαστηρίου δεν θα λάβει επαρκή υποστήριξη στον ΟΗΕ και ενθαρρύνουν τη δημιουργία ενός υβριδικού δικαστηρίου.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, το κέντρο αυτό θα εγκατασταθεί στην έδρα της Eurojust, της υπηρεσίας της Ε.Ε. για τη συνεργασία στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης.
Θα ενσωματωθεί στην «κοινή ομάδα έρευνας» που έχει ήδη συσταθεί από έξι χώρες της Ε.Ε. (Λιθουανία, Πολωνία, Εσθονία, Λετονία, Σλοβακία, Ρουμανία) και από την Ουκρανία και στην οποία συμμετέχει επίσης το γραφείο του εισαγγελέα του CPI.