Αντιπερισπασμός ή νέα επίδειξη προκλητικότητας; Ζηλεύοντας τη δόξα των Οθωμανών Σουλτάνων, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε να μεταβεί στην πρωτεύουσα Μπακού του Αζερμπαϊτζάν χθες για να παραστεί στην «παρέλαση της νίκης» των Αζέρων επί των Αρμενίων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Ακριβώς την ίδια ώρα που κατέφταναν στις Βρυξέλλες οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες για τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ. Για να καταλάβουν δηλαδή οι Ευρωπαίοι με ποιόν έχουν να κάνουν! Με τον «ηγέτη που στήριξε τους Αζέρους αδελφούς στον πόλεμο» όπως έγραψαν οι Τουρκικές εφημερίδες. Αλλωστε, αν δεν είχε εμπλακεί στρατιωτικά η Αγκυρα στον πόλεμο εναντίον των Αρμενίων δεν θα ήταν και τόσο εύκολη η κατάληψη του Καραμπάχ μέσα σε έξι εβδομάδες από τους Αζέρους.
«Ολοι γνωρίζουν ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν θα ήταν σε θέση να επιτύχει στρατιωτική επιτυχία στο Καραμπάχ χωρίς την ανοιχτή υποστήριξη της Τουρκίας», όπως λέει ο αναλυτής Ελχάν Σαχίνογλου του ινστιτούτου Atlas με έδρα το Μπακού.
«Ρωμαϊκό Θρίαμβο» θύμιζε η στρατιωτική παρέλαση για την ήττα των Αρμενίων ,στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, φέρνοντας αναγκαστικά στη μνήμη μια άλλη δραματική ιστορική περίοδο: Την γενοκτονία των Αρμενίων από τους Οθωμανούς το 1915 και την εξόντωση 1,5 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Οι διοργανωτές της παρέλασης επέλεξαν μάλιστα να περάσουν μπροστά από τον Ερντογάν και τον Αζέρο πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ τα λάφυρα του πολέμου που οι Αζέροι πήραν από τους ηττημένους Αρμένιους: Φορτηγά μετέφεραν τα κατεστραμμένα άρματα μάχης και τους εκτοξευτήρες πυραύλων Κατιούσα των Αρμενίων για να τα δούν οι συγκεντρωμένοι .
Για τις ανάγκες της παρέλασης μεταφέρθηκαν και τα τουρκικά drones που συνέβαλαν τα μέγιστα στην νίκη των Αζέρων. Σε όλο το Μπακού είχαν αναρτηθεί επίσης, χιλιάδες τουρκικές σημαίες. Οπως είπε άλλωστε ο Αλίεφ: «Είμαστε ένα έθνος με δύο κράτη. Αυτή η εικόνα δείχνει τη φιλία μας. Το Αζερμπαϊτζάν θα υποστηρίζει αιωνίως την Τουρκία» δήλωσε ο Αζέρος Πρόεδρος και πρόσθεσε ότι «η υποστήριξη του αδελφού μου Ερντογάν μας έδωσε δύναμη για τη νίκη». Οσο για τον Ερντογάν;
Στις «επινίκιες» δηλώσεις του είπε ότι «η Τουρκία θα μάχεται στο πλευρό στο Αζερμπαϊτζάν». Απευθυνόμενος περισσότερο στους Ευρωπαίους ηγέτες, ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποίησε μάλιστα ότι «ο αγώνας στον πολιτικό και στρατιωτικό τομέα θα συνεχιστεί σε διαφορετικά μέτωπα».
Ζωντανός εφιάλτης
Αλλωστε ενάμισι μήνα πριν ο Ερντογάν απειλούσε την Ευρώπη ότι «η Τουρκία θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα και μεγαλύτερους εφιάλτες σε εκείνους που δεν εγκαταλείπουν τα όνειρά τους για να αλλάξουν τη γεωγραφία», όπως υπενθυμίζει ο Τούρκος δημοσιογράφος Ισμαήλ Καπάν στην εφημερίδα Turkiye. «Ας αποφασίσουν ότι θέλουν οι Ευρωπαίοι στις Βρυξέλλες, η αποφασιστική νίκη του Αζερμπαϊτζάν και η ήττα της Αρμενίας είναι η αρχή μιας νέας εποχής. Ο εφιάλτης που είπε ο πρόεδρος Ερντογάν παραμένει ζωντανός» απειλεί ουσιαστικά ο Καπλάν.
Αυτό είναι άλλωστε το κλίμα που καλλιεργείται στον ελεγχόμενο κατά 90% από τον Ερντογάν, Τουρκικό Τύπο.Τις εικόνες της στρατιωτικής παρέλασης στο Μπακού μετέδιδαν ολημερίς χθες τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης. Αγνοώντας ,στην πλειοψηφία τους, με εντυπωσιακό τρόπο τη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες. Αυτή ήταν φυσικά η εντολή που είχαν λάβει από το Παλάτι. Κουβέντα για την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις επικείμενες αποφάσεις της συνόδου των 27.
Αλλωστε, οι Τούρκοι έμαθαν να μην φοβούνται την Ευρώπη, αφού ένα χρόνο τώρα έχουν διεξαχθεί τόσες και τόσες σύνοδοι κορυφής και συναντήσεις των υπουργών Εξωτερικών των 27, αλλά δεν έχουν καταλήξει σε κάποια ουσιαστική απόφαση. Μόνο αερολογίες και φληναφήματα...
Η τουρκική εφημερίδα Karar, από τις ελάχιστες που ασχολήθηκαν με την σύνοδο των 27, έγραφε με μπόλικη δόση ειρωνείας ότι «αν και μια ομάδα χωρών με επικεφαλής την Γαλλία, την Αυστρία, την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία υποστηρίζουν την επιβολή αυστηρών κυρώσεων, μια άλλη ομάδα με ηγέτιδα την προεδρεύουσα της ΕΕ Γερμανία και τη συμμετοχή της Ισπανίας και της Ιταλίας απορρίπτουν τη σκληρή στάση και ζητούν τη συνέχιση της πολιτικής συνεργασίας με την Τουρκία».
Η δημοσιογράφος Αινούρ Ιμράν γράφει επίσης στην Yeni Birlik ότι «αν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε με μεγάλη πλειοψηφία την επιβολή σκληρών διεθνών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, η απόφαση αυτή δεν είναι δεσμευτική για τους ηγέτες της ΕΕ… Η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, αλλά και η Βουλγαρία που έχει επίσης θερμές σχέσεις με την Τουρκία, απορρίπτουν τα σκληρά μέτρα. Ετσι, αν υπάρξει απόφαση για κυρώσεις, αυτές θα είναι μικρής κλίμακας, παρόμοιες σχεδόν με εκείνες που ελήφθησαν τον περασμένο Φεβρουάριο και αφορούσαν την απαγόρευση ταξιδίων στην ΕΕ σε Τούρκους χαμηλόβαθμους κρατικούς υπαλλήλους και πάγωμα των περιουσιακών τους στοιχείων».
Ο λόγος είναι απλός, λέει η Αϊνάρ Ιμράν: «Το Βερολίνο όπως και η Αγκυρα, δεν είναι υπέρ της επιβολής κυρώσεων. Η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας στην ΕΕ. Η Γερμανία έχει επίσης μεγάλο αριθμό άμεσων επενδύσεων στην Τουρκία. Επιπλέον, σχεδόν 3 εκατομμύρια Τούρκοι ζουν στη Γερμανία, ενώ η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για την επανεισδοχή μεταναστών που υπεγράφη το 2016 ,έχει συμβάλει στη μείωση των προσφύγων που πήγαιναν στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας, δημιουργώντας μια τεράστια ανακούφιση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Και για τον λόγο αυτό η Γερμανία, θέλει να παραμείνει ανοιχτός μέχρι το τέλος ο δρόμος της συμφιλίωσης με την Τουρκία» λέει η Ιμράν.
Χάδια στον Ερντογάν και νέα αναβολή για τον Μάρτη
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής που συνέταξαν την Τετάρτη οι πρεσβευτές των 27 κρατών της ΕΕ στις Βρυξέλλες οι ηγέτες της ΕΕ θα συμφωνήσουν σε μια μαύρη λίστα Τούρκων αξιωματούχων, αλλά το εμπάργκο όπλων και άλλες σκληρές κυρώσεις είναι "εκτός πίνακα", όπως γράφει η βελγική ιστοσελίδα Euobserver.
Οσο για «τυχόν δυνητικά μεγαλύτερες κυρώσεις, που αφορούν τις "πολιτικές και οικονομικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας", θα συζητηθούν σε άλλη σύνοδο κορυφής, η οποία αναμένεται στα τέλη Μαρτίου του επόμενου έτους. Όπως δήλωσε ένας ευρωπαίος διπλωμάτης «η απόφαση των ηγετών δεν θα κινηθεί με ακραίο τρόπο, ούτε όπως θέλουν οι υποστηρικτές του διαλόγου με την Τουρκία, αλλά ούτε τα …γεράκια».
Αλλωστε δεν φαίνεται οι συνεχείς προκλήσεις της Τουρκίας να αποτελούν και το κύριο θέμα στην τελευταία σύνοδο κορυφής της χρονιάς, αλλά και της Γερμανίας στην προεδρία της ΕΕ. Η επίτευξη εμπορικής συμφωνίας με το Λονδίνο για το Brexit και κυρίως τα προβλήματα των Γάλλων... ψαράδων με τους Βρετανούς συναδέλφους τους, είναι φαίνεται πολύ πιο «κρίσιμα» απ` ότι οι προκλήσεις της Αγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς τελειώνει στις 31 Δεκεμβρίου η μεταβατική περίοδος για την Βρετανική αποχώρηση από την ΕΕ.
Υπάρχει επίσης η συμφωνία για το κλίμα, ο αναπροσανατολισμός της αντιτρομοκρατικής πολιτικής και κυρίως ο κοινοτικός προϋπολογισμός 2012 -2027 ύψους 1,8 τρισεκατομμυρίων ευρώ και το Ταμείο Ανάκαμψης από την πανδημία, που είχαν «κολλήσει» μέχρι τώρα στην απειλή του βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας.
Η επιμονή και η σκληρή στάση των δύο χωρών αυτών πάντως φαίνεται να απέδωσε και υπήρξε συμβιβασμός, που πανηγυρίστηκε ως νίκη στη Βουδαπέστη και τη Βαρσοβία. Ασχετα αν ξεχάστηκαν από τους ισχυρούς της ΕΕ και πρωτίστως από τη Γερμανία οι δεσμεύσεις ότι δεν θα υπάρξει υποχώρηση στις παραβιάσεις του κράτους δικαίου.
Ο συμβιβασμός που επιτεύχθηκε με παρέμβαση της Μέρκελ πριν την έναρξη της συνόδου προβλέπει ότι η δέσμευση για τήρηση του κράτους δικαίου θα ισχύει για τους μελλοντικούς προϋπολογισμούς της ΕΕ και όχι για τα δισεκατομμύρια που εξακολουθούν να δικαιούνται η Πολωνία και οι Ούγγροι από τον τρέχοντα προϋπολογισμό. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι δηλαδή…
Όταν βέβαια θέλει κάτι το Βερολίνο το πετυχαίνει. Ενώ με την Τουρκία, που δεν θέλει να την πιέσει; Αφήνει τον Ερντογάν ν` αλωνίζει…
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Δημοκρατία»